Κατά την κλιμακτήριο και την εμμηνόπαυση παρατηρείται σημαντική μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει προσωπικά και συζυγικά προβλήματα. Αυτή η απώλεια ενδιαφέροντος είναι χαρακτηριστικό της γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας και οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως οι φυσιολογικές ορμονικές αλλαγές και τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Η έλλειψη ενημέρωσης και οι προκαταλήψεις σχετικά με τη σεξουαλικότητα στη χώρα μας αποτελούν εμπόδια για τη συνέχιση μιας ομαλής σεξουαλικής ζωής, οδηγώντας πολλές γυναίκες να κλείνουν αυτό το κεφάλαιο της ζωής τους οριστικά.
Ωστόσο, η σεξουαλική λειτουργία αποτελεί σημαντική πτυχή της ζωής τους, ανεξαρτήτως ηλικίας, αφού συνδέεται στενά με τη συνολική ευημερία και την ικανοποίηση από τη ζωή, και έτσι θα πρέπει να παραμένει. Αυτό ακριβώς πιστεύουν και οι ίδιες, δεδομένου ότι συνεχίζουν να θεωρούν τη σεξουαλική λειτουργία σημαντική καθώς μεγαλώνουν, όπως επισημαίνουν οι υπεύθυνοι του Sexopolis.gr. Παρά, όμως, την πεποίθηση αυτή, το 45% των γυναικών όταν φτάνει στη μέση ηλικία αντιμετωπίζει σεξουαλικά προβλήματα και το 15% έχει σεξουαλικό πρόβλημα που προκαλεί σημαντική προσωπική δυσφορία.
Οι ορμόνες δεν είναι ο μόνος παράγοντας που ενοχοποιείται. Υπάρχουν κι άλλοι, που εάν εντοπιστούν και αντιμετωπιστούν, οι γυναίκες θα μπορούν να απολαμβάνουν τη σεξουαλική ζωή τους έως τα γεράματά τους. Η σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη επιθυμίας, διέγερσης, οργασμού ή στον πόνο κατά τη συνουσία. Μέρος του προβλήματος μπορεί να αφορά σε παρενέργειες φαρμάκων, όπως τα αντικαταθλιπτικά, στην ύπαρξη κάποιων παθήσεων, όπως ο διαβήτης, καθώς και σε ψυχολογικούς παράγοντες, όπως οι αλλαγές στο σώμα, που τις κάνουν να νιώθουν πιο αμήχανα.
Όταν τα προβλήματα οφείλονται στα φάρμακα, η αντικατάστασή τους με άλλα που δεν προκαλούν τέτοιες παρενέργειες, πάντα υπό την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού, επαναφέρει τη σεξουαλική ζωή σε ικανοποιητικά επίπεδα. Εάν ξεκινούν από τη νέα ορμονική κατάσταση, η λήψη του σωστού σχήματος ορμονικής υποκατάστασης μπορεί πραγματικά να βοηθήσει.
Ένας συνήθης λόγος αποστασιοποίησης από τη σεξουαλική ζωή είναι η επώδυνη συνουσία. Αυτή οφείλεται στην ελάττωση των κολπικών εκκρίσεων και την εμφάνιση κολπικής ξηρότητας που επιφέρει η μείωση των οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση. Είναι ένα από τα συμπτώματα της αιδοιοκολπικής ατροφίας, η οποία αποτελεί μέρος του ουροποιογεννητικού συνδρόμου της εμμηνόπαυσης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ενόχληση ή αίσθημα κνησμού εσωτερικά και γύρω από το άνοιγμα του κόλπου και πόνο ή δυσφορία κατά την ερωτική επαφή.
Πάνω από τις μισές γυναίκες αυτής της ηλικίας υποφέρουν από κολπική ξηρότητα, αλλά σπανίως την αναφέρουν στον ιατρό τους και συνεπώς δεν αντιμετωπίζεται επαρκώς. Η λήψη οιστρογόνων μπορεί να εξαλείψει τα συμπτώματα, αλλά ενδεχομένως να αντενδείκνυται ή να μην είναι επιθυμητή. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί άμεσα, αφού το σεξ δεν είναι απολαυστικό και αυτό επηρεάζει τη λίμπιντο και το αίσθημα διέγερσης.
Η λύση είναι η χρήση ενός κολπικού παρασκευάσματος οιστρογόνων, το οποίο μπορεί να μειώσει την ξηρότητα και τον πόνο κατά τη συνουσία. Οι μη ορμονικές κολπικές ενυδατικές κρέμες αποτελούν εναλλακτική λύση. Τα λιπαντικά με βάση το νερό ή τη σιλικόνη, μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Τα λιπαντικά σιλικόνης διαρκούν πολύ περισσότερο από τα λιπαντικά νερού, ενώ αφήνουν την περιοχή βελούδινη, καθώς το λιπαντικό δεν απορροφάται από το δέρμα.
