Ο πόνος στην πλάτη και στη μέση αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα χρόνιου πόνου για πολλούς ανθρώπους. Εκτιμάται ότι έως και το 23% του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει από χρόνια οσφυαλγία, η οποία είναι η κύρια αιτία αναπηρίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο “Anschutz Medical Campus” παρέχει νέες πληροφορίες για τις μεθόδους θεραπείας, υποστηρίζοντας την αποτελεσματικότητα των προσεγγίσεων που εστιάζουν στον εγκέφαλο και την αντίληψη του πόνου.
Προηγούμενη έρευνα είχε ήδη δείξει ότι τεχνικές που προάγουν την ηρεμία του νου και τροποποιούν τη συμπεριφορά, όπως ο διαλογισμός και η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, αποτελούν αποτελεσματικές επιλογές θεραπείας.
Πιθανές αιτίες του πόνου στην πλάτη και τη μέση
Ο χρόνιος πόνος στην πλάτη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο της σπονδυλικής στήλης. Οι περισσότεροι άνθρωποι, όπως ήδη αναφέραμε, τον βιώνουν στη μέση. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις το ακριβές σημείο του πόνου είναι δύσκολο να εντοπιστεί.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να εμφανιστεί χρόνιος πόνος στην πλάτη και τη μέση. Κάποιοι από αυτούς είναι:
- Τραυματισμός στη σπονδυλική στήλη.
- Ακατάλληλη στάση σώματος.
- Μυϊκή ατροφία.
- Επαναλαμβανόμενες επιβαρυντικές κινήσεις όπως το συνεχές σκύψιμο.
- Παθήσεις της σπονδυλικής στήλης όπως η αρθρίτιδα και η σπονδυλική στένωση.
- Γήρανση.
- Παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης (σκολίωση, λόρδωση).
Εγκέφαλος και χρόνιος πόνος – Πώς συνδέονται;
Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη, στα άτομα με χρόνιο πόνο στην πλάτη παρατηρήθηκε μειωμένη δραστηριότητα σε ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου που εμπλέκονται με την απελευθέρωση ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που συμμετέχει σε πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος και συχνά χαρακτηρίζεται ως «ο νευροδιαβιβαστής της ευτυχίας».
Η μείωση της χημικής αυτής ουσίας δεν βοηθά στην ανακούφιση του πόνου. Αντίθετα, τον εντείνει.
Σαν αποτέλεσμα, μέσω αυτής της διαδικασίας, ενισχύονται τα σήματα που λαμβάνει ο εγκέφαλος σε σχέση με το πόσο πονά.
Η αλλαγή του τρόπου σκέψης μπορεί να μας ανακουφίσει;
Στην νέα μελέτη, η ομάδα των ερευνητών μελέτησε τον αντίκτυπο της θεραπείας επανεπεξεργασίας του πόνου στον εγκέφαλο σε άτομα με χρόνιο πόνο στην πλάτη. Αυτή η ψυχολογική μορφή θεραπείας είχε σκοπό να βοηθήσει ουσιαστικά τους πάσχοντες να αναγνωρίζουν τα σήματα του πόνου που στέλνονται στον εγκέφαλο ως λιγότερο απειλητικά.
Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο πόνος τους σημαίνει πως το σώμα τους δυσλειτουργεί επομένως γίνεται αντιληπτός ως εξαιρετικά απειλητικός. Γι’ αυτό το λόγο αποφεύγουν οποιεσδήποτε δραστηριότητες μπορεί να τον επιδεινώσουν και κατακλύζονται από φόβο.
Εάν αλλάξουν τη σκέψη τους και αντιμετωπίσουν τον πόνο διαφορετικά, μπορούν να απαλλαχθούν από το φόβο, να επαναξιολογήσουν την κατάσταση και τελικά να συμμετέχουν σε δραστηριότητες με προσοχή ώστε να μην επιδεινώσουν το εκάστοτε πρόβλημα.
Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων που έλαβαν θεραπεία επανεπεξεργασίας του πόνου, ανέφεραν ότι ο πόνος τους μειώθηκε ενώ κάποιοι απαλλάχθηκαν εντελώς.
Τελικά, μπορεί ο εγκέφαλός μας να «μάθει και να ξεμάθει»; Μπορεί απλά να έχει συνηθίσει να πονά;
Συμπληρωματικές έρευνες ίσως μας δώσουν τελικά μια πιο σαφή εικόνα.
Όπως και να έχει, όλη αυτή η διερεύνηση του σημαντικού αυτού ζητήματος μπορεί, κατά τους ερευνητές, να φανεί χρήσιμη στους γιατρούς για να βοηθήσουν τους ασθενείς τους να δουν τον πόνο με «άλλο μάτι», μην συνδέοντάς τον με κάποια μόνιμη βλάβη.
Εάν τελικά ο εγκέφαλος εντείνει το αίσθημα του πόνου, έχουμε να κάνουμε με ένα ελπιδοφόρο μήνυμα: Η ανάρρωση σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες θα μπορούσε να είναι δυνατή και ο πόνος αν μη τι άλλο αναστρέψιμος, καταλήγουν οι ερευνητές.
