Η άνοια αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία, με τη νόσο Αλτσχάιμερ να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό των περιστατικών. Επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες επηρεάζονται σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από τους άνδρες, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον στη διεθνή ιατρική κοινότητα.
Ένας από τους βασικούς λόγους είναι η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των γυναικών. Δεδομένου ότι η ηλικία είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση άνοιας, η στατιστικά αυξημένη μακροζωία τους οδηγεί σε υψηλότερα ποσοστά διάγνωσης. Ωστόσο, οι διαφορές δεν περιορίζονται μόνο στα χρόνια ζωής.
Οι ορμονικές αλλαγές μετά την εμμηνόπαυση φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο. Η πτώση των επιπέδων οιστρογόνων, τα οποία έχουν προστατευτική δράση για τον εγκέφαλο, ενδέχεται να επιταχύνει τις εκφυλιστικές διαδικασίες που συνδέονται με τη νόσο. Παράλληλα, οι γυναίκες εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία σε παράγοντες όπως η κατάθλιψη, το άγχος και οι αγγειακές διαταραχές, που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης.
Νεότερες μελέτες εστιάζουν επίσης σε γενετικούς και βιολογικούς παράγοντες. Ορισμένες μορφές του γονιδίου APOE ε4, που σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο Αλτσχάιμερ, φαίνεται να επηρεάζουν περισσότερο τον γυναικείο εγκέφαλο. Αυτό υποδηλώνει ότι η βιολογία του φύλου, σε συνδυασμό με ορμονικούς μηχανισμούς, ενισχύει την ευαλωτότητα των γυναικών στη νόσο.
Παράλληλα, κοινωνικοί παράγοντες έχουν τη δική τους συμβολή. Ιστορικά, οι γυναίκες είχαν λιγότερες ευκαιρίες πρόσβασης σε ανώτερη εκπαίδευση, ενώ ασκούσαν πιο συχνά ρόλους με υψηλό φορτίο φροντίδας. Η μειωμένη πνευματική και κοινωνική διέγερση, σε συνδυασμό με το χρόνιο στρες, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Η κατανόηση των διαφορών φύλου στην εκδήλωση της νόσου είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη πιο στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και θεραπείας. Η έγκαιρη διάγνωση, η προώθηση της πνευματικής δραστηριότητας και η υγιεινή διατροφή μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη μείωση του κινδύνου.
