Ο αυτισμός είναι μια σύνθετη νευροψυχιατρική διαταραχή που απομονώνει τα παιδιά από τον κόσμο γύρω τους. Εμφανίζεται πριν τα 3 χρόνια και διαρκεί όλη τη ζωή. Η διαταραχή είναι πολύ πιο συχνή στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια, με αναλογία 4 προς 1.
Τα παιδιά με αυτισμό δυσκολεύονται να εκφράσουν και να κατανοήσουν συναισθήματα, και έχουν περιορισμένη εκφραστικότητα και πλαστικότητα στις κινήσεις τους. Πολλά παρουσιάζουν ψυχαναγκαστικά συμπτώματα, όπως η επαναλαμβανόμενη εκτέλεση συγκεκριμένων κινήσεων ή η εμμονική τήρηση καθημερινών συνηθειών.
Ενώ κάποια παιδιά με αυτισμό αργούν πολύ να μιλήσουν, άλλα πάλι μαθαίνουν να μιλούν από πολύ νωρίς. Κάποιοι αντιμετωπίζουν προβλήματα στην κίνηση, ενώ άλλοι παρουσιάζουν εξαιρετικές ικανότητες στην απομνημόνευση ή την αριθμητική. Κοινό γνώρισμα των περισσότερων ατόμων με αυτισμό είναι εντούτοις η δυσκολία στην αλληλεπίδραση με άλλους και στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων.
Μια από τις περιπτώσεις αυτισμού, εμφανίζεται με τη μορφή εξαιρετικών μαθησιακών δυνατοτήτων ή πιο απλά εξαιρετικής ευφυΐας. Πολλοί από τους ανθρώπους με αυτισμό, παρουσιάζουν εξαιρετικές επιδόσεις στα μαθηματικά, τη μουσική και γενικότερα τις φυσικές επιστήμες και τις τέχνες. Ωστόσο, όλοι οι αυτιστικοί δεν σημαίνει κατ´ ανάγκην ότι είναι και ιδιοφυίες. Όμως οι ιδιοφυίες με αυτισμό, παρά τις σπάνιες νοητικές τους δεξιότητες δυσκολεύονται να οργανώσουν και να διαχειριστούν απλές πτυχές της καθημερινής ζωής. Πολλοί δυσκολεύονται να μαγειρέψουν ή ακόμη και να ντυθούν, ενώ συχνότερα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Αλλά και πάλι, δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα στη ζωή…Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 100 γνωστές περιπτώσεις αυτιστικών που διακρίνονται για τις διανοητικές τους επιδόσεις.
H διάγνωση του αυτισμού παραμένει υποκειμενική και γίνεται ύστερα από μελέτη της συμπεριφοράς του ατόμου από νευρολόγους ή ψυχιάτρους. Μάλιστα όσο πιο περίπλοκη είναι η εκδήλωση του αυτισμού, τόσο πιο δύσκολα οι ειδικοί μπορούν να προσδιορίσουν ποιες περιπτώσεις αποτελούν όντως αυτισμό και ποιες όχι. Ωστόσο, μέχρι σήμερα τα όρια μεταξύ του χαρακτηρισμού του αυτισμού ως ασθένειας ή από την άλλη πλευρά, ως ειδικής εκδήλωσης της συμπεριφοράς, παραμένουν ασαφή, μιας και όλοι οι άνθρωποι, δεν αναπτύσσουν με τον ίδιο τρόπο τις κοινωνικές και νοητικές τους δεξιότητες.