Οι στατίνες είναι φαρμακευτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ευρέως για τη μείωση της χοληστερίνης και την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα τελευταία χρόνια, ερευνητές έχουν στρέψει το βλέμμα τους στη σχέση μεταξύ της χρήσης στατινών και του κινδύνου ανάπτυξης άνοιας, με στόχο να αξιολογήσουν αν η μακροχρόνια λήψη αυτών των φαρμάκων μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική λειτουργία.
Οι μηχανισμοί με τους οποίους οι στατίνες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την άνοια παραμένουν σε μεγάλο βαθμό θεωρητικοί, αλλά υπάρχουν αρκετές ενδείξεις. Η χοληστερίνη παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία των νευρικών κυττάρων και στη δημιουργία των μεμβρανών τους. Η ρύθμιση της χοληστερίνης μέσω στατινών μπορεί να μειώσει την αγγειακή βλάβη στον εγκέφαλο, που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τη νόσο Alzheimer και άλλες μορφές αγγειακής άνοιας. Παράλληλα, η αντιφλεγμονώδης δράση των στατινών φαίνεται ότι προστατεύει από τη νευροφλεγμονή, η οποία σχετίζεται με την προοδευτική απώλεια μνήμης.
Κλινικές μελέτες έχουν δείξει μεικτά αποτελέσματα. Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες για πολλά χρόνια παρουσιάζουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, ενώ άλλες δεν καταγράφουν σημαντική διαφορά σε σχέση με όσους δεν τις χρησιμοποιούν. Οι παράγοντες όπως η ηλικία έναρξης της θεραπείας, η δόση, η διάρκεια χρήσης και η γενετική προδιάθεση φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στα αποτελέσματα.
Σημαντικό είναι επίσης ότι οι στατίνες δεν αποτελούν θεραπεία για την άνοια, αλλά ενδέχεται να προσφέρουν προστατευτικό όφελος σε συνδυασμό με υγιεινό τρόπο ζωής, σωστή διατροφή και τακτική σωματική δραστηριότητα. Οι ειδικοί συνιστούν ότι η απόφαση για έναρξη ή διακοπή στατινών πρέπει να λαμβάνεται σε συνεννόηση με τον καρδιολόγο ή τον γιατρό που παρακολουθεί τον ασθενή, λαμβάνοντας υπόψη το συνολικό καρδιαγγειακό προφίλ και τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης.
Συμπερασματικά, η χρήση στατινών μπορεί να έχει έμμεση επίδραση στη μείωση του κινδύνου άνοιας μέσω της προστασίας των αγγείων και της μείωσης της φλεγμονής, αλλά οι επιστημονικές ενδείξεις δεν είναι ακόμα απόλυτα οριστικές. Η πρόληψη της άνοιας παραμένει πολυπαραγοντική υπόθεση, με διατροφή, άσκηση και υγιή καρδιά να αποτελούν βασικά στοιχεία.
