Τι θα συνέβαινε αν μπορούσατε να πάρετε ένα χάπι και ξαφνικά να αποκτήσετε περισσότερη ενέργεια, καλύτερη επιδερμίδα και πιο υγιή καρδιά; Αυτή είναι η υπόσχεση που προσφέρουν πολλά διατροφικά συμπληρώματα, τα οποία είναι ευρέως διαθέσιμα στα φαρμακεία. Είναι σίγουρα ελκυστικό. Δε θα ήταν λοιπόν περίεργο αν η αγορά των συμπληρωμάτων προβλέπεται να φτάσει αξία 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως μέχρι το 2025.
Ωστόσο, υπάρχει πάντα μια δόση αμφιβολίας σχετικά με την πραγματική τους αποτελεσματικότητα και αν αξίζουν την επένδυση. Ακολουθούν ορισμένες πληροφορίες για τα συμπληρώματα, με την σημαντική υπενθύμιση να συμβουλεύεστε πρώτα τον γιατρό σας πριν από οποιαδήποτε απόφαση που αφορά την υγεία σας.
Πέντε σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι χρήστες συμπληρωμάτων:
1. Τα συμπληρώματα δεν υπόκεινται σε αυστηρή ρύθμιση.
2. Δεν είναι απαραίτητο να τα χρησιμοποιούν όλοι – ακόμη και οι πολυβιταμίνες.
3. Ο οργανισμός μας δεν επεξεργάζεται όλες τις βιταμίνες με τον ίδιο τρόπο.
4. Υπάρχει κίνδυνος υπερβολικής κατανάλωσης.
5. Η καλύτερη πηγή θρεπτικών συστατικών παραμένει η διατροφή.
1. Τα συμπληρώματα δεν υπόκεινται σε αυστηρή ρύθμιση
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) καθώς και άλλες ρυθμιστικές αρχές στη Δύση, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, δεν ελέγχουν τα διατροφικά συμπληρώματα με τον ίδιο τρόπο όπως τα τρόφιμα και τα φάρμακα. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες δεν απαιτείται να υποβάλλουν τα προϊόντα τους για έγκριση πριν αυτά κυκλοφορήσουν στην αγορά.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ορισμένες παραπλανητικές ετικέτες. Η Jen Messer, διαιτολόγος και πρόεδρος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας του Νιου Χάμσαϊρ, αναφέρθηκε σε μια ανάλυση 57 συμπληρωμάτων διατροφής. Διαπιστώθηκε ότι το 84% δεν περιείχε την ποσότητα των συστατικών που ισχυριζόταν, το 40% δεν είχε κανένα από τα συστατικά που ισχυριζόταν και το 12% περιείχε αδήλωτα συστατικά, κάτι που απαγορεύεται από τον FDA, είπε η ίδια σε άρθρο στο National Geographic τον Νοέμβριο του 2023.
Σημαίνει επίσης ότι οι εταιρείες δεν χρειάζεται να παράσχουν αποδείξεις ότι τα προϊόντα τους κάνουν πράγματι αυτό που υποτίθεται ότι πρέπει, σύμφωνα με τις ετικέτες τους. «Τα στοιχεία εξακολουθούν να είναι πολύ περιορισμένα και δεν δικαιολογούν το πολύ ισχυρό μάρκετινγκ αυτών των προϊόντων ως συμπληρώματα διατροφής», είπε ο David Hibbett, καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Clark.
2. Δεν πρέπει να τα παίρνουν όλοι -ακόμα και τις πολυβιταμίνες
Το σκεπτικό των περισσότερων είναι ότι η λήψη μιας πολυβιταμίνης την ημέρα ήταν η επιτομή της υγείας, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλους, καθώς σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό πριν ξεκινήσετε ένα καθημερινό σχήμα πολυβιταμινών.
Υπάρχουν μερικοί λόγοι. Πρώτον, οι πολυβιταμίνες μπορεί να επηρεάσουν ορισμένα φάρμακα όπως τα αντιβιοτικά ή τα αραιωτικά του αίματος. Επιπλέον, τα άτομα με ηπατική ή νεφρική νόσο μπορεί να μην είναι σε θέση να καθαρίσουν αποτελεσματικά τα υψηλά επίπεδα θρεπτικών συστατικών που περιέχονται σε μια πολυβιταμίνη. Τέλος, είναι πιθανό να γίνει υπερκατανάλωση. Τελικά, όπως με όλα, εξαρτάται από τις ατομικές σας ανάγκες.
3. Το σώμα δεν διασπά όλες τις βιταμίνες με τον ίδιο τρόπο
Αλλά δεν είναι μόνο οι προσωπικοί σας παράγοντες υγείας που πρέπει να έχετε κατά νου. Ορισμένες βιταμίνες απορροφώνται διαφορετικά στο σώμα -κάτι που μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στην απόφαση για το αν θα τις πάρετε.
Οι ειδικοί προειδοποιούν να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις βιταμίνες Α και Ε επειδή είναι λιποδιαλυτές. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα αποθηκεύει αυτά τα θρεπτικά συστατικά στο συκώτι και στους λιπώδεις ιστούς για μελλοντική χρήση αντί να τα διασπά γρήγορα και να τα μεταβολίζει όπως κάνει για άλλους τύπους βιταμινών. Μεγάλες δόσεις από τα δύο θα μπορούσαν πραγματικά να σας βλάψουν.
4. Είναι πιθανό να το παρακάνετε
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, υπάρχει κάτι που λέγεται τοξικότητα βιταμινών -δηλαδή η κατανάλωση τόσο πολλών από αυτά τα θρεπτικά συστατικά που στην πραγματικότητα αρχίζουν να βλάπτουν παρά να βοηθούν.
Πάρτε, για παράδειγμα, την βιταμίνη Α: Η υπέρβαση του ημερήσιου ανώτατου ορίου πρόσληψης των 3.000 μικρογραμμαρίων μπορεί τελικά να προκαλέσει προβλήματα όπως πόνο στις αρθρώσεις, ηπατική βλάβη και γενετικές ανωμαλίες. Οι υψηλές δόσεις βιταμίνης Ε μπορούν να επηρεάσουν την πήξη του αίματος, προκαλώντας αιμορραγίες, μεταξύ άλλων προβλημάτων. Και η περίσσεια βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει ναυτία, μυϊκή αδυναμία, σύγχυση, έμετο και αφυδάτωση.
5. Το φαγητό είναι ο καλύτερος τρόπος για να πάρετε θρεπτικά συστατικά
Πολλά θρεπτικά συστατικά όπως το κολλαγόνο και η βιταμίνη C είναι ήδη άφθονα στα τρόφιμα που συνθέτουν μια τυπική δίαιτα. Και η κατανάλωση ολόκληρων, μη επεξεργασμένων τροφίμων, όπως λαχανικά και φρούτα πλούσια σε φυτικές ίνες, είναι συχνά ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος για να λάβετε τις βιταμίνες, τα μέταλλα και προβιοτικά που χρειάζεται το σώμα σας, μας είπε η διατροφολόγος της Cleveland Clinic, Gail Cresci τον Μάρτιο του 2023.
«Η λήψη ενός προβιοτικού ή ενός προβιοτικού συμπληρώματος, δεν πρόκειται να διορθώσει μια κακή διατροφή», ανέφερε χαρακτηριστικά η ειδικός.
