Νέες μελέτες έδειξαν πως τα προβλήματα ύπνου μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν μια σειρά σοβαρών ψυχιατρικών διαταραχών. Η ανασκόπηση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy ofSciences (PNAS), υποδηλώνει ότι η κατανόηση της σχέσης μεταξύ του ύπνου, του «εσωτερικού ρολογιού του σώματος» – γνωστού ως κιρκάδιου ρυθμού – και της ψυχικής υγείας θα μπορούσε να «ξεκλειδώσει» νέες ολιστικές θεραπείες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αϋπνία είναι πιο συχνή στα άτομα με διαταραχές ψυχικής υγείας απ’ ό, τι στον γενικό πληθυσμό. Τους επηρεάζει κατά τη διάρκεια της ύφεσης, των οξέων επεισοδίων και ιδιαίτερα στην πρώιμη ψύχωση, όπου η δυσκολία να πέσουν για ύπνοκαι να παραμείνουν κοιμισμένοι επηρεάζει περισσότερους από τους μισούς ασθενείς. Περίπου το ένα τέταρτο έως το ένα τρίτο των ατόμων με διαταραχές της διάθεσης έχουν τόσο αϋπνία όσο και υπερυπνία. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ασθενείς δυσκολεύονται να κοιμηθούν τη νύχτα, αλλά είναι πιο νυσταγμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παρόμοια ποσοστά ατόμων με ψύχωση εμφανίζουν τον ίδιο συνδυασμό διαταραχών ύπνου.
Οι λίγες μελέτες που εξετάζουν τις διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού ύπνου-αφύπνισης (CRSWD) δείχνουν ότι το 32% των ασθενών με διπολική διαταραχή κοιμούνται και ξυπνούν αργότερα από το συνηθισμένο, μια κατάσταση γνωστή ως Διαταραχή καθυστερημένης φάσης ύπνου-αφύπνισης.
Έχει αναφερθεί ότι οι διεργασίες του σωματικού ρολογιού τρέχουν επτά ώρες μπροστά κατά τη διάρκεια των μανιακών επεισοδίων και τέσσερις έως πέντε ώρες πίσω κατά τη διάρκεια της καταθλιπτικής φάσης. Ο χρονισμός ομαλοποιείται με την επιτυχή θεραπεία. Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τις πιθανές αιτίες των διαταραχών του ύπνου-συμπεριφοράς στις ψυχιατρικές διαταραχές. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, οι φυσιολογικές αλλαγές στον τρόπο που κοιμόμαστε συνδυάζονται με αλλαγές στη συμπεριφορά -όπως το να μένουμε ξύπνιοι αργότερα, να κοιμόμαστε λιγότερο τις σχολικές νύχτες και να κοιμόμαστε τα Σαββατοκύριακα.
Η Dr Sarah Chellappa, επικεφαλής συγγραφέας, από το Πανεπιστήμιο του Southampton, δήλωσε: «Οι διαταραχές του ύπνου-κυκλοφορίας αποτελούν τον κανόνα και όχι την εξαίρεση σε κάθε κατηγορία ψυχιατρικών διαταραχών. Οι διαταραχές του ύπνου, όπως η αϋπνία, είναι καλά κατανοητές στην ανάπτυξη και τη διατήρηση των ψυχιατρικών διαταραχών, αλλά η κατανόηση των κιρκαδιανών διαταραχών υστερεί. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς αλληλεπιδρούν αυτοί οι παράγοντες, ώστε να μπορούμε να αναπτύξουμε και να εφαρμόσουμε παρεμβάσεις που θα ωφελήσουν τα συμπτώματα του ύπνου και της ψυχικής υγείας των ασθενών».
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τον ρόλο των γονιδίων, της έκθεσης στο φως και άλλων πιθανών παραγόντων. Όσοι έχουν γενετική προδιάθεση για μειωμένη μεταβολή των επιπέδων δραστηριότητας μεταξύ των φάσεων ανάπαυσης και αφύπνισης είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάθλιψη, αστάθεια της διάθεσης και νευρωτισμό. Οι έρευνες έδειξαν ότι ο χρόνος σε εξωτερικούς χώρους σχετίζεται με μικρότερη πιθανότητα διαταραχής της διάθεσης. Ο ύπνος θεωρείται ότι παίζει βασικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος σχηματίζει νέες νευρικές συνδέσεις και επεξεργάζεται συναισθηματικές μνήμες.
Εν τω μεταξύ, η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία για την Αϋπνία (CBT-I) έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, καθώς και τα συμπτώματα τραύματος σε άτομα που βιώνουν PTSD. Στη μονοπολική και διπολική κατάθλιψη, η φωτοθεραπεία -που παρέχεται κατά το πρωινό ξύπνημα- ήταν αποτελεσματική σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Η χρήση της σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή ήταν επίσης πιο αποτελεσματική από τη χρήση μόνο φαρμακευτικής αγωγής. Άλλα ευρήματα δείχνουν ότι το φως είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία της περιγεννητικής κατάθλιψης.
Ο χρόνος λήψης φαρμάκων, γευμάτων και άσκησης θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις κιρκαδιανές φάσεις, σύμφωνα με την ανασκόπηση. Η εργασία σε νυχτερινή βάρδια μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική υγεία, αλλά η κατανάλωση φαγητού κατά τη διάρκεια της ημέρας και όχι κατά τη διάρκεια της νύχτας θα μπορούσε να βοηθήσει -δείχνοντας ότι η κατανάλωση φαγητού κατά τη διάρκεια της ημέρας αποτρέπει την εξασθένιση της διάθεσης. Ο Δρ Chellappa πρόσθεσε: «Συλλογικά, η έρευνα για την ψυχική υγεία είναι έτοιμη να εκμεταλλευτεί τις εξαιρετικές προόδους στην επιστήμη του ύπνου και του κιρκαδίου και να τις μεταφράσει σε καλύτερη κατανόηση και θεραπεία των ψυχιατρικών διαταραχών».
