Η νικοτίνη είναι η κύρια ουσία του καπνού που δημιουργεί εξάρτηση και επηρεάζει τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα. Όταν κάποιος αποφασίζει να κόψει το κάπνισμα, η νικοτίνη αρχίζει να αποβάλλεται από τον οργανισμό, αλλά η διαδικασία και τα συμπτώματα απεξάρτησης ποικίλλουν ανάλογα με τη διάρκεια και τη συχνότητα της συνήθειας.
Η νικοτίνη παραμένει στο σώμα για περίπου 1–3 ημέρες, ανάλογα με τον μεταβολισμό του κάθε ατόμου. Ωστόσο, τα προϊόντα διάσπασης της νικοτίνης, γνωστά ως κοτινίνη, μπορούν να ανιχνευθούν στο αίμα έως και 10 ημέρες μετά το τελευταίο τσιγάρο και στα ούρα για περίπου 3 εβδομάδες. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη κι αν η νικοτίνη φύγει γρήγορα, το σώμα συνεχίζει να επεξεργάζεται τα υπολείμματά της για αρκετές μέρες.
Κατά την προσπάθεια απεξάρτησης, πολλοί πρώην καπνιστές βιώνουν συμπτώματα στέρησης. Τα πιο συχνά περιλαμβάνουν έντονη επιθυμία για τσιγάρο, νευρικότητα, ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης και διαταραχές ύπνου. Ορισμένοι μπορεί να παρατηρήσουν και αλλαγές στη διάθεση, όπως άγχος ή μελαγχολία. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται συνήθως μέσα στις πρώτες 24 ώρες από την τελευταία χρήση νικοτίνης, κορυφώνονται στις 2–3 μέρες και μειώνονται σταδιακά μέσα σε δύο εβδομάδες.
Υπάρχουν τρόποι για να μειωθεί η ένταση της στέρησης. Η ενυδάτωση, η ισορροπημένη διατροφή και η σωματική άσκηση βοηθούν τον οργανισμό να αποβάλλει τα υπολείμματα νικοτίνης πιο γρήγορα. Επιπλέον, η χρήση υποκατάστατων νικοτίνης, όπως τσίχλες ή επιθέματα, μπορεί να ελαττώσει τα συμπτώματα και να διευκολύνει τη μετάβαση στην πλήρη απεξάρτηση.
Η απεξάρτηση από τη νικοτίνη είναι μια πρόκληση, αλλά η κατανόηση του χρόνου που παραμένει στον οργανισμό και των συμπτωμάτων στέρησης μπορεί να βοηθήσει τους καπνιστές να προετοιμαστούν ψυχολογικά. Με υπομονή, υποστήριξη και σταδιακή προσαρμογή, η αποτοξίνωση από τη νικοτίνη είναι εφικτή και οδηγεί σε σημαντική βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής.
