Η αρτηριακή πίεση κατά το στάδιο της ανάπτυξης συνήθως αυξάνεται με την ηλικία και το ύψος. Επομένως, τα φυσιολογικά της επίπεδα διαφοροποιούνται χρόνο με το χρόνο, ενώ ο μόνος τρόπος για να αναγνωριστεί η υπέρταση είναι η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης. Ως εκ τούτου, η αρτηριακή πίεση του παιδιού σου συνιστάται να παρακολουθείται τουλάχιστον μία φορά ετησίως, κατά τις προγραμματισμένες επισκέψεις στον παιδίατρο.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο υπέρτασης στα παιδιά
Οι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης στο παιδί σου είναι πολλοί. Οι περισσότεροι από αυτούς επηρεάζονται από το γενετικό υπόβαθρο, την κατάσταση υγείας και τον τρόπο ζωής. Στις μικρότερες ηλικίες η παρουσίαση υπέρτασης προκύπτει ως αποτέλεσμα άλλης πάθησης.
Οι πιο συχνές από αυτές περιλαμβάνουν:
- Νεφρική Νόσο
- Καρδιακά Ελαττώματα
- Γενετικές Παθήσεις
- Ορμονικές Διαταραχές
Από την άλλη πλευρά, στα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ο κίνδυνος για υπέρταση συνήθως συνδέεται με παράγοντες όπως:
- Αυξανόμενος δείκτης μάζας σώματος (υπέρβαρο και παχυσαρκία)
- Διαταραγμένος ύπνος (π.χ. αποφρακτική άπνοια ύπνου)
- Χρόνια νεφρική νόσος
- Φυλή και εθνικότητα (τα ισπανόφωνα και αφρικανικής καταγωγής παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο)
- Οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου
- Αρσενικό φύλο
- Χαμηλό βάρος γέννησης
- Κάπνισμα μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Το αυξημένο βάρος επηρεάζει την αρτηριακή πίεση του παιδιού;
Η αλήθεια είναι πως ναι. Τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά είναι πιο πιθανό να είναι υπερτασικά. Μάλιστα, το υπερβάλλον σωματικό βάρος θεωρείται ως ο πρωταρχικός κίνδυνος, και μερικές φορές η μοναδική αιτία, για παιδιατρική υπέρταση. Επιπλέον, τα παιδιά και οι έφηβοι που είναι υπέρβαρα/οι ή παχύσαρκα/οι είναι πιο πιθανό να έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις όπως υψηλή χοληστερόλη, διαβήτη και υπερτροφία της αριστερής κοιλίας. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, οι παχύσαρκοι έφηβοι με υψηλή αρτηριακή πίεση αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο πάχυνσης των τοιχωμάτων των αρτηριών τους μέχρι την ηλικία των 30 ετών. Για όλους τους παραπάνω λόγους κάθε παιδί με υπέρταση πρέπει να υιοθετεί έναν υγιή και ισορροπημένο τρόπο ζωής, φιλικό προς την καρδιακή λειτουργία.
Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε την παιδική υπέρταση;
Σωματική δραστηριότητα
Η καθημερινή αερόβια άσκηση αποτελεί κλειδί για την υγεία της καρδιάς, την ευεξία αλλά και τη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους κατά την παιδική ηλικία.
ια μεγαλύτερη συνέπεια και απόλαυση, ταυτόχρονα, άφησε το παιδί σου να επιλέξει μια δραστηριότητα που να του αρέσει. Μερικές καλές ιδέες που γυμνάζουν την καρδιά είναι το τρέξιμο, το τένις, η ποδηλασία αλλά και ομαδικά παιχνίδια όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ.
Παράλληλα, επιδίωξε να περιορίσεις, σε λιγότερο από δύο ώρες την ημέρα, τον χρόνο που αφιερώνει σε καθιστικές δραστηριότητες, όπως παιχνίδια στον υπολογιστή/ tablet/ smartphone/ playstation και την παρακολούθηση τηλεόρασης.
