Παρά το γεγονός πως δεν έχει βρεθεί θεραπεία για το Αλτσχάιμερ, οι επιστήμονες εξακολουθούν να προσπαθούν να κατανοήσουν τον μηχανισμό λειτουργίας ενός εγκεφάλου που αναπτύσσει τη νόσο.
Μια πρόσφατη μελέτη που εξέτασε 396 μελέτες κατάφερε να εντοπίσει δέκα παράγοντες κινδύνου που φαίνεται να αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.
Εδώ είναι οι παράγοντες που εντοπίστηκαν από τους ερευνητές – και γιατί σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο.
1. Επίπεδο εκπαίδευσης
Ένα χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο νόσου του Αλτσχάιμερ. Τα προηγούμενα στοιχεία δείχνουν ότι όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύετε στην εκπαίδευση, τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης άνοιας. Η έρευνα που εξετάζει τον εγκέφαλο ανθρώπων από διαφορετικό εκπαιδευτικό υπόβαθρο έδειξε επίσης ότι οι άνθρωποι που ήταν πιο μορφωμένοι είχαν βαρύτερα μυαλά. Καθώς χάνετε το ένα τρίτο του βάρους του εγκεφάλου σας λόγω άνοιας, ένας βαρύτερος εγκέφαλος μπορεί να σας κάνει πιο ανθεκτικό.
2. Γνωστική δραστηριότητα
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η διατήρηση του εγκεφάλου μας ενεργού μπορεί επίσης να καταπολεμήσει την άνοια. Δραστηριότητες όπως η επίλυση παζλ διεγείρουν τον εγκέφαλό σας και μπορούν να ενισχύσουν τη συνδεσιμότητα μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. Αυτή η συνδεσιμότητα διασπάται στην άνοια.
Αυτή η τελευταία μελέτη δείχνει ότι πρέπει να συνεχίσουμε να διατηρούμε το μυαλό μας ενεργό, ακόμη και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Άλλες μελέτες συμφωνούν ότι η πρόκληση του εγκεφάλου μας μειώνει πράγματι τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας.
3. Υπέρταση στη μέση ηλικία
Οι υγιείς καρδιές έχουν από καιρό συνδεθεί με έναν υγιή εγκέφαλο . Εδώ, η τρέχουσα μελέτη δείχνει ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) στη μέση ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ.
Η υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρδιακών παθήσεων σε όσους πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση επηρεάζει την παροχή αίματος και θρεπτικών ουσιών στον εγκέφαλο. Είναι ενδιαφέρον ότι αυτός ο συσχετισμός εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και για όσους έχουν από μόνη τους υψηλή αρτηριακή πίεση. Η ουσία είναι ότι η μειωμένη παροχή αίματος στον εγκέφαλο συνδέεται με το Αλτσχάιμερ.
4. Ορθοστατική υπόταση
Η μελέτη υπογράμμισε επίσης την ορθοστατική υπόταση ως παράγοντα κινδύνου. Αυτό συμβαίνει όταν κάποιος βιώνει χαμηλή αρτηριακή πίεση όταν στέκεται αφού έχει κάτσει η ξαπλώσει
Επειδή το σώμα δεν είναι σε θέση να διατηρήσει επαρκή παροχή αίματος στον εγκέφαλο κατά τις αλλαγές της στάσης του σώματος, αυτό μπορεί να έχει μακροχρόνια εξουθενωτική επίδραση στη δραστηριότητα του εγκεφάλου , ως αποτέλεσμα της έλλειψης οξυγόνου στον εγκέφαλο, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας.
5. Διαβήτης
Η μελέτη διαπίστωσε ότι ο διαβήτης συσχετίστηκε με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ. Καθώς ο διαβήτης καθιστά το σώμα μας ανίκανο να ρυθμίσει σωστά την ινσουλίνη, αυτό αλλάζει τόσο τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν τα εγκεφαλικά μας κύτταρα όσο και τη λειτουργία της μνήμης μας – και οι δύο διαταράσσονται στη νόσο του Αλτσχάιμερ .
Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη , καθώς ρυθμίζει το μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών βοηθώντας τη γλυκόζη του αίματος να απορροφηθεί στο ήπαρ, το λίπος και τους μυς. Η νόσος του Αλτσχάιμερ φαίνεται να διαταράσσει την ικανότητα του εγκεφάλου να αντιδρά στην ινσουλίνη .
