Το στομάχι είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα όργανα, ιδίως όταν υπάρχει γενετική προδιάθεση ή κληρονομικότητα. Πολλοί από εμάς έχουμε παρατηρήσει – ή έχουμε ακούσει αν ανήκουμε στους τυχερούς με γερό στομάχι – ότι το άγχος μπορεί να επηρεάσει το στομάχι μας. Όταν υποβάλλουμε τον εαυτό μας σε υπερβολική πίεση, λόγω δουλειάς, κούρασης, ξενυχτιού ή κακών συνηθειών όπως το βαρύ φαγητό και το ποτό, το στομάχι μας διαμαρτύρεται. Ο πόνος, οι καούρες, το φούσκωμα και η δυσπεψία είναι συμπτώματα με τα οποία το στομάχι μάς προειδοποιεί και αντιδρά στις καταχρήσεις που το επιβαρύνουν. Ας τα γνωρίσουμε για να τα αποφεύγουμε.
1. Το βαρύ φαγητό
Τα φαγητά που περιέχουν πολλά μπαχαρικά και είναι τσιγαριστά, πικάντικα, λιπαρά, τηγανητά, καυτερά κ.λπ. αλλά και συγκεκριμένες τροφές, που γνωρίζουμε ότι ενοχλούν εμάς προσωπικά επειδή έχουμε κάποιου είδους «δυσανεξία» σε αυτές, όπως είναι για παράδειγμα η σοκολάτα, τα καρυκεύματα, το κρεμμύδι, η πιπεριά, το αβγό, το σκόρδο κ.ά., είναι πιθανό να μας προκαλέσουν δυσπεψία με αποτέλεσμα να έχουμε πόνο, ρεψίματα, καούρες κ.λπ.
2. Το στρες
Το άγχος και η ψυχολογική πίεση μπορεί να δώσουν το «έναυσμα» ώστε να ξεκινήσουν οι ενοχλήσεις από το στομάχι, ειδικά όταν έχουμε ευαίσθητο στομάχι και είναι το σημείο στο οποίο τείνουμε να σωματοποιούμε και να «εκφράζουμε» το άγχος μας. Συνήθως φταίει μία απλή ευαισθησία στο στομάχι, που μπορεί να έχουμε κληρονομήσει από τους γονείς μας και το γεγονός ότι στο στομάχι μας υπάρχουν – κατά διαστήματα – αυξημένες συσπάσεις και παροδική υπερέκκριση γαστρικού υγρού που ευθύνονται για τα συμπτώματα που μας ταλαιπωρούν. Το να σταματήσουμε να αγχωνόμαστε και να απαλλαγούμε από το στρες δεν είναι κάτι τόσο απλό. Μπορούμε όμως παρ’ όλα αυτά να φροντίσουμε να βρίσκουμε τρόπους και να κάνουμε πράγματα που μας αποφορτίζουν.
3. Το κάπνισμα
Το κάπνισμα όπως και το αλκοόλ και ο καφές αποτελούν ερεθιστικούς παράγοντες για το στομάχι. Ολες αυτές οι συνήθειες, μαζί με το άγχος, την κούραση, το ξενύχτι και κάποια συγκεκριμένα φαγητά και τρόφιμα που μπορεί να είναι βαριά ή να ενοχλούν εμάς προσωπικά, δίνουν το έναυσμα για υπερέκκριση του γαστρικού υγρού και συσπάσεις και κατά συνέπεια για τα δυσάρεστα συμπτώματα που κατά καιρούς οι περισσότεροι έχουμε βιώσει. Επιπλέον, έχει βρεθεί ότι οι καπνιστές έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν καρκίνο του στομάχου επειδή κάποια από τα τοξικά και επικίνδυνα χημικά στοιχεία του τσιγάρου – καθώς τα καταπίνουμε – καταλήγουν στο στομάχι μας. Οπως είναι προφανές, όσο περισσότερο καπνίζουμε και όσο περισσότερα χρόνια τόσο το χειρότερο για την υγεία του στομαχιού μας.
