Εάν διακόπτετε τον ύπνο σας για να τσιμπήσετε κάτι, ενδέχεται να πάσχετε από το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας.
Αν ξυπνάτε τακτικά μέσα στη νύχτα και η πρώτη σας κίνηση είναι να πάτε στο ψυγείο, ίσως να αντιμετωπίζετε αυτό το σύνδρομο, το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι μια διατροφική διαταραχή που συχνά σχετίζεται με παχυσαρκία.
Το σύνδρομο νυχτερινής πρόσληψης τροφής (NES) συνδυάζεται συχνά με προβλήματα αϋπνίας. Συνήθως εκδηλώνεται με το ξύπνημα μετά την ώρα του ύπνου και την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής με συχνότητα.
Όσοι αντιμετωπίζουν την διαταραχή λένε χαρακτηριστικά ότι έχουν την αίσθηση ότι δεν θα καταφέρουν να ξαναπέσουν για ύπνο αν πρώτα δεν φάνε. Η επιθυμία είναι δυσανάλογα μεγάλη και δεν συνδέεται πάντα με το αίσθημα της πείνας. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί από εκείνους που αντιμετωπίζουν το σύνδρομο, παλεύουν ταυτόχρονα με διαταραχές άγχους ή ακόμα και κατάθλιψη.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η νυχτερινή υπερφαγία δεν είναι μια κατάσταση που συμβαίνει σποραδικά, τα επεισόδια χαρακτηρίζονται από χρονική διάρκεια που προσεγγίζει αρκετές εβδομάδες, ακόμα και μήνες. Τα κύρια χαρακτηριστικά εκδήλωσης της είναι:
- Αφύπνιση με στόχο το φαγητό: Τα άτομα με νυχτερινή υπερφαγία βιώνουν επεισόδια αϋπνίας περισσότερες από τις μισές μέρες της εβδομάδας. Η νυχτερινή αφύπνιση οδηγεί πάντα στην κατανάλωση τροφής καθώς αισθάνονται ότι είναι αδύνατον να ξανακοιμηθούν αν δεν φάνε πριν.
- Κατανάλωση πολλών θερμίδων κατά τη διάρκεια της νύχτας: Όσοι αντιμετωπίζουν το σύνδρομο, υπολογίζεται ότι καταναλώνουν περισσότερο από το 25% της ημερήσιας πρόσληψης τροφής τις νυχτερινές ώρες. Μπορεί να τρώνε αργά το βράδυ πριν κοιμηθούν, κατά τη διάρκεια της νύχτας ή και τα δύο. Συχνά, αντί για ένα κανονικό γεύμα, τρώνε μικρότερα γεύματα ή σνακ όλη τη νύχτα. Το είδος των τροφίμων που επιλέγουν είναι σε συντριπτικό ποσοστό επεξεργασμένα τρόφιμα, πλούσια σε θερμίδες, υδατάνθρακες ή ζάχαρη.
- Μειωμένη όρεξη κατά τη διάρκεια της ημέρας: Η υπερφαγία αυτού του τύπου εμφανίζεται αργά το βράδυ και εκτείνεται κατά την διάρκεια της νύχτας. Συνήθως όσοι αντιμετωπίζουν την διαταραχή δεν πεινούν το πρωί, για την ακρίβεια μπορούν να παραμείνουν νηστικοί μέχρι αργά το απόγευμα.
- Κατάθλιψη και άγχος: Οι καταστάσεις ψυχικής υγείας όπως η κατάθλιψη και το άγχος συχνά συνυπάρχουν με την νυχτερινή υπερφαγία. Και αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο καθώς η κακή ψυχολογική κατάσταση τροφοδοτεί την διαταραχή που με την σειρά της επανατροφοδοτεί αισθήματα ντροπής, αμηχανίας ή θλίψης.
Τι προκαλεί το σύνδρομο
Οι ειδικοί θεωρούν ότι το σύνδρομο είναι πολυπαραγοντικό. Μπορεί να πυροδοτείται τόσο από παθολογικά αίτια όσο και από ψυχολογικά.
- Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού: Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι το φυσικό “ρολόι” του σώματος που μεταξύ άλλων λειτουργιών ελέγχει το πότε αισθανόμαστε κουρασμένοι και πεινασμένοι. Στην περίπτωση του συνδρόμου, αυτή η αυτόματη βιολογική λειτουργία απορρυθμίζεται με αποτέλεσμα την έκκριση ορμονών που κρατά το σώμα σε κατάσταση εγρήγορσης κατά την διάρκεια της νύχτας όταν δηλαδή κανονικά θα έπρεπε να έχει τεθεί σε φάση ανάπαυσης.
- Γενετικοί λόγοι: Καθώς υπάρχουν καταγραφές για εμφάνιση του συνδρόμου σε μέλη της ίδιας οικογένειας, οι επιστήμονες δεν αποκλείουν την εμπλοκή κάποιων γονιδίων χωρίς αυτό να έχει επιστημονικά αποδειχθεί.
- Ψυχική υγεία: Πολύ συχνά το σύνδρομο συνυπάρχει με διαταραχές διάθεσης, με άλλες διατροφικές διαταραχές ή με καταστάσεις που αφορούν σε κατάχρηση ουσιών. Επίσης συχνά όσοι παλεύουν με επεισόδια νυχτερινής υπερφαγίας, υποφέρουν από παχυσαρκία.
- Διατροφικές συνήθειες: Το σύνδρομο μπορεί μερικές φορές να προκύψει και από σημαντικό θερμιδικό έλλειμμα κατά την διάρκεια της μέρας. Τα άτομα που περιορίζουν δραστικά την πρόσληψη τροφής νωρίτερα στο 24ωρο τους, είναι πιο πιθανό να αισθανθούν πείνα και να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες τροφής τη νύχτα.
Πως αντιμετωπίζεται
Τα αίτια που προκαλούν την διαταραχή δεν είναι πάντα εμφανή. Η έναρξη των συμπτωμάτων συχνά πυροδοτείται από ένα στρεσογόνο γεγονός.
Καθώς η διαταραχή οδηγεί συχνά στην αύξηση του σωματικού βάρους, όσοι την αντιμετωπίζουν είναι πιο ευάλωτοι και σε άλλες νόσους που σχετίζονται με υψηλό δείκτη μάζας σώματος όπως είναι η υπέρταση, ο διαβήτης τύπου 2, το μεταβολικό σύνδρομο και η υψηλή χοληστερόλη.
Όπως συμβαίνει με πολλές διατροφικές διαταραχές, έτσι και το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας δημιουργεί επιπλέον άγχος, καθώς η νυχτερινή συνήθεια προκαλεί ενοχές και ματαίωση.
Οι γιατροί συστήνουν ψυχοθεραπεία, ενώ κατά περίπτωση η χορήγηση αντικαταθλιπτικών μπορεί να βοηθήσει.
Ακόμα και τα συμπληρώματα μελατονίνης έχει βρεθεί ότι είναι ευεργετικά σε κάποιες περιπτώσεις εκδήλωσης του συνδρόμου καθώς βοηθούν στην χαλάρωση και ρυθμίζουν καλύτερα τον κύκλο του νυχτερινού ύπνου ώστε να μην διακόπτεται.
Μια ρουτίνα άσκησης αλλά και ένα εξειδικευμένο διαιτολόγιο που ρυθμίζει την ποσότητα της τροφής αλλά κυρίως τις ώρες που
γευματίζουμε, προσφέρουν επίσης ουσιαστική βοήθεια στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
