Μια πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Έξετερ και το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ, που δημοσιεύτηκε στο JAMA Neurology, εντόπισε παράγοντες που μπορούν να επιταχύνουν την εμφάνιση άνοιας νωρίτερα από την αναμενόμενη ηλικία. Ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες ενδέχεται να σας ξαφνιάσουν.
Η μελέτη ανάλυσε δεδομένα από περισσότερους από 350.000 συμμετέχοντες κάτω των 65 ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο, εστιάζοντας στην άνοια που εκδηλώνεται πριν από την ηλικία αυτή. Οι ερευνητές ανακάλυψαν 15 κοινά ζητήματα που μπορεί να συντελούν στην πρόωρη ανάπτυξη της νόσου. Αν και κάποια από αυτά σχετίζονται με γενετικούς παράγοντες και άλλες συνθήκες πέρα από τον έλεγχό μας, πολλά μπορούν να επηρεαστούν.
«Η μελέτη είναι σημαντική για τους ειδικούς, καθώς εξετάζει παράγοντες κινδύνου για πρώιμη εμφάνιση άνοιας με μια προοπτική που παλαιότερα εφαρμόζονταν μόνο για την άνοια όψιμης έναρξης», σημειώνει ο Δρ. Kevin Bickart, επίκουρος καθηγητής νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή David Geffen Health του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια. Η μελέτη περιλαμβάνει ένα εκτενές δείγμα που παρακολουθήθηκε από την αρχική υγιή κατάσταση έως τη διάγνωση άνοιας, με πολλές συλλογές δεδομένων.
Οι 15 κύριοι παράγοντες κινδύνου για πρώιμη άνοια Η μελέτη, που εξετάζει 39 πιθανούς παράγοντες κινδύνου, αναγνώρισε 15 από αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στην ανάπτυξη άνοιας πριν από την ηλικία των 65 ετών.
- Κοινωνική απομόνωση
- Κατώτερη τυπική εκπαίδευση
- Χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση
- Ύπαρξη δύο αντιγράφων του γονιδίου APOE (δείκτης που επηρεάζει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ)
- Ανεπάρκεια βιταμίνης D
- Πρόβλημα ακοής
- Διαταραχή χρήσης αλκοόλ
- Αποχή από τη χρήση αλκοόλ
- Κατάθλιψη
- Υψηλά επίπεδα C-αντιδρώσας πρωτεΐνης
- Χαμηλότερη δύναμη λαβής (σωματική αδυναμία)
- Ορθοστατική υπόταση (μια μορφή χαμηλής αρτηριακής πίεσης)
- Εγκεφαλικό
- Διαβήτης
- Καρδιακή ασθένεια
Αν και ορισμένοι αναγνωρισμένοι παράγοντες κινδύνου είναι εκτός του ελέγχου πολλών ανθρώπων -όπως το να είστε φορέας του γονιδίου APOE ή η κοινωνικοοικονομική σας κατάσταση- άλλοι μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο για πρώιμη εμφάνιση άνοιας
Συνολικά, τα αποτελέσματα της μελέτης είναι συνεπή με αυτά που οι ειδικοί γιατροί συμβουλεύουν τους ασθενείς εδώ και χρόνια.
Ο Δρ. Arman Fesharaki-Zadeh, επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής και νευρολογίας στο Yale School of Medicine, συνέστησε τρία «μέτρα για τον τρόπο ζωής» που οι άνθρωποι μπορεί να θέλουν να λάβουν υπόψη όταν προσπαθούν να μειώσουν τον κίνδυνο για πρώιμη εμφάνιση άνοιας -ξεκινώντας με σωματική άσκηση.
«Μια ενεργή καθημερινή πρακτική άσκησης μπορεί να έχει εκτεταμένα οφέλη, τα οποία περιλαμβάνουν ενισχυμένη νευρογνωστική λειτουργία», είπε ο Δρ. Fesharaki-Zadeh, προσθέτοντας ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να ενισχύσει τη νευρογένεση (το σχηματισμό νέων νευρώνων και συνάψεων), την αγγειογένεση (τη δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων ) ενώ παρέχει επίσης εγγενή οφέλη για τη διάθεση.
Στη συνέχεια, επικεντρωθείτε στην κατανάλωση θρεπτικών τροφών. Ο Δρ. Fesharaki-Zadeh υπερασπίστηκε τη μεσογειακή διατροφή, αναφέροντας τα καλά τεκμηριωμένα οφέλη της. «Αυτή η διατροφική πρακτική, η οποία περιλαμβάνει ομάδες τροφίμων όπως πράσινα φυλλώδη λαχανικά, ελαιόλαδο, σολομό και βατόμουρα, είναι πλούσια σε βιταμίνες, ω-3 λιπαρά οξέα, καθώς και αντιοξειδωτικά -όλα νευροπροστατευτικοί παράγοντες», εξήγησε.
Ο Δρ. Fesharaki-Zadeh συνέστησε επίσης γνωστική διέγερση, διάθεση και κοινωνική διέγερση για να διατηρήσετε το μυαλό σας αιχμηρό. Για τη γνωστική διέγερση, αυτό θα μπορούσε να είναι η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας ή η παρακολούθηση σεμιναρίου, ακρόαση μουσικής ή χορός. Βασικά, οτιδήποτε απασχολεί το μυαλό σας θα το βοηθήσει να παραμείνει υγιές. «Η διέγερση της διάθεσης, από την άλλη πλευρά, σχετίζεται με πρακτικές μείωσης του στρες, όπως ο διαλογισμός και η γιόγκα», είπε ο Δρ. Fesharaki-Zadeh.
Όσο για την κοινωνική διέγερση, είναι πολύ απλό: Προσπαθήστε να συνδεθείτε με άλλους ανθρώπους πρόσωπο με πρόσωπο και να μιλήσετε μαζί τους όσο το δυνατόν περισσότερο. «Στην εποχή της πανδημίας και μετά, οι ποιοτικές κοινωνικές συνδέσεις θα πρέπει να ενθαρρύνονται και να εφαρμόζονται όλο και περισσότερο», είπε ο Δρ. Fesharaki-Zadeh.
Αν και αυτές οι συνήθειες δεν καλύπτουν ολόκληρη τη λίστα των παραγόντων κινδύνου άνοιας, είναι μια αρκετά καλή αρχή.
