Τι είναι η βιταμίνη Α;
H βιταμίνη Α είναι το σύνολο ακόρεστων λιποδιαλυτών οργανικών ενώσεων. Περιλαμβάνει τη ρετινόλη, τη ρετινάλη και άλλες καροτενοειδείς προβιταμίνες Α, όπως είναι το βήτα-καροτένιο. Είναι απαραίτητη για μία πληθώρα λειτουργιών και διεργασιών του σώματος, όπως είναι η καλή όραση, το υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, το δυνατό δέρμα, ο μεταβολισμός του σιδήρου και οι κυτταρικές λειτουργίες. Λαμβάνεται από τη διατροφή και αποθηκεύεται στο συκώτι. Όπως γίνεται κατανοητό, η βιταμίνη Α είναι πολύ σημαντική για τον οργανισμό και η ανεπάρκειά της μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα υγείας.
Τα οφέλη της βιταμίνης Α
Τα οφέλη των βιταμινών στην υγεία μας είναι γνωστά. Τι προσφέρει όμως η καθεμιά από αυτές και σε ποια τρόφιμα συναντάται; Ας δούμε τα οφέλη και τα χαρακτηριστικά της βιταμίνης Α που ονομάζεται και ρετινόλη λόγω της συμμετοχής της στις λειτουργίες του αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού. Είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που συμβάλλει στην υγεία των βλεννογόνων του ματιού και όχι μόνο…
Η βιταμίνη Α είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση της υγείας των βλεννογόνων και των επιθηλιακών ιστών (ιστοί που περιβάλλουν τις εσωτερικές και εξωτερικές επιφάνειες του σώματος όπως το δέρμα, τους βλεννογόνους, τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και τον κερατοειδή χιτώνα) του σώματος. Βοηθά επίσης στην ανάπτυξη των δοντιών και των οστών και συμμετέχει στο σχηματισμό της ροδοψίνης (οπτικής πορφύρας), μιας χρωστικής των οφθαλμών που εμπλέκεται στη νυχτερινή όραση.
Η βιταμίνη Α βοηθά στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, επιτείνοντας τη λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων, αυξάνοντας την ανταπόκριση των αντισωμάτων στα αντιγόνα και παίζοντας αντιικό ρόλο. Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες που εμποδίζουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων ή άλλες ασθένειες στο σώμα.
Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη των κυττάρων και επίσης βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς δέρματος. Λειτουργεί προστατευτικά για τους ιστούς του εντέρου, του στομάχου, του στόματος, το αναπνευστικό και την ουρογεννητική οδό.
Πιστεύεται επίσης ότι η αντιοξειδωτική ιδιότητα της βιταμίνης Α έχει αντιγηραντική επίδραση και ότι το ρετινοϊκό οξύ, παράγωγο της βιταμίνης Α και τα ισομερή του, έχουν ορμονική δράση που επηρεάζει διάφορες φυσιολογικές διεργασίες.
Πηγές της βιταμίνης Α
Η σημασία της βιταμίνης Α στον οργανισμό μας και τα συμπτώματα από την έλλειψή της, αποτελούν σημαντικούς λόγους για να προσέχουμε ώστε να προσλαμβάνουμε τις απαραίτητες ποσότητες. Δείτε λοιπόν που περιέχεται:
Ζωικές πηγές: Η βιταμίνη Α που προέρχεται από ζωικές πηγές, μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ρετινόλη και μερικές φορές αναφέρεται ως «προσχηματισμένη βιταμίνη Α» που μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας από το σώμα. Καλές πηγές τροφίμων ρετινόλης είναι το συκώτι, το γάλα, ο κρόκος του αυγού και το τυρί.
Φυτικές πηγές: Μερικά φρούτα και λαχανικά περιέχουν ενώσεις, που ονομάζονται καροτενοειδή (χρωστικές ουσίες, υπεύθυνες για το κόκκινο, πορτοκαλί και κίτρινο χρώμα των φρούτων και λαχανικών), που μπορούν να μετατραπούν σε βιταμίνη Α από το σώμα. Αυτά τα καροτενοειδή (β-καροτένιο, α-καροτένιο και γ-καροτένιο) μερικές φορές αναφέρονται ως «προβιταμίνη Α». Καλές πηγές τροφίμων προβιταμίνης Α είναι τα καρότα, τα βερίκοκα, το σπανάκι, η παπάγια, οι γλυκοπατάτες, το πεπόνι, η κολοκύθα και το ροζ γκρέιπφρουτ.
Πλέον λοιπόν γνωρίζετε τα οφέλη, αλλά και τις συνέπειες από την έλλειψη βιταμίνης Α. Η πρόσληψή της θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε μια καλή υγεία, ενώ από την άλλη πλευρά η έλλειψή της μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα για τον οργανισμό σας.
Ανεπάρκεια βιταμίνης Α
Αν και η ανεπάρκεια της βιταμίνης Α, δεν είναι συχνή στο δυτικό κόσμο, σε αναπτυσσόμενες χώρες είναι πολύ συχνή. Για αυτό, όταν παρατηρείται ελλιπής βιταμίνη Α στην πρώτη περίπτωση, αυτή οφείλεται κυρίως σε άλλες ασθένειες, που εντοπίζονται στην περιεχή του εντέρου, του παγκρέατος ή του συκωτιού.
Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητο στοιχείο της διατροφής μας και η ανεπάρκειά της μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα. Δεδομένου ότι πρόκειται για λιποδιαλυτή βιταμίνη, η έλλειψή της μπορεί να προκληθεί, όχι μόνο από ανεπαρκή πρόσληψη των τροφών που την περιέχουν, αλλά και από μια διατροφή που είναι εξαιρετικά χαμηλή σε λιπαρά. Ορισμένες ιατρικές παθήσεις όπως η νόσος του Crohn, η ανεπάρκεια παγκρεατικών ενζύμων, η νόσος της χοληδόχου κύστης και η ηπατική νόσος, που προκαλούν μείωση της ικανότητας πρόσληψης διαιτητικού λίπους, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε έλλειψη αυτής της βιταμίνης. Επίσης, η έλλειψή της προκαλεί ξηροδερμία και σκληράδα στο δέρμα και προβλήματα στην όραση.
Τι προκαλεί η υπερβολική λήψη βιταμίνης Α;
Η βιταμίνη Α είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη, όπως είναι και η βιταμίνη D. Αυτές οι βιταμίνες συσσωρεύονται στο σώμα. Για αυτό, όταν κανείς λαμβάνει μεγάλες δόσεις από αυτές, μπορεί να προκληθεί υπερβιταμίνωση.
Τα πιο συχνά συμπτώματα που προκύπτουν από την υπερβολική λήψη βιταμίνης Α αφορούν διάφορα προβλήματα, όπως είναι τα εξής:
· θολή όραση
· πονοκέφαλος, ζαλάδες, ναυτία
· πόνος στα κόκαλα και τους μύες
· διαταραχές στη διάθεση και έντονη κόπωση
· πορτοκαλί όψη του δέρματος
· προβλήματα στο συκώτι
Σε περίπτωση που η υπέρ του δέοντος δόση της βιταμίνης Α αφορά την τοπική χρήση στο δέρμα, τότε αυτή μπορεί να εκδηλωθεί με ερεθισμούς και ξεφλούδισμα.