6. Δείκτης μάζας σώματος
Ένας υψηλότερος δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) κάτω των 65 ετών συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Η μελέτη προτείνει δείκτη μάζας σώματος μεταξύ 18,5 και 24,9 για άτομα κάτω των 65 ετών – ένα υγιές βάρος, με άλλα λόγια, το οποίο μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας. Ωστόσο, το πολύ χαμηλό βάρος στη μέση ηλικία και στη μεταγενέστερη ζωή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας.
Πιστεύεται ότι ένα μείγμα γενετικής, καρδιαγγειακών παθήσεων και φλεγμονής συμβάλλει στη συσχέτιση μεταξύ ΔΜΣ και άνοιας .
7. Τραύμα στο κεφάλι
Το παρελθόν τραύμα στο κεφάλι είναι ένας παράγοντας κινδύνου – και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι το τραύμα στο κεφάλι , όπως η διάσειση, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της άνοιας. Αυτός ο σύνδεσμος παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1928 .
Ωστόσο, είναι αβέβαιο εάν το μεμονωμένο ή επαναλαμβανόμενο τραύμα του κεφαλιού είναι ο παράγοντας που συμβάλλει. Είναι σαφές ότι η εγκεφαλική βλάβη από τραύμα στο κεφάλι είναι παρόμοιο με εκείνη της άνοιας. Αυτό κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε περαιτέρω βλάβες αργότερα από την άνοια.
8. Υπερομοκυστειναιμία
Τα υψηλά επίπεδα της χημικής ομοκυστεΐνης αποτελούν παράγοντα κινδύνου. Η ομοκυστεΐνη είναι ένα φυσικό αμινοξύ που εμπλέκεται στην παραγωγή των αμυντικών μηχανισμών του σώματός μας, συμπεριλαμβανομένων των αντιοξειδωτικών που αποτρέπουν την κυτταρική βλάβη .
Αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα σε άτομα με άνοια αναφέρθηκαν για πρώτη φορά το 1998. Έκτοτε, μελέτες έχουν δείξει ότι η μείωση των επιπέδων της ομοκυστεΐνης μπορεί να προστατεύσει από την άνοια .
Μελέτες σε ζώα δείχνουν αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης που βλάπτουν τα εγκεφαλικά κύτταρα παρεμβαίνοντας στην παραγωγή ενέργειας. Η κατανάλωση περισσότερου φυλλικού οξέος και βιταμίνης Β12 μπορεί να μειώσει τα επίπεδα ομοκυστεΐνης – και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας .
9. Κατάθλιψη
Όσοι ζουν με Αλτσχάιμερ συχνά πάσχουν από κατάθλιψη , αν και είναι αβέβαιο εάν η κατάθλιψη προκαλεί Αλτσχάιμερ ή είναι απλώς ένα σύμπτωμα της νόσου. Ωστόσο, μια πληθώρα στοιχείων υποστηρίζει ότι η κατάθλιψη είναι πράγματι ένας παράγοντας κινδύνου, όπως διαπίστωσε αυτή η τελευταία μελέτη. Η έρευνα έδειξε ακόμη και μια σχέση μεταξύ του αριθμού των καταθλιπτικών επεισοδίων – ειδικά δέκα χρόνια πριν από την έναρξη της άνοιας – και του υψηλότερου κινδύνου.
Η κατάθλιψη αυξάνει τα επίπεδα επιβλαβών χημικών στον εγκέφαλό μας. Μια ανισορροπία σε αυτές τις χημικές ουσίες μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων . Αυτό, σε συνδυασμό με την απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων στην άνοια, αυξάνει την πιθανότητα Αλτσχάιμερ.
10. Άγχος
Τέλος, το άγχος αναγνωρίστηκε ως παράγοντας κινδύνου. Το μακροπρόθεσμο άγχος στοχεύει τα ανοσοκύτταρα του σώματός μας, τα οποία είναι σημαντικά στη διατήρηση της άνοιας . Συγκεκριμένα, η ορμόνη κορτιζόλη αποδεικνύεται ότι συμβάλλει στο στρες και μπορεί να επηρεάσει τη μνήμη. Η μείωση του στρες και της κορτιζόλης μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας .
Αυτή η μελέτη προσφέρει μια πολύπλοκη εικόνα για το πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε την εμφάνιση της νόσου του Αλτσχάιμερ – καθώς και δέκα τομείς που οι επιστήμονες πρέπει να επικεντρωθούν στην έρευνα στο μέλλον. Αν και τα ευρήματα μπορεί να φαίνονται ζοφερά, υπάρχει κάποια υπόσχεση ότι πολλοί από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου μπορούν να αντιμετωπιστούν ή να τροποποιηθούν μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής και της άσκησης .
