Σε έναν… ιδανικό κόσμο, όλοι θα είχαμε την πολυτέλεια να πηγαίνουμε για ύπνο νωρίς και να ξυπνάμε επίσης νωρίς, αναζωογονημένοι και έτοιμοι να αξιοποιήσουμε τη μέρα μας. Στον πραγματικό κόσμο, ωστόσο, πολλές καθημερινές υποχρεώσεις συχνά δυσκολεύουν αυτή την ισορροπία. Παρ’ όλα αυτά, ο ύπνος πρέπει να είναι μια βασική προτεραιότητα, καθώς συνδέεται με πολλές διαδικασίες που διατηρούν τον οργανισμό μας υγιή και προάγουν την ευεξία και τη μακροχρόνια υγεία μας.
Η σημασία του σταθερού προγράμματος
Στην ιδανική, όπως είπαμε προηγουμένως περίπτωση, πρέπει να ξαπλώνουμε νωρίς και να σηκωνόμαστε τις πρώτες πρωινές ώρες. Αυτό το μοτίβο ύπνου- εγρήγορσης που ακολουθεί την ανατολή και τη δύση του ηλίου συνάδει, σύμφωνα με τους ειδικούς, με τις βιολογικές μας ανάγκες.
Η ακριβής ώρα ύπνου βέβαια εξαρτάται από το τι ώρα ξυπνάμε το πρωί και την ποσότητα του ύπνου που χρειαζόμαστε κάθε βράδυ.
Αναλύοντας τον κιρκάδιο ρυθμό, το εσωτερικό ρολόι που ρυθμίζει το πρόγραμμα ύπνου-αφύπνισης του εγκεφάλου μας, όλοι μας βιώνουμε αυξημένη ή μη εγρήγορση κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων ανά 24ωρο.
Οι περισσότεροι από εμάς είναι για παράδειγμα πιο πιθανό να νυστάξουμε το χρονικό διάστημα μεταξύ 13.00. με 15.00 και τη νύχτα μεταξύ 2 με 4.
Όσο βεβαίως καλύτερη είναι η ποιότητα του ύπνου μας, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να βιώσουμε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ο κιρκάδιος ρυθμός του κάθε ατόμου είναι σημαντικό να είναι σε ισορροπία. Αυτό επιτυγχάνεται εφόσον πηγαίνουμε για ύπνο και ξυπνάμε την ίδια ώρα κάθε μέρα καθώς ο εγκέφαλός μας συνηθίζει και προσαρμόζεται σε αυτό το πρόγραμμα. Θα έχετε άλλωστε παρατηρήσει αν έχετε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου- αφύπνισης ότι κατά κανόνα αποκοιμιέστε πιο εύκολα το βράδυ ενώ το πρωί μπορεί να ξυπνήσετε χωρίς καν ξυπνητήρι.
Από την άλλη, ο κιρκάδιος ρυθμός μπορεί να είναι εκτός ισορροπίας εάν κανείς πηγαίνει για ύπνο σε διαφορετικές ώρες λόγω για παράδειγμα εργασίας με μη σταθερά ωράρια.
Τελικά, τι ώρα πρέπει να πηγαίνουμε για ύπνο;
Λαμβάνοντας υπόψιν πως ένας ενήλικας προκειμένου να ξεκουράζεται σωστά θα πρέπει να λαμβάνει 7 με 9 ώρες συνεχόμενου ύπνου κάθε βράδυ, η ιδανική ώρα προφανώς διαφέρει από άτομο σε άτομο. Αυτό που λέμε δηλαδή ιδανική ώρα, πρέπει να καλύπτει τις προαναφερθείσες ώρες και ανάλογα με το προσωπικό σας πρόγραμμα, θα πρέπει μόνοι σας να την αναζητήσετε. Για παράδειγμα, εάν πρέπει να ξυπνήσετε μέχρι τις 6 π.μ., θα πρέπει να φροντίσετε πριν τις 11 μ.μ. να έχετε ξαπλώσει.
Εν κατακλείδι, αν και το καλύτερο είναι να κοιμόμαστε και να ξυπνάμε πολύ νωρίς σε καθημερινή βάση, εφόσον το πρόγραμμα του κάθε ατόμου διαφέρει, είναι σημαντικό τουλάχιστον να βεβαιωνόμαστε ότι κοιμόμαστε όσες ώρες πρέπει και ότι ο ύπνος μας είναι καλής ποιότητας. Διατηρώντας μια σταθερή ρουτίνα ύπνου ( πηγαίνοντας για ύπνο και ξυπνώντας την ίδια ώρα κάθε μέρα), μπορούμε να διασφαλίσουμε πως θα προσφέρουμε στον εαυτό μας όλα τα πολύτιμα οφέλη που η καλή ξεκούραση μπορεί να μας προσφέρει.
