Το sotatercept είναι η πρώτη θεραπεία που στοχεύει στην αναστολή της σηματοδότησης της ακτιβίνης για την πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) που λαμβάνει έγκριση στην Ευρώπη, προσφέροντας μια νέα επιλογή θεραπείας για τους ενήλικες που πάσχουν από αυτή τη σπάνια και προοδευτική νόσο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βασιζόμενη στη θετική αξιολόγηση της Επιτροπής Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), ενέκρινε τη Δευτέρα 26 Αυγούστου 2024 το sotatercept σε συνδυασμό με υπάρχουσες θεραπείες για την ΠΑΥ, για χρήση σε ενήλικες ασθενείς με Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (ΠΑΥ) Λειτουργικής Κατηγορίας (FC) II έως III κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), με σκοπό τη βελτίωση της φυσικής τους ικανότητας.
Το sotatercept συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα PRIority MEdicines (PRIME) του EMA, το οποίο παρέχει ταχύτερη και ενισχυμένη επιστημονική και κανονιστική υποστήριξη σε φάρμακα που έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν κρίσιμες ιατρικές ανάγκες των ασθενών.
Τα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής Φάσης 3
Πρόκειται για την πρώτη και μόνη θεραπεία με αναστολέα σηματοδότησης ακτιβίνης που εγκρίθηκε για τη θεραπεία της ΠΑΥ στις 27 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία. Η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βασίζεται στα αποτελέσματα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας της κλινικής δοκιμής Φάσης 3, STELLAR.
Τα αποτελέσματα της STELLAR δείχνουν ότι οι ασθενείς που λάμβαναν sotatercept είχαν σημαντικά βελτιωμένη ικανότητα άσκησης, μετρούμενη από το πόσο μακριά ήταν σε θέση να περπατήσουν μέσα σε έξι λεπτά (“6 Minute Walk Test”) κατά την έναρξη της θεραπείας και μετά από 24 εβδομάδες. Αυτή η βελτίωση θεωρείται κλινικά σημαντική καθώς συγκρίνεται με τα αποτελέσματα της βασικής μελέτης ήδη εγκεκριμένων προϊόντων για την ΠΑΥ.
Η STELLAR είναι μια τυχαιοποιημένη, διπλή τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, πολυκεντρική, κλινική δοκιμή στο πλαίσιο της οποίας αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια του sotatercept σε 323 ενήλικες με ΠΑΥ σε σταθερή θεραπεία για περισσότερες από 90 ημέρες συγκριτικά με τη βασική θεραπεία ΠΑΥ (μονοθεραπεία ή συνδυαστική θεραπεία). Τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης έχουν δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό The New England Journal of Medicine.
Η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) είναι μια σπάνια, μακροχρόνια, εξουθενωτική και απειλητική για τη ζωή κατάσταση κατά την οποία οι ασθενείς έχουν ασυνήθιστα υψηλή αρτηριακή πίεση στις αρτηρίες στους πνεύμονες. Πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζουν δυσκολία στην αναπνοή που περιορίζει τη σωματική τους δραστηριότητα. Παρά τις εγκεκριμένες θεραπείες, η μακροπρόθεσμη πρόγνωση παραμένει κακή: υπολογίζεται ότι περίπου το 50% των ασθενών θα πεθάνει εντός πέντε έως επτά ετών μετά τη διάγνωση. Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου 40.000 άτομα στις ΗΠΑ και 30.000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχουν από ΠΑΥ.
Το sotatercept είναι η πρώτη θεραπεία με αναστολέα σηματοδότησης ακτιβίνης που εγκρίθηκε για τη θεραπεία της ΠΑΥ. Στο σώμα, οι πρωτεΐνες που ονομάζονται ακτιβίνες συνδέονται με έναν υποδοχέα που ονομάζεται ActRIIA για να διεγείρουν την ανάπτυξη των κυττάρων που αποτελούν τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτοί οι υποδοχείς είναι υπερβολικά ενεργοί σε ασθενείς με ΠΑΥ. Το sotatercept είναι αντίγραφο του ActRIIA και επειδή συνδέεται επίσης με ακτιβίνες, τις εμποδίζει να ενεργοποιήσουν τον υποδοχέα. Με αυτόν τον τρόπο, το sotatercept ρυθμίζει την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων στους πνεύμονες. Αυτό οδηγεί σε μειωμένη στένωση και πάχυνση των αιμοφόρων αγγείων, βελτιώνοντας έτσι τα συμπτώματα της νόσου.
Χορήγηση και ανεπιθύμητες ενέργειες
Το φάρμακο χορηγείται (με υποδόρια έγχυση) μία φορά κάθε τρεις εβδομάδες και μπορεί να χορηγηθεί από τους ίδιους τους ασθενείς ή τους φροντιστές τους με καθοδήγηση, εκπαίδευση και παρακολούθηση από επαγγελματία υγείας.
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με το sotatercept είναι πονοκέφαλος, ρινορραγίες, εξάνθημα, μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία που μοιάζουν με ροζ ή κόκκινες γραμμές στο δέρμα (τελαγγειεκτασία), διάρροια, ζάλη και ερυθρότητα. Αν και το sotatercept είναι γενικά καλά ανεκτό, έχουν υπάρξει σπάνιες αναφορές σοβαρών παρενεργειών που επηρεάζουν το αίμα, όπως αυξημένη αρτηριακή πίεση, χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων (θρομβοπενία) που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας και αυξημένες συγκεντρώσεις αιμοσφαιρίνης που μπορεί να οδηγήσουν σε θρομβοεμβολικά επεισόδια, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι δύο τελευταίες καταστάσεις που αναφέρονται θεωρούνται διαχειρίσιμες με τροποποίηση της δόσης του sotatercept.