Παρακολούθηση σωματικού βάρους
Η επίτευξη και διατήρηση ενός υγιούς, για την ηλικία και το ύψος του, βάρους μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση του παιδιού σου. Για την παρακολούθηση του σωματικού του βάρους, μπορείς να αξιοποιήσεις τους ειδικά διαμορφωμένους πίνακες ανάπτυξης που φιλοξενούνται στο βιβλιάριο υγείας του. Εναλλακτικά, μπορείς να απευθυνθείς στον παιδίατρό σου κι εφόσον υπάρχει ανάγκη να αναζητήσεις τη βοήθεια ενός διαιτολόγου- διατροφολόγου. Μπορεί να είναι δύσκολο για το παιδί σου να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής που θα του εξασφαλίσει ένα υγιές βάρος. Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να λαμβάνει έμπρακτη υποστήριξη από όλα τα μέλη της οικογένειας.
Περιορισμός πρόσληψης Νατρίου
Το νάτριο συμβάλλει στη διατήρηση του όγκου του αίματος και της αρτηριακής πίεσης. Μια δίαιτα πλούσια σε νάτριο μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη κατακράτηση υγρών και κατ’ επέκταση αύξηση των τιμών της αρτηριακής πίεσης.
Προς αυτή την κατεύθυνση:
- Περιόρισε τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία είναι συχνά πλούσια σε νάτριο. Μερικά παραδείγματα αποτελούν οι κονσέρβες, τα αλλαντικά, οι έτοιμες σάλτσες και τα τυποποιημένα αρτοπαρασκευάσματα, όπως τα μπισκότα και τα κράκερ.
- Περιόρισε την κατανάλωση έτοιμου φαγητού. Σε περίπτωση που αποτελεί τη μόνη λύση ζήτησε την προετοιμασία του χωρίς την προσθήκη αλατιού.
- Απόφυγε την προσθήκη αλατιού στο φαγητό και τις σαλάτες.
- Δώσε προσοχή στις ετικέτες τροφίμων. Επίλεξε συσκευασμένα τρόφιμα με τη χαμηλότερη δυνατή περιεκτικότητα σε νάτριο. Ιδανικές επιλογές είναι όσα περιέχουν ποσότητα ίση ή μικρότερη από 0,1 γρ. νατρίου ανά 100 γρ.
- Ενίσχυσε τη γεύση των μαγειρικών παρασκευών σου χρησιμοποιώντας καρυκεύματα χωρίς αλάτι, μπαχαρικά και μυρωδικά.
Περιορισμός πρόσληψης Κακών Λιπαρών
Μια δίαιτα χαμηλή σε κορεσμένα και trans λιπαρά συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αυτά τα λίπη χαρακτηρίζονται και ως «κακά» καθώς συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Βρίσκονται κυρίως σε:
- ζωικές τροφές, όπως το κρέας και τα πλήρη γαλακτοκομικά,
- αλλά και σε φυτικές όπως το λάδι καρύδας και το φοινικέλαιο. Τα τελευταία, μάλιστα, εντοπίζονται συχνά σε επεξεργασμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των κράκερ και των γλυκών και αλμυρών σνακ.
Ως αντικατάσταση αυτών προτείνεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών σε λιπαρά, πουλερικών χωρίς δέρμα και φυσικά σπιτικών γευμάτων και σνακ.
Επιπλέον, συστήνεται η ενίσχυση των «καλών» λιπαρών, δηλαδή των μονοακόρεστων και πολυακόρεστων, τα οποία βρίσκονται σε:
- ψάρια και θαλασσινά
- ξηρούς καρπούς και τα αλείμματά τους
- φυτικά έλαια, όπως το ελαιόλαδο
Επαρκής πρόσληψη Καλίου, Ασβεστίου και Μαγνησίου
Τo κάλιο αποτελεί σημαντικό θρεπτικό συστατικό για τη διαχείριση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Βοηθά στην απέκκριση νατρίου μέσω των ούρων και στη μείωση της έντασης των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων.
Καλές πηγές καλίου είναι:
- Όλα τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά
- τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών
- τα ψάρια
- τα όσπρια
- και οι ξηροί καρποί
Επιπρόσθετα, το ασβέστιο και το μαγνήσιο φαίνεται να επιδρούν ευεργετικά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Τρόφιμα πλούσια σε αυτά τα μέταλλα είναι:
- τα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών
- τα ψάρια (ειδικά τα μικρά με τα κόκκαλα)
- τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- οι ξηροί καρποί
- τα όσπρια
- και τα δημητριακά ολικής άλεσης
