Η υπέρταση, ή η συνεχώς αυξημένη αρτηριακή πίεση, είναι η πιο συχνή χρόνια ασθένεια και ένας από τους κύριους παράγοντες θνησιμότητας, νοσηρότητας και κακής ποιότητας ζωής.
Εκτιμάται ότι περίπου 1,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από αρτηριακή υπέρταση, αλλά λιγότεροι από 1 στους 5 έχουν καταφέρει να τη ρυθμίσουν επαρκώς. Κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της υπέρτασης περιλαμβάνουν η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η παχυσαρκία.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της υπέρτασης για την υγεία του πληθυσμού, έχει θέσει στόχο τη μείωση της κατά 25% τα επόμενα χρόνια.
Η υπέρταση είναι σιωπηλή νόσος χωρίς συμπτώματα ή ενοχλήματα
Η υπέρταση είναι μια ασυμπτωματική νόσος με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να έχουν υπέρταση και να μην το ξέρουν, γι αυτό αποκαλείται και “σιωπηλός δολοφόνος”, αναφέρει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία (ΕΚΕ). Η υπέρταση δεν δίνει προειδοποιητικά σημεία παρά μόνο όταν έχει κάνει σημαντικές βλάβες στα ζωτικά όργανα του ασθενούς όποτε τα συμπτώματα προκαλούνται από τις επιπλοκές της. Όταν τα συμπτώματα συμβαίνουν αποτελούν εκδηλώσεις από διαταραχές της λειτουργίας των ζωτικών οργάνων π.χ. πρωινοί πονοκέφαλοι, αίσθημα ταχυπαλμίας ή αρρυθμίας, διαταραχές όρασης, εμβοές ώτων κ.λ.π. Επίσης, η σοβαρή υπέρταση μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, εύκολη κόπωση, άγχος, θωρακικό άλγος κ.λ.π.
Στην Ελλάδα τα καρδιαγγειακά επεισόδια αποτελούν τη κύρια αιτία θανάτου και η υπέρταση παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας. Η Εθνική Επιδημιολογική Μελέτη ΕΜΕΝΟ που πραγματοποιήθηκε την περίοδο 2015-2016 σε 6.000 ενήλικες σε όλη την Ελλάδα έδειξε ότι 40% των ενηλίκων έχουν υπέρταση (περισσότεροι άνδρες από τις γυναίκες), 32% των υπερτασικών είναι αδιάγνωστοι και 35% είναι διαγνωσμένοι αλλά χωρίς καλή ρύθμιση της πίεσής τους.
Οι άνδρες και οι νεότεροι υπερτασικοί φάνηκε να έχουν συχνότερα αρρύθμιστη υπέρταση.
«Για τους παραπάνω λόγους, ο μόνος τρόπος για να μη ξεφύγει της προσοχής και διάγνωσης μας είναι η τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης ιδιαίτερα μετά τα 65 έτη. Παρόλο που η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να γίνει με αυτόματα πιεσόμετρα σωστά και γρήγορα στο σπίτι και είναι αυτό που συνιστούμε, εντούτοις χρειάζεται να εκτιμηθεί και από το γιατρό για να υπολογισθεί ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος του ασθενούς και να δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες», τονίζει η ΕΚΕ.
Αντιμετώπιση αρτηριακής υπέρτασης
Η σύγχρονη ιατρική έχει πολλά όπλα για την επιτυχή ρύθμιση της υπέρτασης και την αντιμετώπιση των επιπλοκών της.
Βασικός ρυθμιστικός παράγοντας όλου αυτού είναι η σωστή συνεργασία γιατρού και ασθενούς. Ο υπερτασικός ασθενής πρέπει να κατανοήσει και να εφαρμόσει ένα υγιεινό τρόπο ζωής, ο οποίος όχι μόνο θα βοηθήσει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης αλλά και στη σημαντική μείωση της πιθανότητας να υποστεί στο μέλλον ένα έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια ή εγκεφαλικό. Έτσι θεωρείται αδιαπραγμάτευτη σε αυτούς τους ασθενής η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση της κατανάλωσης άλατος και αλκοόλ καθώς και η υιοθέτηση φυσικής άσκησης στην καθημερινότητα τους.
Ιδιαίτερα όσον αφορά το αλάτι, ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι η μεγαλύτερη ποσότητα προσλαμβάνεται από ‘κρυφές πηγές΄ και όχι μόνο από το μαγειρικό αλάτι και για αυτό θα πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένος στην ποσότητα άλατος των τροφίμων που αγοράζει ή αυτών που καταναλώνει εκτός σπιτιού. Επίσης οι φαρμακευτικές θεραπείες είναι πολλές, με ευεργετικά αποτελέσματα για το καρδιαγγειακό πέρα από τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και με πολύ χαμηλό προφίλ παρενεργειών. Παράλληλα όλο και νέες θεραπείες έρχονται στο προσκήνιο καθημερινά. Σημαντική παράμετρος όμως είναι η σωστή λήψη αυτών αφού φαίνεται από μελέτες ότι το 50% των ασθενών δεν παίρνει σωστά ή και καθόλου τα φάρμακά του.
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία έχει να προτείνει και προωθεί στοχευμένες δράσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος διότι συνολικά οι επιπλοκές της υπέρτασης στοιχίζουν πολύ περισσότερο από τα άλλα νοσήματα όχι μόνο σε χρήματα αλλά κυρίως σε ανθρώπινες ζωές.