Η επιδερμίδα, αλλά και ο βλεννογόνος, αποκτούν ένα “φιλμ” που βοηθάει περαιτέρω την ανώδυνη συνουσία, αλλά και τη χρήση διαστολέων σιλικόνης (dilators). Αυτοί διατίθενται σε ποικιλία μεγεθών και χρησιμοποιούνται ως μέρος της θεραπείας. Οι γυναίκες τους φορούν κατά τη διάρκεια της ημέρας για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Παραμένουν δηλαδή στον κόλπο ώστε αυτός να βρίσκεται σε μια μόνιμη διαστολή, προκειμένου να αποφεύγεται ο πόνος όταν έρχεται η ώρα της σεξουαλικής επαφής.
Βέβαια, είναι σημαντικό να ξεπεραστούν από γυναίκες και άνδρες ορισμένα ταμπού, που θέλουν τις γυναίκες να μην έχουν ανάγκη τα λιπαντικά εάν ο σύντροφός τους τις ικανοποιεί. Αυτό θα πρέπει να το λαμβάνουν υπόψη τους και οι νεότερες, δεδομένου του ότι η κολπική λίπανση δεν εξαρτάται πάντα από τη διέγερση, αλλά επηρεάζεται από τον εμμηνορροϊκό κύκλο, ακόμα και από το στρες ή το άγχος.
Στην κολπική ξηρότητα μπορεί να βοηθήσει και η χρήση προφυλακτικών με έξτρα λιπαντικό, τα οποία δεν διαφέρουν από αυτά που κυκλοφορούν ευρέως ως προς το μέγεθος και τις ιδιότητες, εκτός από το ότι είναι αρκετά πιο ολισθηρά και διευκολύνουν τη διείσδυση.
Η χρήση ενός λεπτού δονητή, ενός ομοιώματος ή διαστολέων μπορεί να προσφέρει διάταση του κόλπου για να γίνει το διεισδυτικό σεξ πιο ευχάριστο. Η χρήση τους μπορεί να προηγηθεί για να προετοιμάσει τη διείσδυση ή να αποτελέσει μια ξεχωριστή, νέα εμπειρία όταν η διείσδυση είναι πολύ επώδυνη. Οι δονητές που χρησιμοποιούνται εσωτερικά διεγείρουν τη ροή του πυελικού αίματος. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η τακτική χρήση τους μπορεί να αποτρέψει καταστάσεις όπως η επώδυνη κολπική ξηρότητα και η ατροφία.
Παράλληλα μπορούν να αναζητηθούν νέοι τρόποι απόλαυσης, όπως το στοματικό σεξ, η χρήση σεξουαλικών παιχνιδιών, ένα αισθησιακό μασάζ με αρωματικά λάδια και ο αμοιβαίος αυνανισμός.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο τακτικός αυνανισμός ωφελεί τη σωματική και ψυχική υγεία και ειδικά κατά τη διάρκεια και μετά την εμμηνόπαυση, καθώς προάγει τη ροή του αίματος στον κόλπο και το αιδοίο, αυξάνοντας τη φυσική λίπανση και τη διέγερση. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνει το στρες, βοηθάει τον ύπνο και απαλύνει τον πόνο. Επίσης, φέρνει πιο κοντά τους συντρόφους, αυξάνει τις πιθανότητες οργασμού και εκτοξεύει τη λίμπιντο.
Ένας άλλος λόγος μείωσης της λίμπιντο είναι οι διαταραχές του ύπνου, οι οποίες είναι συχνές κατά την κλιμακτήριο και την εμμηνόπαυση. Στοιχεία δείχνουν ότι το 28% – 63% των γυναικών αυτής της ηλικίας υποφέρουν από αυτές. Οι μελέτες έχουν καταδείξει ότι υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων ύπνου κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, με στενή συσχέτισή τους με την παρουσία εξάψεων και εφίδρωσης. Όταν αυτά συνδυάζονται με κνησμό στο δέρμα, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών και ερεθισμό του αιδοίου, του κόλπου ή της ουροδόχου κύστης, o ύπνος μπορεί να καταστεί άπιαστο όνειρο. Τα τοπικά οιστρογόνα και μια καλή κολπική ενυδατική κρέμα μπορούν να βοηθήσουν.
Τέλος, άλλη μια αιτία της χαμηλής λίμπιντο κατά την εμμηνόπαυση είναι η ανία, ειδικά στις μακροχρόνιες σχέσεις. Το σεξ υπό τις ίδιες συνθήκες, ίδια σειρά, χωρίς φαντασία, χωρίς καινούργιες εμπειρίες επί δεκαετίες, φέρνει κούραση και εντέλει αδιαφορία. Η επανεξέταση του τρόπου που απολαμβάνει το ζευγάρι το σεξ και η εξερεύνηση νέων επιλογών, χρησιμοποιώντας sex toys, προκλητικά εσώρουχα, αλλάζοντας περιβάλλον, διαθέτοντας περισσότερο χρόνο, εκπληρώνοντας φαντασιώσεις, σίγουρα θα δώσει άλλη “πνοή” στην ερωτική τους σχέση.
Καμία, λοιπόν, γυναίκα δεν πρέπει να εγκαταλείπει την προσπάθεια για μια ευτυχισμένη σεξουαλική ζωή. Για κάθε πρόβλημα υπάρχει λύση.
