Επιστήμονες έκαναν ένα σημαντικό βήμα στην κατανόηση της εξέλιξης του καρκίνου, δημιουργώντας αυτό που αποκαλούν «ημερολόγιο» του καρκίνου. Πρόκειται για ένα επιστημονικό εργαλείο που επιτρέπει τη χαρτογράφηση του χρόνου που χρειάζεται ο καρκίνος για να εξελιχθεί από το πρώτο κυτταρικό σφάλμα έως το πλήρες, κλινικά ανιχνεύσιμο στάδιο της νόσου.
Η ερευνητική αυτή ανακάλυψη προέκυψε από τη συνεργασία κορυφαίων ινστιτούτων και πανεπιστημίων, όπου αναλύθηκαν γενετικά δεδομένα από χιλιάδες ασθενείς με διαφορετικά είδη καρκίνου. Οι επιστήμονες κατάφεραν να προσδιορίσουν όχι μόνο τη γενετική «υπογραφή» των όγκων, αλλά και τον χρονικό ορίζοντα μέσα στον οποίο εμφανίζονται οι βασικές μεταλλάξεις.
Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, το πρώτο κυτταρικό λάθος μπορεί να συμβεί ακόμη και 10, 15 ή και 20 χρόνια πριν διαγνωστεί ο καρκίνος. Το «ημερολόγιο» αυτό αποκαλύπτει, για παράδειγμα, ότι στους καρκίνους του πνεύμονα, του παγκρέατος ή του εντέρου, η διαδικασία της μετάλλαξης και της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων είναι πολύ πιο αργή απ’ ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι σήμερα.
Αυτό ανοίγει νέους δρόμους για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση. Αν γνωρίζουμε πότε ξεκινά η πορεία ενός καρκίνου, οι γιατροί μπορούν να αναπτύξουν πιο στοχευμένα προγράμματα προληπτικών ελέγχων, ειδικά για άτομα υψηλού κινδύνου.
Παράλληλα, το «ημερολόγιο» του καρκίνου προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες και για τη φαρμακευτική έρευνα, καθώς μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των χρονικών παραθύρων όπου οι παρεμβάσεις είναι πιο αποτελεσματικές.
Αν και η πρακτική εφαρμογή αυτής της ανακάλυψης βρίσκεται ακόμη στα πρώτα στάδια, οι ειδικοί εκτιμούν ότι στο μέλλον θα μπορούμε να ανιχνεύουμε και να προλαμβάνουμε τον καρκίνο πολύ πριν εκδηλωθεί κλινικά.