Τα συμπτώματα υπνηλίας και κόπωσης που αισθανόμαστε ιδιαίτερα έντονα τους χειμερινούς μήνες έχουν επιστημονική εξήγηση. Η τάση για υπνηλία, όπως εξηγούν οι ειδικοί είναι μια φυσιολογική αντίδραση του σώματος στη μικρότερη διάρκεια έκθεσης στο φως του ήλιου.
«Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται 7-9 ώρες ύπνου το βράδυ ανεξάρτητα από το πόσο κρύο κάνει έξω και από το πόσο σκοτεινά είναι», επεσήμανε ο Raj Dasgupta, καθηγήτρια κλινικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο στο Huntington Memorial Hospital «Ωστόσο, είναι σύνηθες να αισθάνεστε ότι κοιμάστε περισσότερο τον χειμώνα, επειδή η μέρα διαρκεί λιγότερο», συμπλήρωσε.
Υπήρχε η πεποίθηση ότι ο ανθρώπινος ύπνος δεν επηρεάζεται από την εποχικότητα. Μια νέα μελέτη διαπίστωσε αλλαγές στις συνήθειες ύπνου στους συμμετέχοντες στην έρευνα. Παρατήρησαν, συγκεκριμένα ότι οι 118 συμμετέχοντες κοιμούνταν μία επιπλέον ώρα τον χειμώνα κι ότι για 30 λεπτά βίωναν ύπνο REM (ραγδαίων κινήσεων των ματιών).
Όταν βιώνουμε ύπνο REM βλέπουμε περισσότερα όνειρα. Παρουσιάζομε, επίσης, εντονότερη σωματική κίνηση, παίρνουμε περισσότερες αναπνοές και η καρδιά μας χτυπά γρηγορότερα.
«Είναι ένα βασικό στάδιο του ύπνου που βοηθά στη μνήμη, τη συγκέντρωση, τη ρύθμιση της διάθεσης και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος», τόνισε ο Dasgupta.
Η ανάγκη για περισσότερο ύπνο κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να συνδέεται με τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και με το πως επηρεάζει την ψυχική υγεία μας και τη συμπεριφορά μας ο ήλιος.
«Ο καρδιακός μας ρυθμός επηρεάζεται από τον ήλιο. Αυτό σημαίνει ότι όταν είναι φωτεινά έξω τείνουμε να είμαστε δραστήριοι, αλλά όταν δύει ο ήλιος, μπορεί να νιώθουμε κουρασμένοι», επεσήμανε ο Dasgupta.
«Η μελατονίνη μας, που ρυθμίζει τους κύκλους ύπνου, αυξάνεται το χειμώνα, επειδή το φως της ημέρας διαρκεί λιγότερο», εξήγησε ο καθηγητής.
«Θα ήταν φυσικό να υποθέσουμε ότι ένα υγιές άτομο θα χρειαζόταν επίσης περισσότερο ύπνο κατά τη διάρκεια του χειμώνα», λόγω της πρόωρης παραγωγής μελατονίνης, δήλωσε η Δρ Carleara Weiss, επίκουρη καθηγήτρια στο Κέντρο Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο.
Αλλά, όπως εξηγεί ο κλινικός ψυχολόγος Joshua Tal δεν επηρεάζεται μόνο η διάρκεια του ύπνου αλλά και η ποιότητα του από το φως. «Ο ύπνος REM επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το φως και το σκοτάδι, οπότε όταν κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών έχουμε λιγότερο φως, το σώμα πρόκειται ουσιαστικά να υπεραντισταθμίσει δίνοντας περισσότερο ύπνο REM», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η ανάγκη για περισσότερο ύπνο μπορεί, επίσης, να εξηγείται από αυτό που ονομάζεται «κοινωνικό τζετ λαγκ ». Δηλαδή, ότι το καλοκαίρι τείνουμε να παίρναμε περισσότερες ώρες έξω, διασκεδάζοντας, και έτσι τον χειμώνα το σώμα μας αντισταθμίζει τις απώλειες με περισσότερες ώρες ύπνου.
Η Weiss ξεκαθαρίζει ότι οι άνθρωποι ούτε μπορούν ούτε χρειάζονται να πέσουν σε χειμέρια νάρκη, αλλά μπορούμε να κάνουμε προσαρμογές στην καθημερινότητα μας. Το να κοιμάστε περισσότερο θα μπορούσε να σας βοηθήσετε να έχετε μεγαλύτερη εγρήγορση. Εναλλακτικά, θα βοηθούσε να ξεκινάμε μία ώρα αργότερα δουλειά ή σχολείο, ώστε να υπάρχει φως, επεσήμανε ο Tall.
«Για να βοηθήσουμε το σώμα μας να κάνει αυτή τη μετάβαση από τον ύπνο στην αφύπνιση, είναι σημαντικό να υπάρχει φως, όπως και το να κοιμόμαστε σταθερές ώρες», τόνισε.
Εάν το πρόγραμμά σας δεν σας δίνει τη δυνατότα να εκτίθεστε στον ήλιο, μπορείτε να δοκιμάσετε τη φωτοθεραπεία, στο πλαίσιο της οποίας εκτίθεται κανείς για 30 λεπτά την ημέρα σε ένα φωτιστικό κουτί 10.000 Lux.
«Είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι το περιβάλλον διευκολύνει να σας πάρει ο ύπνος», τόνισε η Jennifer Martin., καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο UCLA.
