Οι ορμόνες είναι αυτές που προάγουν την σωματική ανάπτυξη μαζί με την ανάπτυξη των χαρακτηριστικών του φύλου, την αναπαραγωγική διαδικασία, την αντιμετώπιση του στρες, τις μεταβολικές διεργασίες, τη διατήρηση της ενέργειας στα επιθυμητά επίπεδα και την καλή λειτουργία του μυοσκελετικού συστήματος. Όταν το ενδοκρινικό σύστημα δουλεύει σωστά, εξασφαλίζεται η συνολική εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Αντίθετα, όταν κάποια ή κάποιες ορμόνες παρουσιάζει αύξηση ή μείωση, διαταράσσεται η ισορροπία του ενδοκρινικού συστήματος, γεγονός που επιδρά γενικά στον οργανισμό.
Τι είναι συγκεκριμένα οι ορμονικές διαταραχές;
Οι ορμονικές διαταραχές συνίστανται σε ορμονική ανισορροπία. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αυξομείωση σε μία ορμόνη, η οποία συχνά μπορεί να οδηγήσει σε επίδραση στα επίπεδα και άλλης ή άλλων ορμονών. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να προκύψει από διάφορους παράγοντες, όπως είναι η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση, ιατρικές παθήσεις, περιβαλλοντικοί παράγοντες και ο τρόπος ζωής του ατόμου.
Οι ορμονικές διαταραχές συχνά συνδέονται με διάφορα συμπτώματα. Τα πιο συνήθη είναι τα εξής:
Απότομη εμφάνιση ή χρόνια ακμή
Ορμονικές αλλαγές μπορεί να επιφέρουν ξαφνική εμφάνιση ακμής. Μία τέτοια αλλαγή είναι η μείωση στα επίπεδα ανδρογόνων. Επίσης, η χρόνια παρουσία ακμής συνδέεται με αυξημένα ανδρογόνα, τα οποία προάγουν την περίσσεια παραγωγή σμήγματος.
Πονοκέφαλοι
Υπερβολικά χαμηλά ή υψηλά επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση συχνών πονοκέφαλων. Αυτό συμβαίνει, επειδή αυτά συμμετέχουν στον έλεγχο των μεταβολικών διεργασιών στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.
Ακανόνιστος έμμηνος κύκλος
Οι ακανόνιστες περίοδοι μπορεί να είναι δείγμα ορμονικών διαταραχών. Οι ορμόνες που ελέγχουν τη ρύθμιση του κύκλου της περιόδου είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη.
Αϋπνίες
Τα προβλήματα ύπνου συχνά είναι δείγμα ορμονικής ανισορροπίας. Έχει βρεθεί ότι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του ύπνου.
Προβλήματα διάθεσης
Η διάθεση μπορεί να επηρεαστεί από ορμονικές διαταραχές. Έτσι, σημαντική έλλειψη σε ορμόνες, όπως είναι η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη μπορεί να οδηγήσουν σε κακή διάθεση και μελαγχολία.
Μειωμένη libido
Το σεξ είναι από τους πρώτους τομείς που επηρεάζονται όταν υφίσταται ορμονική ανισορροπία. Η τεστοστερόνη και η μειωμένη έκκρισή της επηρεάζει τη διάθεση για σεξ τόσο σε γυναίκες όσο και σε άνδρες.
Αίσθημα κόπωσης
Όταν το αίσθημα κόπωσης επιμένει, τότε αυτό μπορεί να οφείλεται σε ορμονική διαταραχή. Οι διαταραχές στον αδένα του θυρεοειδή, συχνά συνδέονται με έντονη κούραση.
Ξαφνική αλλαγή βάρους
Οι ορμονικές διαταραχές συχνά συνδέονται με απότομη αύξηση ή μείωση του βάρους, ανεξάρτητα από τη διατροφή που κάνει κανείς. Ορμόνες όπως τα οιστρογόνα, η κορτιζόλη, η τεστοστερόνη και η ισνουλίνη μπορεί να οδηγήσουν στην αποθήκευση λίπους στην κοιλιά. Ενώ το χαμηλό επίπεδο ορμονών του θυρεοειδή επιβραδύνει τον μεταβολισμό και οδηγεί σε αύξηση της σωματικής μάζας.
Τριχόπτωση
Η τριχόπτωση μπορεί επίσης να οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές. Πιο συγκεκριμένα, οι διαταραχές του θυρεοειδή αδένα ή η αυξημένη συγκέντρωση τεστοστερόνης μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη απώλεια μαλλιών.
Κακή μνήμη
Η δυσκολίες στη μνήμη και η έλλειψη συγκέντρωσης μπορεί να είναι ένα ακόμη σημάδι ορμονικής ανισορροπίας. Διαταραχές στις ορμόνες της κορτιζόλης και των οιστρογόνων μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα της μνήμης.
Ποια είναι τα πιο συχνά ορμονικά προβλήματα;
Προβλήματα με τα οιστρογόνα
Τα οιστρογόνα παράγονται στις ωοθήκες, και στα επινεφρίδια σε μικρότερες ποσότητες. Όταν υπάρχει περίσσεια οιστρογόνων κατά αναλογία με την προγεστερόνη, τότε μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα ύπνου, αλλαγές στο βάρος, αύξηση άγχους και προβλήματα μεταβολισμού. Αυξημένα οιστρογόνα μπορεί να προκύψουν από κακή διατροφή, οι ρύποι του περιβάλλοντος και το χρόνιο στρες.
Όταν τα οιστρογόνα είναι μειωμένα στον οργανισμό, τότε μπορεί να παρατηρηθεί χαμηλή σεξουαλική διάθεση, υπογονιμότητα, προβλήματα στον έμμηνο κύκλο και πεσμένη διάθεση. Χαμηλά οιστρογόνα παρατηρούνται κατά την εμμηνόπαυση και την απώλεια βάρους.
Προβλήματα με την τεστοστερόνη
Διαταραχές στα επίπεδα τεστοστερόνης συχνά συνδέονται με διάφορα προβλήματα. Μεταξύ των συνηθέστερων είναι η τριχόπτωση, η μειωμένη libido, η εμφάνιση ακμής, η υπογονιμότητα και τα προβλήματα στον έμμηνο κύκλο.
Ανισορροπία του θυρεοειδούς αδένα
Ο θυρεοειδής αδένας παίζει εξέχοντα ρόλο στην λειτουργία του οργανισμού, καθώς συμμετέχει σε πληθώρα διεργασιών. Οι δυο πιο κοινές διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα είναι ο υπερθυρεοειδισμός και ο υποθυρεοειδισμός. Τέτοιες διαταραχές συνδέονται με έντονη κούραση, διαταραχές του ύπνου και της διάθεσης, αυξομειώσεις στο βάρος, υπογονιμότητα και τριχόπτωση.
Ανισορροπία κορτιζόλης
Η κορτιζόλη είναι η ορμόνη του στρες και παράγεται στα επινεφρίδια. Αυξημένα ή μειωμένα επίπεδα κορτιζόλης συνδέονται με χρόνια κόπωση, αύξηση βάρους κι έντονο αίσθημα πείνας.
Ανισορροπία ινσουλίνης
Η ινσουλίνη παράγεται στο πάγκρεας και παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των σακχάρων. Η ανισορροπία στην ινσουλίνη συνδέεται με έλλειψη συγκέντρωσης, ξαφνική εφίδρωση και πονοκέφαλο.
