Οι μυρωδιές μπορεί να βοηθήσουν τα άτομα με κατάθλιψη να ανακαλέσουν συγκεκριμένες αναμνήσεις και πιθανώς να συμβάλλουν στην ανάρρωσή τους, σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποίησε μια ομάδα ερευνητών από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, η οποία δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open.
Η έρευνα έδειξε ότι οι μυρωδιές είναι πιο αποτελεσματικές από τις λέξεις στην ανάκληση συγκεκριμένων γεγονότων και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε κλινικές συνθήκες για να βοηθήσουν τα καταθλιπτικά άτομα να ξεφύγουν από αρνητικά μοτίβα σκέψης, επανασυνδέοντας τις νοητικές τους διεργασίες και συμβάλλοντας έτσι σε μια ταχύτερη και πιο ομαλή ανάρρωση.
Στα πρώτα στάδια της καριέρας της, η Δρ. Kymberly Young, μια ερευνήτρια νευροεπιστημών με ειδίκευση στις αυτοβιογραφικές αναμνήσεις, συνειδητοποίησε ότι η ενεργοποίηση της αμυγδαλής -του τμήματος του εγκεφάλου που ελέγχει τις αντιδράσεις «μάχης ή φυγής» αλλά και την εστίαση σε σημαντικά γεγονότα- διευκολύνει την ανάκληση των αναμνήσεων.
Επίσης, είχε βρει σημαντικές ενδείξεις ότι τα άτομα με κατάθλιψη δυσκολεύονται να θυμηθούν συγκεκριμένες αυτοβιογραφικές αναμνήσεις, ενώ σε υγιή άτομα, οι μυρωδιές προκαλούν αναμνήσεις που είναι πιο ζωντανές και «αληθινές», πιθανότατα επειδή συνδέονται άμεσα με την αμυγδαλή μέσω των νευρικών συνδέσεων από τον οσφρητικό βολβό.
«Ήταν έκπληξη για μένα που κανείς μέχρι σήμερα δεν σκέφτηκε να εξετάσει την ανάκληση μνήμης σε άτομα με κατάθλιψη χρησιμοποιώντας μυρωδιά», δήλωσε η Δρ. Young, ανώτερη συγγραφέας της μελέτης και αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.
Πώς διεξήχθη η μελέτη και τι διαπίστωσαν οι επιστήμονες
Έτσι, αποφάσισε να ελέγξει εάν η εμπλοκή της αμυγδαλής θα μπορούσε να βοηθήσει τα άτομα με κατάθλιψη να έχουν πιο αποτελεσματική πρόσβαση στις αναμνήσεις τους. Και αντί να χρησιμοποιεί δαπανηρές και συχνά απρόσιτες εξετάσεις σάρωσης εγκεφάλου, αποφάσισε να ακολουθήσει πολύ πιο απλή και οικονομική τεχνολογία.
Σε αυτή τη μελέτη, η Δρ. Young παρουσίασε στους συμμετέχοντες μια σειρά από αδιαφανή γυάλινα φιαλίδια, το καθένα από τα οποία περιείχε ένα ισχυρό, οικείο άρωμα, από πορτοκάλι μέχρι αλεσμένο καφέ και από βερνίκι παπουτσιών μέχρι… Vicks VapoRub. Αφού ζήτησε από τους συμμετέχοντες να μυρίσουν το φιαλίδιο, η επιστήμονας τους ζήτησε να ανακαλέσουν μια συγκεκριμένη ανάμνηση, ανεξάρτητα από το αν ήταν καλή ή κακή.
Η Δρ. Young ανακάλυψε με έκπληξη ότι η ανάκληση μνήμης ήταν ισχυρότερη σε καταθλιπτικά άτομα που λάμβαναν ενδείξεις οσμής σε αντίθεση με τις λέξεις. Όσοι έλαβαν ενδείξεις οσμής ήταν πιο πιθανό να ανακαλέσουν μια ανάμνηση ενός συγκεκριμένου γεγονότος (για παράδειγμα, ότι πήγαν σε μια καφετέρια την περασμένη Παρασκευή) παρά γενικές αναμνήσεις (που έχουν πάει στο παρελθόν).
Οι αναμνήσεις που υποκινούνταν από μυρωδιές ήταν επίσης πολύ πιο ζωντανές και οι συμμετέχοντες τις αισθάνονταν ως πιο καθηλωτικές και αληθινές. Επιπλέον, είπε η Δρ. Young, ήταν ενθουσιασμένη που ανακάλυψε ότι οι συμμετέχοντες που μύριζαν τα φιαλίδια ήταν πιο πιθανό να θυμούνται θετικά γεγονότα, παρόλο που δεν τους κατηύθυνε να ανακαλέσουν συγκεκριμένα θετικές αναμνήσεις.
Το επόμενο βήμα στην έρευνα
Η ερευνήτρια ετοιμάζεται να ξεκινήσει πιο τεχνολογικά προηγμένες μελέτες χρησιμοποιώντας έναν σαρωτή εγκεφάλου για να αποδείξει ότι οι μυρωδιές συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη εμπλοκή της αμυγδαλής των καταθλιπτικών ατόμων από ό,τι οι λέξεις, αλλά στο μεταξύ, είναι ενθουσιασμένη με την πρόοδο που έχει ήδη σημειωθεί.
«Εάν βελτιώσουμε τη μνήμη, μπορούμε να βελτιώσουμε την επίλυση προβλημάτων, τη ρύθμιση των συναισθημάτων και άλλα λειτουργικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν συχνά τα άτομα με κατάθλιψη», κατέληξε η Δρ. Young. Αυτή η έρευνα χρηματοδοτήθηκε εσωτερικά από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ.
