Η πιο συχνή διαταραχή του πεπτικού συστήματος είναι η δυσπεψία και ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Είτε αυτόνομα είτε λόγω υποκείμενης πάθησης που την προκαλεί, η δυσπεψία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής ενός ατόμου παρεμποδίζοντας την εκτέλεση ορισμένων καθημερινών δραστηριοτήτων. Ως εκ τούτου, η στοχευμένη αντιμετώπιση της υποκείμενης πάθησης και των συμπτωμάτων κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να αποκατασταθεί η υγεία και η καθημερινότητα του ατόμου.
Τι είναι όμως η δυσπεψία;
Η δυσπεψία είναι η δυσφορία, το φούσκωμα ή ο πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα που παρουσιάζεται συνήθως μετά τη λήψη τροφής. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν βιώσει δυσπεπτικά ενοχλήματα έστω μία φορά στη ζωή τους. Όταν όμως τα συμπτώματα αυτά δεν είναι πια η εξαίρεση αλλά ο κανόνας και επηρεάζουν αρνητικά την καθημερινότητα, απαιτείται η ιατρική παρέμβαση.
Ποια συμπτώματα συνοδεύουν τη δυσπεψία;
Η δυσπεψία μπορεί να συνοδεύεται από διαφορετικά συμπτώματα με κύριο το αίσθημα βάρους, δυσφορίας ή πόνου στην περιοχή της κοιλιάς. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται μετά την κατανάλωση τροφής, κατά τη διαδικασία της χώνεψης. Τα συνηθέστερα χαρακτηριστικά της δυσπεψίας είναι:
• Πρόωρο αίσθημα πληρότητας κατά τη διάρκεια ενός γεύματος ή αίσθημα πληρότητας μετά το γεύμα το οποίο διαρκεί για πολλή ώρα.
• Αίσθημα καύσου στο κέντρο του στήθους που ακτινοβολεί στο λαιμό ή την πλάτη (κατά τη διάρκεια ή μετά το φαγητό).
• Αίσθημα θερμότητας ή καύσου μεταξύ του κάτω μέρους του στέρνου και του ομφαλού.
• Φούσκωμα στην ανώτερη κοιλιακή χώρα.
• Ναυτία και τάση για εμετό.
• Παλινδρόμηση οξέος (καούρα)
Ποιες παθήσεις μπορεί να υποδηλώνει;
Τα περιστασιακά επεισόδια δυσπεψίας μπορεί να είναι αυτόνομα και συνήθως οφείλονται στην κατανάλωση ενός πλούσιου ή μεγάλου γεύματος. Πολύ απλά, το πεπτικό σύστημα έχει να διαχειριστεί ένα βαρύτερο φορτίο από το συνηθισμένο και πρέπει να εργαστεί πιο σκληρά. Αυτό οδηγεί στην εμφάνιση των συμπτωμάτων της δυσπεψίας τα οποία υποχωρούν μετά τη χώνεψη της τροφής.
Όταν όμως τα επεισόδια δυσπεψίας έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και επαναλαμβάνονται, συνήθως υπάρχει υποκείμενη αιτία, η εύρεση της οποίας είναι πιο περίπλοκη. Οι συνηθέστερες παθήσεις που συνδέονται με δυσπεπτικά ενοχλήματα είναι οι ακόλουθες:
Γαστρίτιδα
Πρόκειται για μια ιατρική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή ή ερεθισμό του βλεννογόνου του στομάχου. Η γαστρίτιδα διακρίνεται σε οξεία ή χρόνια και μπορεί να επιμείνει για αρκετούς μήνες ή και χρόνια. Κύρια συμπτώματα της πάθησης είναι ο κοιλιακός πόνος, το φούσκωμα, η ναυτία, ο έμετος, η απώλεια όρεξης και το αίσθημα πληρότητας.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποτελεί μια χρόνια διαταραχή του πεπτικού συστήματος η οποία χαρακτηρίζεται από την παλινδρόμηση του οξέος του στομάχου προς τον οισοφάγο. Τα συμπτώματα που συνοδεύουν την πάθηση είναι η καούρα, οι ερυγές (ρεψίματα), ο πόνος στο στήθος, η δυσφαγία και ο χρόνιος βήχας. Συνήθως επιδεινώνονται μετά το γεύμα ή όταν αυξάνεται η κοιλιακή πίεση π.χ. κατά την ανύψωση βαρέων αντικειμένων.
Διαφραγματοκήλη
Η διαφραγματοκήλη είναι μια κήλη που δημιουργείται λόγω εισόδου ενδοκοιλιακών οργάνων (συνήθως του στομάχου) προς τον θώρακα, μέσω του διαφράγματος. Οι δύο βασικές μορφές της είναι η ολισθαίνουσα και η παραοισοφαγική διαφραγματοκήλη. Τα συμπτώματα της διαφραγματοκήλης ποικίλλουν ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση της κήλης, αλλά και τα όργανα που εμπλέκονται. Ωστόσο, συνηθέστερα συμπτώματα είναι η δυσκολία στην αναπνοή, ο πόνος στο στήθος, ο κοιλιακός πόνος, η καούρα και η παλινδρόμηση.
Χολολιθίαση
Η χολολιθίαση ή πέτρες στη χολή είναι η συνηθέστερη πάθηση της χοληδόχου κύστης. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από την παρουσία χολόλιθων οι οποίοι ποικίλλουν σε μέγεθος και σύνθεση και προκαλούν ποικίλα συμπτώματα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα τα οποία συνδέονται με την παρουσία χολόλιθων είναι ο ξαφνικός και έντονος κοιλιακός πόνος στο άνω δεξιό μέρος της κοιλιάς, η ναυτία, ο έμετος, το φούσκωμα και, επί φλεγμονής, πυρετός και ίκτερος. Δεν είναι όμως σπάνιο, δυσπεπτικά ενοχλήματα που πολλές φορές αποδίδονται από τον πάσχοντα σε γαστρεντερολογικές διαταραχές να οφείλονται σε παρουσία λίθων εντός της χοληδόχου κύστης.
Σε κάθε περίπτωση, όταν η δυσπεψία δεν αποτελεί μεμονωμένο επεισόδιο αλλά τα συμπτώματά της επιμένουν απαιτείται ιατρική εκτίμηση, διαγνωστική προσπέλαση και αντιμετώπιση. Η εύρεση της υποκείμενης πάθησης και στη συνέχεια η εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας μπορούν να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα αλλά και να αποκαταστήσουν την υγεία του ασθενή προλαμβάνοντας την εμφάνιση επιπλοκών.