Όλοι έχουμε ζήσει στιγμές όπου ξεχάσαμε πού αφήσαμε τα κλειδιά, αν κλειδώσαμε την πόρτα ή αν απαντήσαμε σε ένα μήνυμα. Οι μικρές και καθημερινές «παραλείψεις μνήμης» είναι συχνές και, στις περισσότερες περιπτώσεις, απόλυτα φυσιολογικές. Δεν συνδέονται απαραίτητα με σοβαρή νοητική δυσλειτουργία, αλλά με τον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλος υπό πίεση, άγχος ή συνεχείς περισπασμούς.
Η μνήμη επηρεάζεται άμεσα από το επίπεδο προσοχής μας. Στην εποχή της πληθώρας πληροφοριών, συχνά κάνουμε πολλές εργασίες ταυτόχρονα, χωρίς πλήρη συγκέντρωση. Όταν ο εγκέφαλος δεν «κωδικοποιεί» επαρκώς μια πληροφορία τη στιγμή που συμβαίνει, δεν μπορεί να την ανακαλέσει αργότερα — κι αυτό οδηγεί στα γνωστά ξεχάσματα. Επιπλέον, η κόπωση, η έλλειψη ύπνου, το άγχος και οι έντονες καθημερινές υποχρεώσεις επιβαρύνουν το νευρικό σύστημα, μειώνοντας τη νοητική διαύγεια.
Καθώς μεγαλώνουμε, οι μικρές διαταραχές μνήμης γίνονται συχνότερες, όχι απαραίτητα επειδή η μνήμη «χειροτερεύει», αλλά επειδή η ζωή γεμίζει με περισσότερες ευθύνες και ψυχικά φορτία. Ο εγκέφαλος επιλέγει να δώσει προτεραιότητα σε όσα θεωρεί πιο σημαντικά, αφήνοντας πίσω δευτερεύουσες πληροφορίες.
Η καλή είδηση είναι ότι υπάρχουν απλές και αποτελεσματικές συνήθειες που μπορούν να ενισχύσουν τη μνήμη. Πρώτο βήμα είναι ο ποιοτικός ύπνος, καθώς ο εγκέφαλος «αρχειοθετεί» τις πληροφορίες τη νύχτα. Η σωστή διατροφή με τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3, αντιοξειδωτικά και βιταμίνες Β συμβάλλει στη λειτουργία των νευρικών κυττάρων. Η σωματική άσκηση αυξάνει την οξυγόνωση του εγκεφάλου και διεγείρει την παραγωγή ουσιών που ενισχύουν τη μνήμη.
Εξίσου σημαντική είναι η πνευματική άσκηση: διάβασμα, επιτραπέζια παιχνίδια, μνημονικά παιχνίδια και η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων βοηθούν στη διατήρηση της νοητικής ευελιξίας. Μια απλή πρακτική για την καθημερινότητα είναι να κάνουμε μία εργασία τη φορά και να αποφεύγουμε τη συνεχή εναλλαγή δραστηριοτήτων.
Τέλος, η οργάνωση βοηθά σημαντικά: σημειώσεις, υπενθυμίσεις στο κινητό, σταθερές θέσεις για αντικείμενα και καθημερινές ρουτίνες μειώνουν το φορτίο στη μνήμη και μειώνουν τα ξεχάσματα.
Το να ξεχνάμε μικροπράγματα δεν είναι αδυναμία — είναι αποτέλεσμα ενός εγκεφάλου που προσπαθεί να διαχειριστεί πολλά ταυτόχρονα. Με μικρές αλλαγές, μπορούμε να τον βοηθήσουμε να λειτουργεί καθαρότερα, πιο συγκεντρωμένα και με περισσότερη ισορροπία.
