Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές νευροεκφυλιστικές παθήσεις της εποχής μας, επηρεάζοντας τη μνήμη, τη σκέψη και την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου. Αν και οι γενετικοί και βιολογικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της ασθένειας, ολοένα και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι η ψυχολογική πίεση και το χρόνιο άγχος μπορεί να ευνοούν την εμφάνιση ή και την επιδείνωσή της.
Το χρόνιο άγχος προκαλεί μια συνεχή ενεργοποίηση του συστήματος “μάχης ή φυγής” στον οργανισμό, με αποτέλεσμα την παρατεταμένη έκκριση κορτιζόλης, της κύριας ορμόνης του στρες. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης συνδέονται με εκφυλιστικές αλλαγές στον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και τη μάθηση — δύο βασικές λειτουργίες που πλήττονται από το Αλτσχάιμερ.
Επιπλέον, η ψυχολογική πίεση σχετίζεται με αυξημένη φλεγμονή στον εγκέφαλο και με μειωμένη εγκεφαλική πλαστικότητα, γεγονός που δυσκολεύει τη δημιουργία νέων συνάψεων, δηλαδή νευρικών συνδέσεων απαραίτητων για τη σκέψη και τη μνήμη. Άτομα που ζουν υπό συνεχή ψυχική καταπόνηση – όπως φροντιστές ασθενών, άτομα που έχουν βιώσει τραύμα ή σοβαρό πένθος – εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η πρόληψη του Αλτσχάιμερ δεν περιορίζεται μόνο στη σωματική υγεία, αλλά απαιτεί και ψυχική ισορροπία. Τεχνικές διαχείρισης άγχους όπως ο διαλογισμός, η γυμναστική, η κοινωνική αλληλεπίδραση και η ψυχοθεραπεία, όχι μόνο βοηθούν στην καθημερινότητα, αλλά πιθανόν θωρακίζουν και τον εγκέφαλο από τη φθορά.
Συμπερασματικά, το άγχος και η ψυχολογική πίεση δεν είναι μόνο “ψυχολογικά”, αλλά μπορούν να έχουν βαθιές βιολογικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο. Η φροντίδα της ψυχικής υγείας αποτελεί πλέον ουσιαστικό κομμάτι της πρόληψης του Αλτσχάιμερ.
