Όσοι πάσχουν από κοιλιοκάκη γνωρίζουν πόσο δύσκολο είναι, ειδικά στην αρχή, να βρεις και να προετοιμάσεις γεύματα χωρίς γλουτένη. Ωστόσο, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως τα τελευταία χρόνια είναι πολύ πιο εύκολη η εύρεση τροφίμων απαλλαγμένα από τη γλουτένη.
Η κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα του γαστρεντερικού σωλήνα. Εμφανίζεται μετά από λήψη γλουτένης (πρωτεΐνη στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη) σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα. Η κατανάλωση γλουτένης οδηγεί σε φλεγμονή και καταστροφή του εντερικού βλεννογόνου, που έχει ως συνέπεια την εμφάνιση συμπτωμάτων από το πεπτικό, διατροφικών ελλειμμάτων αλλά και συστηματικών επιπλοκών, όπως η αναιμία και η οστεοπόρωση.
Η θεραπεία της κοιλιοκάκης είναι η εφόρου ζωής δίαιτα ελεύθερη γλουτένης(Gluten Free Diet- GFD). Πρόκειται για δίαιτα από την οποία αποκλείονται όλες οι τροφές που περιέχουν γλουτένη και συστήνεται και σε ασθενείς που πάσχουν από ευαισθησία στη γλουτένη. Πολλοί άνθρωποι τέλος, την ακολουθούν απλώς επειδή θεωρούν ότι αυτή είναι πιο υγιεινή.
Τα διατροφικά ελλείμματα (μακρο- και μικρο- θρεπτικά συστατικά), που παρατηρούνται στους ασθενείς με κοιλιοκάκη, αλλά και σε αυτούς που ακολουθούν δίαιτα ελεύθερη γλουτένης, έχουν μπει στο μικροσκόπιο των επιστημόνων τα τελευταία χρόνια. Μειωμένα επίπεδα σιδήρου, φυλλικού οξέως, βιταμίνης Β12, βιταμίνης D, ψευδαργύρου και μαγνησίου είναι συνήθη σε ασθενείς με κοιλιοκάκη που δεν ακολουθούν θεραπεία, πιθανά λόγω δυσαπορρόφησης σε έδαφος φλεγμονής. Στην πλειονότητα των ασθενών, η αποφυγή γλουτένης οδηγεί σε αποκατάσταση του εντερικού βλεννογόνου καθώς και των επιπέδων σιδήρου, βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Ωστόσο, πολύ λίγα από τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι εμπλουτισμένα σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία και αυτό έχει ως αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις η έλλειψη φυλλικού, Β12 και μαγνησίου να μην αποκαθίσταται ενώ και η οστική πυκνότητα να παραμένει παθολογική.
Μελέτη που προέρχεται από τη Γερμανία έδειξε ότι η μέση ημερήσια πρόσληψη μικροσυστατικών σε ασθενείς με κοιλιοκάκη υπό θεραπεία ήταν μικρότερη συγκριτικά με υγιείς που ακολουθούσαν ελεύθερη δίαιτα, ειδικά στις βιταμίνες Β1(θειαμίνη), Β2, Β6, φυλλικό οξύ, το μαγνήσιο και το σίδηρο.
Παρόμοια μελέτη που έγινε στην Αυστραλία έδειξε ότι πάνω από 1 στις 10 γυναίκες που ελάμβαναν δίαιτα ελεύθερη γλουτένης, παρουσίαζαν μειωμένη πρόσληψη θειαμίνης, φυλλικού, βιταμίνης Α, μαγνησίου, ασβεστίου και σιδήρου. Αντίστοιχα, πάνω από 1 στους 10 άνδρες παρουσίαζαν μειωμένη πρόσληψη θειαμίνης, φυλλικού, μαγνησίου, ασβεστίου και ψευδαργύρου.
Ως συνέπεια αυτών, συνιστάται η παρακολούθηση από διαιτολόγο όλων των ασθενών με κοιλιοκάκη αλλά και όσων ακολουθούν δίαιτα ελεύθερη γλουτένης. Οι ελλείψεις των βιταμινών και ιχνοστοιχείων θα πρέπει να ελέγχονται και να αποκαθίστανται με τη λήψη των κατάλληλων συμπληρωμάτων διατροφής.
