Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση που προσβάλλει κυρίως τις αρθρώσεις, προκαλώντας φλεγμονή, πόνο, δυσκαμψία και μακροχρόνια καταστροφή του αρθρικού χόνδρου και των οστών. Αν και η ακριβής αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη, η επιστημονική έρευνα έχει εντοπίσει αρκετούς παράγοντες που φαίνεται να συμβάλλουν στην εμφάνισή της.
Ένας βασικός παράγοντας είναι η κληρονομικότητα. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό ρευματοειδούς αρθρίτιδας έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν, καθώς ορισμένα γονίδια – όπως το HLA-DR4 – σχετίζονται με την αυξημένη προδιάθεση για τη νόσο.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι το φύλο. Οι γυναίκες εμφανίζουν ΡΑ περίπου τρεις φορές συχνότερα από τους άνδρες, γεγονός που υποδηλώνει πιθανή εμπλοκή των ορμονών, ιδιαίτερα των οιστρογόνων, στην ανάπτυξη της νόσου.
Το κάπνισμα αποτελεί ίσως τον πιο ισχυρό περιβαλλοντικό παράγοντα κινδύνου. Η μακροχρόνια έκθεση στον καπνό συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΡΑ και με πιο επιθετική εξέλιξη της νόσου, ειδικά σε άτομα με γενετική προδιάθεση.
Επιπλέον, λοιμώξεις, όπως αυτές που προκαλούνται από ιούς ή βακτήρια, έχουν συσχετιστεί με την πυροδότηση της νόσου σε ευαίσθητα άτομα. Δεν έχει αποδειχθεί ότι ένας συγκεκριμένος μικροοργανισμός προκαλεί τη ΡΑ, αλλά φαίνεται πως κάποια λοιμώδη ερεθίσματα μπορούν να ενεργοποιήσουν την αυτοάνοση απόκριση.
Τέλος, παράγοντες όπως παχυσαρκία, άγχος, και χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο ενδέχεται να επιδεινώνουν τη φλεγμονή και να επηρεάζουν την εμφάνιση ή την εξέλιξη της νόσου.
Η αναγνώριση και η κατανόηση αυτών των παραγόντων είναι καθοριστική για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, οδηγώντας σε πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές θεραπείες.
