Στις 14 Μαΐου 1796, ο Άγγλος γιατρός Έντουαρντ Τζένερ πραγματοποίησε μια ιατρική επανάσταση που θα άλλαζε για πάντα την πορεία της ανθρωπότητας. Εκείνη την ημέρα, πραγματοποίησε την πρώτη επιτυχημένη εμβολιαστική πράξη κατά της ευλογιάς, μίας από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες της εποχής.
Η ευλογιά, γνωστή για τα επώδυνα εξανθήματά της και τη θνησιμότητα που έφτανε έως και το 30%, είχε θερίσει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Παρόλο που υπήρχε η τεχνική της “ευλογοποίησης” (variolation) – δηλαδή η σκόπιμη μόλυνση με ήπια μορφή της ασθένειας – η μέθοδος παρέμενε επικίνδυνη και ασταθής.
Ο Τζένερ, παρατηρητικός και τολμηρός, στηρίχθηκε σε μια λαϊκή παρατήρηση που κυκλοφορούσε στην αγγλική ύπαιθρο: οι γυναίκες που άρμεγαν αγελάδες και μολύνονταν με την ήπια “ευλογιά των αγελάδων” (cowpox), φαίνονταν να μην προσβάλλονται ποτέ από την ανθρώπινη μορφή της ευλογιάς.
Για να δοκιμάσει αυτή τη θεωρία, ο Τζένερ πήρε υγρό από φλύκταινα cowpox μιας αγρότισσας και το εισήγαγε στο χέρι ενός οκτάχρονου αγοριού, του Τζέιμς Φίπς. Το παιδί παρουσίασε ήπια συμπτώματα, αλλά ανάρρωσε πλήρως. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Τζένερ εξέθεσε το αγόρι στον ιό της ευλογιάς — χωρίς να νοσήσει. Η επιτυχία ήταν συγκλονιστική.
Το 1798, ο Τζένερ δημοσίευσε τα ευρήματά του, και ο όρος “vaccine” (από τη λατινική λέξη vacca, που σημαίνει αγελάδα) καθιερώθηκε. Η ιατρική κοινότητα δίστασε αρχικά, αλλά η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού διαδόθηκε γρήγορα.
Το έργο του Τζένερ αποτέλεσε τη βάση της σύγχρονης ανοσολογίας και των εμβολίων. Χάρη στην πρωτοποριακή του σκέψη, η ευλογιά εξαλείφθηκε πλήρως το 1980, σε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της παγκόσμιας ιατρικής ιστορίας.
