Μια ομάδα ερευνητών ανέπτυξε έναν καινοτόμο ανιχνευτή για την ταυτοποίηση των γηρασμένων κυττάρων στα ούρα, ο οποίος θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της παρακολούθησης και της κατανόησης των διαδικασιών που συνδέονται με τη γήρανση, καθώς και στη δημιουργία νέων στρατηγικών για την αντιμετώπιση των εκφυλιστικών αλλαγών που σχετίζονται με αυτήν.
Όπως αναφέρεται στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της γήρανσης είναι η αυξημένη παρουσία γηρασμένων κυττάρων σε πολλά όργανα, γεγονός που προκαλεί δυσλειτουργία των ιστών. Αυτά τα γηρασμένα κύτταρα έχουν επίσης συνδεθεί με διάφορες ασθένειες που εμφανίζονται με την πάροδο του χρόνου.
«Ο βασικός ρόλος της κυτταρικής γήρανσης είναι να αποτρέπει την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή κατεστραμμένων κυττάρων, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καρκίνο. Ωστόσο, όταν η κυτταρική βλάβη διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ή με την πάροδο της ηλικίας, τα γηρασμένα κύτταρα συσσωρεύονται υπερβολικά, επηρεάζοντας αρνητικά τη λειτουργία των ιστών και επιταχύνοντας τη διαδικασία της γήρανσης», εξηγούν οι ερευνητές.
«Γι’ αυτό είναι ουσιαστικό να αναπτύξουμε νέα συστήματα που θα επιτρέπουν την εύκολη και αποτελεσματική ανίχνευση αυτών των κυττάρων», σημειώνει ο Ramón Martínez Máñez, αναπληρωτής διευθυντής του Διαπανεπιστημιακού Ερευνητικού Ινστιτούτου Μοριακής Αναγνώρισης (IDM) στο UPV και επιστημονικός διευθυντής του CIBER-BBN.
Όταν εγχύθηκε σε ποντίκια, ο ανιχνευτής αλληλεπιδρά με ένα ένζυμο ιδιαίτερα άφθονο στα γηρασμένα κύτταρα, παράγοντας μια φθορίζουσα ένωση που απεκκρίνεται γρήγορα στα ούρα. «Και ανάλογα με την ένταση του σήματος στα ούρα, μπορούμε να γνωρίζουμε το φορτίο των γηρασμένων κυττάρων στον οργανισμό», λέει η Isabel Fariñas του Πανεπιστημίου της Βαλένθια και αναπληρώτρια διευθύντρια του CIBERNED και ο ερευνητής Mar Orzáez του CIPF.
Πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα και ελπίδες για αναστροφή της γήρανσης
Στη μελέτη τους, παρακολούθησαν επίσης τη σενολυτική θεραπεία με φάρμακα που εξαλείφουν τα γηρασμένα κύτταρα και μπορούν να αναζωογονήσουν τους ιστούς. Παρατήρησαν ότι η ένταση του σήματος στα ούρα σχετιζόταν με τη μείωση της γήρανσης στα ζώα και τη μείωση του άγχους που σχετίζεται με την ηλικία.
«Όταν χορηγείται, απελευθερώνεται ένα φθοροφόρο, το οποίο τελικά απεκκρίνεται από τα νεφρά και μπορεί να μετρηθεί στα ούρα. Η ένταση του φθοροφόρου υποδεικνύει το επίπεδο του φορτίου κυτταρικής γήρανσης και έχουμε δει ότι αυτό συσχετίζεται με το άγχος που σχετίζεται με την ηλικία όσο ένας άνθρωπος γερνά και κατά τη διάρκεια της σενολυτική θεραπείας», εξηγεί η Isabel Fariñas του Πανεπιστημίου της Βαλένθια και αναπληρώτρια διευθύντρια του CIBERNED.
Τα αποτελέσματα που έλαβε η ομάδα από τα Universitat Politècnica de València, Universitat de València, CIBER-BBN, CIBERNED και το Ερευνητικό Κέντρο Príncipe Felipe ανοίγουν έναν τρόπο για την καλύτερη κατανόηση της γήρανσης και των επιπτώσεών της στην υγεία.
«Θα μπορούσε να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε πιο αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων που σχετίζονται με την ηλικία, καθώς και εύκολες θεραπείες ούρων που στοχεύουν στην εξάλειψη ή τη μείωση της κυτταρικής γήρανσης, ακόμη και στους ανθρώπους», καταλήγει ο Ramón Martínez Máñez.