4. Τα παστά και τα καπνιστά
Μια διατροφή πλούσια σε πίκλες και τουρσιά, πολύ αλάτι, παστά και καπνιστά τρόφιμα, εκτός από το γεγονός ότι θα ερεθίσει το στομάχι μας, αυξάνει και τις πιθανότητες για προβλήματα στο στομάχι, ακόμα και για την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου. Αντίθετα, όπως έχουν παρατηρήσει οι επιστήμονες μελετώντας τις διατροφικές συνήθειες διαφόρων ατόμων, μία διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα μάς προστατεύει από το ενδεχόμενο αυτό, ενώ μία δίαιτα πλούσια σε κρέατα, λίπη και επεξεργασμένα τρόφιμα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
5. Τα φάρμακα
Κάποια φάρμακα και κυρίως τα αντιφλεγμονώδη, ειδικά αν λαμβάνονται σε χρόνια βάση ή/και σε μεγάλες δόσεις και κυρίως χωρίς παράλληλη γαστροπροστασία, μπορεί να δημιουργήσουν πρόσκαιρα προβλήματα στο στομάχι, όπως είναι οι ενοχλήσεις και ο πόνος ή η τάση για εμετό ή και μόνιμες παθήσεις, όπως είναι για παράδειγμα το έλκος. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν μιλήστε με τον γιατρό σας προκειμένου, αν κρίνει σκόπιμο, να προσαρμόσει τη θεραπευτική αγωγή είτε μειώνοντας τη δοσολογία του φαρμάκου, αν αυτό είναι εφικτό, είτε χορηγώντας σας κάποια πιο «φιλική» μορφή για το στομάχι.
6. Οι όξινες τροφές
Αν ανήκουμε σε όσους έχουν ευαίσθητο στομάχι είναι πιθανό να έχουμε παρατηρήσει ότι τα όξινα τρόφιμα, όπως για παράδειγμα οι πορτοκαλάδες αλλά και τα ποτά ή τα αναψυκτικά, μας δημιουργούν καούρες, βήχα, πόνο στον λαιμό και δυσπεψία. Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν πάσχουμε από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, όπου το γαστρικό οξύ ανεβαίνει προς τα επάνω ερεθίζοντας τον οισοφάγο.
7. Το φαγητό αργά το βράδυ
Γενικά για την υγεία του στομαχιού μας και για την αποφυγή όλων των ενοχλητικών συμπτωμάτων είναι σκόπιμο να τρώμε μικρά και συχνά γεύματα αντί για μεγάλα και βαριά. Ειδικά όσον αφορά το δείπνο, είναι σκόπιμο να έχουμε φάει τουλάχιστον δύο ώρες πριν ξαπλώσουμε και – όταν πάσχουμε από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση – να ανασηκώνουμε την πάνω πλευρά του στρώματός μας ώστε να βρίσκεται ο οισοφάγος ψηλότερα
Οταν αμελούμε να πάμε στον γιατρό
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι όταν κάποια στιγμή υποφέρουμε από ελαφριές ενοχλήσεις στο στομάχι επειδή το παρακάναμε με το αλκοόλ, το φαγητό, το τσιγάρο, το στρες, την κούραση κ.λπ., δεν χρειάζεται να θορυβηθούμε αλλά μπορούμε να πάρουμε απλώς κάποια φάρμακα ώστε να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα. Αντιθέτως όμως όταν τα συμπτώματα και οι ενοχλήσεις επιμένουν τότε θα πρέπει να θορυβηθούμε και να επισκεφθούμε έναν γαστρεντερολόγο, που θα μας ζητήσει να κάνουμε ειδικές εξετάσεις (π.χ. γαστροσκόπηση, εξετάσεις αίματος κ.ά.), κυρίως αν τα ενοχλήματα προκύπτουν ξαφνικά – και όχι μετά το φαγητό – ή περνάνε με το φαγητό, είναι πολύ έντονα, συνοδεύονται από εμετούς, ανορεξία, απώλεια βάρους, υπάρχει δυσκολία στην κατάποση, αίσθημα πνιγμού, αναιμία ή χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης Β12. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν χρόνιες ασθένειες που σχετίζονται με το στομάχι μας και οι οποίες χάρη στις νέες διαγνωστικές μεθόδους, στα καινούργια φάρμακα και στην πρόοδο της επιστήμης γενικότερα γίνονται πιο εύκολα αντιληπτές, διαγιγνώσκονται, αντιμετωπίζονται και συχνά θεραπεύονται κιόλας. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, που αν μείνει αθεράπευτο μπορεί σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες (κάπνισμα, αλκοόλ κ.ά.) να προκαλέσει μια χρόνια γαστρίτιδα ή ένα έλκος.
