Το καλοκαίρι κάποιες φορές μπορεί να μην είναι καθόλου ευχάριστο. Ειδικά όταν ο καύσωνας σας προκαλέσει θερμοπληξία. Η θερμοπληξία προκαλείται από υπερθέρμανση του οργανισμού και αποτελεί τη σοβαρότερη μορφή θερμικής βλάβης.
Παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση θερμοπληξίας είναι:
- Η παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, ιδίως όταν συνυπάρχει αυξημένη υγρασία και άπνοια.
- Η έντονη σωματική δραστηριότητα σε συνθήκες καύσωνα.
- Οι ακραίες ηλικίες: Βρέφη και ηλικιωμένοι είναι περισσότερο ευάλωτοι, λόγω ανωριμότητας ή ανεπάρκειας των θερμορυθμιστικών μηχανισμών αντίστοιχα.
- Η χρήση υπερβολικών ή ακατάλληλων ρούχων που δεν επιτρέπει την εξάτμιση του ιδρώτα και την επακόλουθη ψύξη του οργανισμού.
- Η κατανάλωση αλκοόλ που επηρεάζει τη θερμορύθμιση.
- Η ανεπαρκής λήψη υγρών και η επακόλουθη αφυδάτωση.
- Η απότομη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες (όπως συμβαίνει σε περιόδους καύσωνα τις πρώτες μέρες του καλοκαιριού ή σε ταξίδια σε θερμές χώρες).
- Η απουσία κλιματιστικών.
- Η λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς ή την ισορροπία υγρών του οργανισμού. Αγγειοσυσπαστικά φάρμακα, β-αναστολείς, διουρητικά, αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά είναι οι σημαντικότερες κατηγορίες φαρμάκων που προδιαθέτουν στην εμφάνιση θερμοπληξίας.
- Τέλος, χρόνιες παθήσεις της καρδιάς και του αναπνευστικού, καθώς και η παχυσαρκία αυξάνουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας.
Τα συμπτώματα και κλινικά σημεία της θερμοπληξίας περιλαμβάνουν:
- Αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος (συχνά πάνω από 40οC).
- Ζάλη.
- Κεφαλαλγία (συχνά έντονη).
- Ναυτία ή εμετούς.
- Διαταραχές της εγκεφαλικής λειτουργίας ή της συμπεριφοράς που κυμαίνονται από σύγχυση, ευερεθιστότητα ή διέγερση, διαταραχές ομιλίας και ψευδαισθήσεις μέχρι σπασμούς ή κώμα.
(σπανιότερα υγρό, όταν η θερμοπληξία είναι αποτέλεσμα έντονης σωματικής άσκησης). - Έντονη ταχυκαρδία.
- Ταχύπνοια (γρήγορη, κοφτή αναπνοή) ή/και δύσπνοια.
- Υπόταση, λιποθυμική τάση.
Αν η θερμοπληξία δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη ζωτικών οργάνων και θάνατο.
Για την αντιμετώπιση της θερμοπληξίας απαιτείται:
- Άμεση μεταφορά του πάσχοντα σε δροσερό και σκιερό μέρος.
- Αφαίρεση ενδυμάτων.
- Αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.
- Ψύξη του σώματος με κάθε διαθέσιμο μέσο: Έκθεση σε ρεύμα ψυχρού αέρα (βεντάλια, χαρτόνι), ενεργοποίηση κλιματιστικών, κάλυψη του σώματος με πετσέτες ποτισμένες σε δροσερό νερό και συχνή αλλαγή τους, κρύο λουτρό, ακόμη και παγοκύστεις.
- Χορήγηση υγρών εάν η κατάσταση του ασθενούς το επιτρέπει.
Επειδή, όμως, η πρόληψη δυσάρεστων καταστάσεων είναι πάντοτε προτιμότερη από την ανάγκη αντιμετώπισής τους:
Για να αποφύγουμε τον κίνδυνο θερμοπληξίας τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού
- Φοράμε ανοιχτόχρωμα, άνετα, βαμβακερά ρούχα.
- Προστατευόμαστε από την έκθεση στον ήλιο με ότι μέσο διαθέτουμε: Καπέλο, γυαλιά ηλίου και συχνή χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας.
- Αποφεύγουμε να κυκλοφορούμε τις θερμές ώρες της ημέρας.
- Προτιμάμε την παραμονή σε σκιερά και δροσερά μέρη και χρησιμοποιούμε τα κλιματιστικά όταν οι συνθήκες το απαιτούν.
- Αποφεύγουμε κλειστούς χώρους με συνωστισμό. Προσέχουμε ιδιαίτερα την παραμονή σε σταθμευμένα αυτοκίνητα, όπου η θερμοκρασία μπορεί να αυξηθεί απότομα σε μικρό χρονικό διάστημα. Δεν αφήνουμε ποτέ παιδιά μέσα στο αυτοκίνητο!
- Πίνουμε άφθονα υγρά, αποφεύγοντας την κατανάλωση αλκοόλ.
- Αποφεύγουμε την έντονη σωματική δραστηριότητα. Αν είναι απαραίτητο να εργαστούμε ή να γυμναστούμε το κάνουμε νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα, με συχνά διαλείμματα ανάπαυσης.
- Κάνουμε συχνά δροσερά ή χλιαρά ντους.
- Παίρνουμε αυξημένα μέτρα προφύλαξης και συμβουλευόμαστε το γιατρό μας εάν πάσχουμε από χρόνια νοσήματα ή λαμβάνουμε φαρμακευτική αγωγή που αυξάνει τον κίνδυνο θερμοπληξίας.
- Σε περιπτώσεις απότομης αύξησης της θερμοκρασίας, προσαρμοζόμαστε σταδιακά στις νέες συνθήκες.
