Τα αντιβιοτικά έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές, καταπολεμώντας βακτηριακές λοιμώξεις που άλλοτε ήταν θανατηφόρες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αυξάνεται η ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις της πρώιμης και συχνής χορήγησής τους στα μικρά παιδιά. Μπορεί, λοιπόν, η λήψη αντιβιοτικών σε βρεφική ή νηπιακή ηλικία να επηρεάσει την ανάπτυξη;
Η σημασία της μικροβιακής ισορροπίας
Στο έντερο των ανθρώπων φιλοξενούνται τρισεκατομμύρια μικρόβια – το λεγόμενο «μικροβίωμα» – που παίζουν κρίσιμο ρόλο στην πέψη, το ανοσοποιητικό και ακόμη και στην ψυχική υγεία. Κατά την πρώιμη παιδική ηλικία, αυτό το μικροβίωμα βρίσκεται σε φάση διαμόρφωσης και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο.
Τα αντιβιοτικά, αν και καταπολεμούν τα παθογόνα βακτήρια, δεν κάνουν διακρίσεις και συχνά εξοντώνουν και τα «καλά» βακτήρια του εντέρου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στην εντερική χλωρίδα, που έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για αλλεργίες, άσθμα, παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 1 στην παιδική ηλικία.
Τι δείχνουν οι μελέτες
Πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν ότι η χορήγηση αντιβιοτικών, ειδικά κατά τους πρώτους 6–12 μήνες ζωής, μπορεί να σχετίζεται με επιβράδυνση της σωματικής ανάπτυξης, προβλήματα ανοσίας ή αλλαγές στο μεταβολισμό. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις για πιθανή σύνδεση με διαταραχές συμπεριφοράς ή αυξημένο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) στην παιδική ηλικία.
Η ισορροπία είναι το κλειδί
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα αντιβιοτικά πρέπει να αποφεύγονται εντελώς – είναι απαραίτητα όταν πραγματικά χρειάζονται. Όμως, η υπερβολική ή άσκοπη χρήση, ιδιαίτερα για ιογενείς λοιμώξεις που δεν τα απαιτούν, μπορεί να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες.
Η ευθύνη βρίσκεται τόσο στους γονείς όσο και στους γιατρούς: να επιλέγουν τη χορήγηση των αντιβιοτικών με σύνεση και μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο. Η προστασία της παιδικής ανάπτυξης ξεκινά και από τις σωστές ιατρικές αποφάσεις.
