Ορισμένα αντιβιοτικά επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα βακτήρια, ενώ άλλα είναι ευρέως φάσματος, πράγμα που σημαίνει ότι εξαλείφουν ένα ευρύ φάσμα βακτηρίων. Αυτό περιλαμβάνει τόσο τα παθογόνα βακτήρια που προκαλούν λοιμώξεις όσο και τα ωφέλιμα βακτήρια που ζουν στο έντερο και υποστηρίζουν τη διαδικασία της πέψης και άλλες σημαντικές λειτουργίες.
Οι καρβαπενέμες είναι ισχυρά αντιβιοτικά ευρέος φάσματος που χρησιμοποιούνται από τους γιατρούς ως έσχατη λύση, αλλά ορισμένα βακτήρια είναι ανθεκτικά και σε αυτά, συμπεριλαμβανομένων των στελεχών του E. coli. Αυτά τα βακτήρια αποικίζουν το έντερο, αλλά μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλα σημεία, προκαλώντας δύσκολες στη θεραπεία λοιμώξεις, όπως σήψη και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
Τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα ωφέλιμα βακτήρια στο έντερο
Μια μελέτη από το Imperial College του Λονδίνου που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, δείχνει πώς αυτά τα ανθεκτικά βακτήρια ευδοκιμούν μετά τη χρήση αντιβιοτικών, τα οποία τούς επιτρέπουν να πολλαπλασιαστούν στο έντερο, σχηματίζοντας μια «δεξαμενή» βακτηρίων που προκαλούν ασθένειες.
Για να προσδιορίσει την επίδραση των αντιβιοτικών, η ομάδα τα εξέτασε σε δείγματα ανθρώπινων κοπράνων στο εργαστήριο, παράλληλα με πειράματα σε ποντίκια και εργαστηριακές δοκιμές ανθεκτικού στην καρβαπενέμη E. coli. Τα βακτήρια στο έντερο, είτε καλά είτε κακά, χρειάζονται θρεπτικά συστατικά για να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν.
Τα πειράματα έδειξαν ότι όταν τα αντιβιοτικά σκότωναν τα ωφέλιμα βακτήρια, τα παθογόνα βακτήρια εκμεταλλεύονταν τα επιπλέον θρεπτικά συστατικά που ήταν διαθέσιμα λόγω του μικρότερου ανταγωνισμού. Η επιστημονική ομάδα έδειξε επίσης ότι η θανάτωση ωφέλιμων βακτηρίων μείωσε το επίπεδο των αποβλήτων τους, τα οποία εμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων βακτηρίων. Αυτό βοήθησε τα παθογόνα βακτήρια να ευδοκιμήσουν.
«Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα αντιβιοτικά προκαλούν την ανάπτυξη ανθεκτικών στην καρβαπενέμη E. coli στο έντερο σημαίνει ότι μπορούμε να αναπτύξουμε θεραπείες για τον περιορισμό της ανάπτυξής τους στο έντερο, γεγονός που θα οδηγήσει σε μείωση αυτών των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά λοιμώξεων», δήλωσε ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης, Alexander Yip.
Ευρήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε θεραπείες για μειωμένο κίνδυνο λοιμώξεων
Οι επιστήμονες θέλουν να εντοπίσουν ποια ωφέλιμα βακτήρια μπορούν να ξεπεράσουν τα παθογόνα βακτήρια απουσία αντιβιοτικών. Με άλλα λόγια, ποια καλά βακτήρια είναι σε θέση να κάνουν καλύτερη χρήση των ίδιων θρεπτικών συστατικών και να παράγουν μεταβολίτες που εμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων βακτηρίων. Από αυτή την έρευνα ελπίζουν να δημιουργήσουν μεθόδους θεραπευτικές του μικροβιώματος.
«Θα μπορούσαμε να δώσουμε στους ασθενείς ανασταλτικούς μεταβολίτες για να περιορίσουμε την ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηρίων. Αφού ένας ασθενής σταματήσει να παίρνει αντιβιοτικά, ένας συνδυασμός ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου μπορεί να βοηθήσει το εντερικό του μικροβίωμα να ανακάμψει και να αποκαταστήσει την εξάντληση των θρεπτικών συστατικών και την παραγωγή ανασταλτικών μεταβολιτών», ανέφερε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ. Julie McDonald και κατέληξε:
«Αυτές οι θεραπείες του μικροβιώματος θα μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο των ασθενών να αναπτύξουν επεμβατικές λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά, να μειώσουν την επανεμφάνιση επεμβατικών λοιμώξεων από E. coli σε ασθενείς με χρόνια αποικισμό και την εξάπλωση της E. coli σε ευαίσθητους ασθενείς».
