Παρά το γεγονός ότι παρατηρούνται εμφανίσεις των ιών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, παρατηρείται συνήθως έξαρση των κρουσμάτων κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, κυρίως στα σχολεία.
Καθώς τους φθινοπωρινούς μήνες παρατηρείται αύξηση των λοιμώξεων που προκαλούνται από ιούς Κοξάκι (Coxsackie), κυρίως σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, οι παιδίατροι του ΕΟΔΥ ενημερώνουν τους γονείς για τη μετάδοση και τα μέτρα πρόληψης.
Οι ιοί Κοξάκι ανήκουν στο γένος των εντεροϊών. Αποτελούν συχνό αίτιο ιογενούς λοίμωξης κυρίως της πρώιμης (προσχολικής) παιδικής ηλικίας, ωστόσο και οι ενήλικες μπορεί να νοσήσουν.
Η λοίμωξη συνήθως δεν είναι σοβαρή και κυρίως στους ενήλικες είναι ασυμπτωματική, αναφέρει ο ΕΟΔΥ στην ενημέρωσή του. Στα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνονται πυρετός, ερπητική κυνάγχη, φυσαλιδώδης στοματίτιδα με εξάνθημα – η γνωστή νόσος χειρών, ποδών και στόματος, οξεία λεμφοοζώδης φαρυγγίτιδα ή και συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα.
Σπανιότερα οι ιοί αυτοί μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή νόσο, όπως μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση, οξεία αιμορραγική επιπεφυκίτιδα, μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, ηπατίτιδα, μυοσίτιδα και πλευροδυνία. Στα νεογνά η λοίμωξη μπορεί να εμφανίζεται με σοβαρές κλινικές εκδηλώσεις ακόμη και εικόνα σήψης.
Πώς μεταδίδονται οι ιοί Κοξάκι;
Η λοίμωξη από τους ιούς Κοξάκι είναι πολύ μεταδοτική και για αυτό μπορεί εύκολα να μεταδοθεί μέσα στα σχολεία. Ο χρόνος επώασης είναι 3-6 μέρες. Μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της άμεσης στενής επαφής με σταγονίδια του αναπνευστικού (με το βήχα, το φτάρνισμα, την ομιλία) και μέσω της κοπρανοστοματικής οδού. Μετάδοση μπορεί να συμβεί, επίσης, από τη μητέρα στο νεογνό, ενδομητρίως, κατά την περιγεννητική περίοδο ή με το θηλασμό.
Οι εντεροϊοί επιβιώνουν στο περιβάλλον για χρονικό διάστημα που επιτρέπει τη δυνατότητα μετάδοσής τους μέσω μολυσμένων αντικειμένων, επιφανειών και με την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων και νερού. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να αποβάλλονται από τα κόπρανα για αρκετές εβδομάδες ακόμα και μήνες μετά τη λοίμωξη, ενώ από τις εκκρίσεις του αναπνευστικού συστήματος αποβάλλονται για μικρότερο χρονικό διάστημα (μία έως τρεις εβδομάδες).
Επιπλέον, μπορεί να υπάρχει λοίμωξη και αποβολή των εντεροϊών από τα κόπρανα ή από το αναπνευστικό σύστημα από άτομα χωρίς εμφανείς κλινικές εκδηλώσεις, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την συστηματική εφαρμογή των κανόνων ατομικής υγιεινής και καθαριότητας των επιμολυσμένων αντικειμένων/ επιφανειών, για τον περιορισμό της διασποράς των ιών αυτών.
Τι θα πρέπει να κάνουν οι γονείς, αν το παιδί νοσήσει από Κοξάκι;
Οι γονείς σε περίπτωση που το παιδί του νοσήσει από ιό Κοξάκι θα πρέπει να φροντίσουν ώστε να απομακρυνθεί από τη σχολική του μονάδα για τουλάχιστον 24 ώρες από την υποχώρηση του πυρετού (χωρίς τη χρήση αντιπυρετικών) και την ύφεση των λοιπών συμπτωμάτων του. Επίσης, θα πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες του παιδιάτρου του παιδιού. Ο ΕΟΔΥ σημειώνει ότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία και η λοίμωξη στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αυτοϊώμενη. Τα συμπτώματα της νόσου διαρκούν συνήθως 7 ως 10 μέρες.
Μέτρα για την πρόληψη διασποράς της νόσου από ιό Κοξάκι είναι:
- Συστηματική εφαρμογή των κανόνων ατομικής υγιεινής από όλα τα μέλη της οικογένειας (παιδιά και ενήλικες). Συστήνεται τακτικό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό, ιδίως πριν το φαγητό και μετά από κάθε επίσκεψη στην τουαλέτα. Τα παιδιά θα πρέπει να εκπαιδεύονται, να ενθαρρύνονται και να επιβλέπονται κατά τη συστηματική και ορθή πρακτική του πλυσίματος των χεριών. Σχολαστικό πλύσιμο των χεριών μετά από κάθε αλλαγή πάνας στο παιδί, μετά από επαφή μολυσμένων από εκκρίσεις αναπνευστικού ή κόπρανα, αντικειμένων και επιφανειών και πριν την παρασκευή γεύματος. Ο ΕΟΔΥ τονίζει ότι τα αντισηπτικά διαλύματα δεν είναι τόσο αποτελεσματικά στην πρόληψη της διασποράς του ιού Κοξάκι όσο το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό.
- Κάλυψη της μύτης και του στόματος κατά το βήχα και το φτάρνισμα. Χρήση χαρτομάντηλου, απόρριψή του και πλύσιμο των χεριών
- Αποφυγή στενής επαφής και κοινής χρήσης προσωπικών αντικειμένων (σκεύη φαγητού, ποτήρια, πετσέτες κλπ) για αρκετές εβδομάδες μετά τη λοίμωξη
- Καλός αερισμός όλων των χώρων, επιμελής, καθημερινός καθαρισμός και απολύμανση των επιφανειών ιδιαίτερα αυτών που αγγίζονται συχνά (πχ πόμολα), των αντικειμένων (πχ παιχνιδιών) και των τουαλετών (νιπτήρες, λεκάνες, επιφάνειες αλλαγής πάνας) με ιδιαίτερη προσοχή στην ορθή απόρριψη των πανών, χειροπετσετών κλπ. Εκτός από την καθημερινή πρακτική, θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα και για τον επιπρόσθετο καθαρισμό και απολύμανση επιφανειών και αντικειμένων, κατά την περίοδο νόσησης του παιδιού σας.
- Πλύσιμο των μολυσμένων ρούχων, κλινοσκεπασμάτων και πετσετών σε υψηλή θερμοκρασία
- Ενημέρωση της σχολικής μονάδας του παιδιού για τη νόσησή του από ιό Κοξάκι.Τονίζεται ότι πολλά από τα μέτρα πρόληψης διασποράς της νόσου είναι και μέτρα πρόληψης νόσησης κατά την περίοδο έξαρσης των κρουσμάτων στην σχολική μονάδα του παιδιού.
