Το να ξαπλώσει κανείς για να δει τηλεόραση και τελικά να παραδίδεται στην αγκαλιά του Μορφέα είναι ίσως – θα λέγανε πολλοί – ο καλύτερος ύπνος.
Οι περισσότεροι προτιμούν μάλιστα να κοιμούνται με ανοιχτή τηλεόραση αφού, όπως λένε, τους νανουρίζει. Παρ’ όλα αυτά, γνωρίζουμε καλά πως η ακτινοβολία από τις οθόνες μπορεί να βλάψει τον ύπνο μας. Πόσο βλαβερή μπορεί να γίνει αυτή η συνήθεια, λοιπόν;
Πιστεύεται ότι ο λόγος που οι περισσότεροι άνθρωποι παρηγορούνται και ηρεμούν με την τηλεόραση είναι ότι παρέχει έναν ασφαλή θόρυβο στο φόντο που τους επιτρέπει να να αποσπούν το μυαλό τους, να διώξουν το περιττό στρες και να θέλουν να πέσουν για ύπνο. Ορισμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να ʺκλείσουνʺ το άγχος τους όταν είναι ώρα για ύπνο, και σε αρκετές περιπτώσεις το ίδιο το άγχος σχετίζεται με τον ύπνο, και τότε η τηλεόραση φαίνεται να τους βοηθά να μην το σκέφτονται.
Είναι όμως κάτι που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα;
Δυστυχώς, ναι. Ενώ μπορεί ο απαλός, οικείος θόρυβος της τηλεόρασης να μας βοηθήσει να νιώσουμε νυσταγμένοι, είναι πιθανό να μπει εμπόδιο στον καλό ύπνο. Έπειτα, αν όντως ενδιαφερθούμε για αυτό που βλέπουμε, είναι πιθανό να καθυστερήσουμε την ώρα που θα κοιμηθούμε. Τέλος, αν η τηλεόραση πριν τον ύπνο γίνει συνήθεια, τότε ο εγκέφαλός σας θα συσχετίσει τα δύο πράγματα, και θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να κοιμηθείτε χωρίς να έχετε την τηλεόραση ανοιχτή. Το σώμα μας έχει ένα σύστημα για να φιλτράρει τους ήχους όσο κοιμόμαστε, μα δεν μπορεί να εξαφανίσει τον θόρυβο. Οι αλλαγές έντασης ή φωτός, όπως μια έκρηξη σε μια τηλεοπτική εκπομπή, μπορεί να μας τρομάξουν και να ξυπνήσουμε – χωρίς να υπολογίσουμε καν την περίπτωση των ανθρώπων που ούτως ή άλλως κοιμούνται πιο ελαφριά.
Το τι παρακολουθείτε πριν τον ύπνο μπορεί επίσης να επηρεάσει το πόσο καλά κοιμάστε. Το περιεχόμενο που είναι ιδιαίτερα συναισθηματικό μπορεί να σας κάνει να νιώθετε πιο ξύπνιοι, κάτι που μπορεί να σας εμποδίσει να χαλαρώσετε αρκετά για να αποκοιμηθείτε. Αν και αυτό μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, πιστεύεται ότι το να παρακολουθείτε ειδήσεις ή οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί αγχωτικό πριν πέσετε για ύπνο μπορεί να σας ταράξει.
Το μεγαλύτερο, όμως, πρόβλημα που πιστεύουν οι ειδικοί ότι προκύπτει από την συμπεριφορά αυτή είναι ότι μάλλον υπάρχει από πίσω δυσκολία στο να κοιμηθείτε, την οποία προσπαθείτε να αντιμετωπίσετε με την τηλεόραση. Ο καλύτερος τρόπος για να βελτιώσετε τον ύπνο σας είναι να αντιμετωπίσετε σωστά την αιτία που έχετε πρόβλημα με τον ύπνο, αντί να προσπαθείτε να ʺπείσετεʺ τον εαυτό σας να νυστάξει παρακολουθώντας τηλεόραση.
Αν δεν θέλω ή δεν μπορώ να κόψω ʺμαχαίριʺ τη συνήθεια;
Η ρύθμιση ενός χρονοδιακόπτη στην τηλεόρασή σας μπορεί να είναι χρήσιμη. Αυτό διασφαλίζει ότι η τηλεόραση είναι απενεργοποιημένη όταν τελικά κοιμάστε, μειώνοντας τις μεταγενέστερες διακοπές από θόρυβο, φως ή ακτινοβολία.
Σε γενικές γραμμές, οι ειδικοί προτείνουν να περιορίζετε τον χρόνο που αφιερώνετε παρακολουθώντας τηλεόραση στο κρεβάτι. Η δημιουργία μιας ρουτίνας πριν τον ύπνο που εστιάζει στην ξεκούραση και τη χαλάρωση, αντί στην τηλεόραση, μπορεί να σας βοηθήσει να κοιμηθείτε πιο εύκολα.