Τanto τα αγόρια όσο και τα κορίτσια σήμερα φαίνεται να εισέρχονται στην εφηβεία νωρίτερα από προηγούμενες γενιές.
Το φαινόμενο της πρώιμης εφηβείας έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των επιστημόνων τα τελευταία χρόνια, καθώς νέες έρευνες υποδεικνύουν ότι τα παιδιά, ειδικά τα κορίτσια, μπαίνουν στην εφηβεία σε μικρότερη ηλικία. Αυτό πιθανώς συνδέεται με διάφορους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Σύμφωνα με μια δημοσίευση στο περιοδικό «Pediatrics» της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, παράγοντες όπως η παχυσαρκία, η έκθεση σε χημικές ουσίες που επηρεάζουν το ενδοκρινικό σύστημα, ο τρόπος ζωής, το στρες και οι οικογενειακές συνθήκες, μπορεί να επηρεάζουν την πρόωρη εφηβεία.
**Παράγοντες που συμβάλλουν στην πρώιμη εφηβεία**
**Παχυσαρκία**
Η παχυσαρκία και η διατροφή θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες που οδηγούν στην πρώιμη εφηβεία. Το υπερβολικό σωματικό λίπος συνδέεται με αυξημένα επίπεδα λεπτίνης, μιας ορμόνης που σηματοδοτεί την ετοιμότητα του σώματος για την έναρξη της εφηβείας. Στην Ευρώπη, περίπου ένα στα τρία παιδιά είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στη νότια Ευρώπη.
**Χημικές ουσίες**
Η έκθεση σε πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS), γνωστές και ως «παντοτινά χημικά», έχει επίσης συνδεθεί με την αλλαγή του χρόνου εμφάνισης της εφηβείας, ειδικά στα αγόρια. Παρόλο που οι μηχανισμοί πίσω από αυτό δεν είναι πλήρως κατανοητοί, οι επιστήμονες συνεχίζουν να μελετούν τις επιπτώσεις αυτών των χημικών.
**Τρόπος ζωής**
Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η καθιστική ζωή και η αυξημένη χρήση συσκευών κατά την πανδημία, φαίνεται επίσης να συνεισφέρουν στην πρώιμη εφηβεία, ειδικά σε χώρες όπως η Ιταλία.
Αν και οι ακριβείς αιτίες της πρώιμης εφηβείας δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως, οι επιστήμονες συνεχίζουν να ερευνούν το φαινόμενο για να κατανοήσουν καλύτερα τις μεταβολικές, περιβαλλοντικές και ψυχοκοινωνικές παραμέτρους που επηρεάζουν την ανάπτυξη των παιδιών.
**Οικογενειακοί παράγοντες**
Επιπλέον, το στρες – είτε κατά την εγκυμοσύνη είτε κατά τη διάρκεια της ζωής του παιδιού – φαίνεται πως μπορεί να εξηγήσει εν μέρει την πρώιμη εφηβεία. Για παράδειγμα, παιδιά από οικογένειες με απόντες πατέρες αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα πρώιμης εφηβείας. Επίσης, τα μοναχοπαίδια τείνουν να μπαίνουν στην εφηβεία νωρίτερα από τα παιδιά με αδέλφια, σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο Aarhus στη Δανία.
Συμπερασματικά, οι ειδικοί τονίζουν την ανάγκη για αυξημένη προσοχή από τους γονείς όσον αφορά την πρόωρη εφηβεία, ώστε να ενημερώσουν κατάλληλα τα παιδιά τους (τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια) σχετικά με θέματα γύρω από το σεξ.
