Η κλειστοφοβία είναι ο παράλογος φόβος των περιορισμένων χώρων. Κάποιοι άνθρωποι με κλειστοφοβία αισθάνονται ήπιο άγχος όταν βρίσκονται σε κλειστό χώρο, ενώ άλλοι παρουσιάζουν σοβαρό άγχος ή διαταραχή πανικού.
Η πιο συχνή αίσθηση είναι ο φόβος της απώλειας ελέγχου. Διάφορες καταστάσεις ή συναισθήματα μπορούν να προκαλέσουν κλειστοφοβία, και ακόμα και η σκέψη ορισμένων καταστάσεων χωρίς πραγματική έκθεση μπορεί να αποτελέσει εκλυτικό παράγοντα.
Ορισμένα παραδείγματα εκλυτικών παραγόντων είναι
- ανελκυστήρες
- τούνελ
- μετρό
- δημόσιες τουαλέτες
- αυτοκίνητα με κεντρικό κλείδωμα
- πλυντήρια αυτοκινήτων
- δοκιμαστήρια
- δωμάτια ξενοδοχείων με σφραγισμένα παράθυρα
- αεροπλάνα
Αν εμφανίσατε άγχος τους τελευταίους 6 μήνες σχετικά με το να βρεθείτε σε περιορισμένο χώρο ή σε χώρο με πλήθος ή αν αποφεύγετε τα παραπάνω για αυτό το λόγο είναι πιθανό να έχετε επηρεαστεί από την κλειστοφοβία.
Σωματικά συμπτώματα
Οι κρίσεις πανικού είναι συχνές σε ανθρώπους με κλειστοφοβία. Μπορούν να είναι πολύ τρομαχτικές και άβολες, ενώ τα συμπτώματα συχνά εμφανίζονται χωρίς προειδοποίηση.
Εκτός από το έντονο άγχος, η διαταραχή πανικού μπορεί να περιλαμβάνει
- εφίδρωση
- τρέμουλο
- εξάψεις ή κρυάδες
- ρηχή αναπνοή ή δυσκολία στην αναπνοή
- αίσθηση πνιγμού
- γρήγορους παλμούς
- πόνο στο θώρακα ή αίσθηση σφιξίματος
- αίσθηση πεταλούδων στο στομάχι
- ναυτία
- πονοκέφαλο και ζάλη
- αίσθημα λιποθυμίας
- μούδιασμα ή τσιμπήματα
- ξηροστομία
- ανάγκη να πάτε στην τουαλέτα
- βόμβο στα αυτιά
- αίσθηση σύγχυσης ή αποπροσανατολισμού
- ψυχολογικά συμπτώματα
Άνθρωποι με σοβαρή κλειστοφοβία μπορεί επίσης να εμφανίσουν ψυχολογικά συμπτώματα όπως
- φόβο απώλειας ελέγχου
- φόβο ότι θα λιποθυμήσετε
- αίσθημα μεγάλου φόβου
- φόβο ότι θα πεθάνετε
Βοήθεια
Οι περισσότεροι άνθρωποι με μια φοβία έχουν πλήρη επίγνωση ότι την έχουν. Πολλοί ζουν με κλειστοφοβία χωρίς να την έχουν διαγνώσει επίσημα και φροντίζουν να αποφεύγουν τα περιορισμένα μέρη.
Η βοήθεια από ειδικό στη συμπεριφορική θεραπεία συχνά μπορεί να είναι ωφέλιμη.
Η κλειστοφοβία μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία και να θεραπευτεί με σταδιακή έκθεση στην κατάσταση που σας προκαλεί το φόβο. Μπορείτε να το δοκιμάσετε μόνοι (διαβάστε τεχνικές αυτοβοήθειας) ή με τη βοήθεια ειδικού.
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία συχνά είναι πολύ αποτελεσματική για ανθρώπους με φοβία. Είναι είδος συμβουλευτικής που διερευνά τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά, σας ώστε να αναπτύξετε πρακτικούς τρόπους να αντιμετωπίζετε αποτελεσματικά τη φοβία.
Κρίση πανικού
Αν είναι δυνατό μείνετε εκεί που είστε κατά τη διάρκεια της κρίσης πανικού. Η κρίση πανικού μπορεί να κρατήσει μέχρι μια ώρα, έτσι αν οδηγείτε μπορεί να χρειαστεί να σταματήσετε και να παρκάρετε σε ασφαλές μέρος. Θυμηθείτε ότι οι τρομαχτικές σκέψεις και οι αισθήσεις είναι σημάδι πανικού και τελικά θα περάσουν. Εστιάστε σε κάτι που δεν είναι απειλητικό, όπως ο χρόνος που περνά στο ρολόι σας ή τα προϊόντα σε ένα σούπερ μάρκετ.
Τα συμπτώματα συνήθως φτάνουν στο αποκορύφωμα εντός 10 λεπτών και οι περισσότερες κρίσεις πανικού θα διαρκέσουν μεταξύ 5 λεπτών και μισής ώρας.
Αίτια
Πολλές περιπτώσεις κλειστοφοβίας προκαλούνται από τραυματικό γεγονός που βιώθηκε στην παιδική ηλικία
Για παράδειγμα, ενήλικες μπορεί ενδεχομένως να εμφανίσουν κλειστοφοβία αν ως παιδιά
- παγιδεύτηκαν ή κρατήθηκαν σε περιορισμένο χώρο
- έγιναν αντικείμενα βίας ή κοροϊδίας
Η κλειστοφοβία μπορεί επίσης να προκληθεί από δυσάρεστες εμπειρίες ή καταστάσεις όπως αναταράξεις σε πτήσεις ή παραμονή σε σήραγγα του μετρό ανάμεσα σε σταθμούς.
Ορισμένες φορές, παιδιά με ένα γονέα που είχε κλειστοφοβία μπορεί να γίνουν και αυτά κλειστοφοβικά συνδέοντας τα περιορισμένα μέρη με το άγχος του ενηλίκου και με συναισθήματα αδυναμίας να παρηγορήσουν τον άνθρωπο που αγαπούν.
