Ο φώσφορος αποτελεί ένα ποσοστό 1% του συνολικού βάρους του ανθρώπινου σώματος και είναι παρών σε κάθε κύτταρο του. Ωστόσο, η μεγαλύτερη συγκέντρωσή του παρατηρείται στα οστά και τα δόντια.
Ο φώσφορος διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στον σχηματισμό και τη συντήρηση των οστών και των δοντιών, καθώς και στην ανάπτυξη και επισκευή των κυττάρων και των ιστών. Επίσης, συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία των νεφρών, των μυών, της καρδιάς και του νευρικού συστήματος, καθώς και στο μεταβολισμό του σώματος.
Ο φώσφορος είναι απαραίτητος για την παραγωγή ATP, το οποίο είναι κρίσιμο για την αποθήκευση ενέργειας στο σώμα. Επιπλέον, είναι αναγκαίος για τη σύνθεση του DNA και του RNA. Συνεργάζεται αρμονικά με άλλες βιταμίνες και ανόργανα συστατικά, όπως οι βιταμίνες του συμπλέγματος B, η βιταμίνη D, το ιώδιο, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος.
Η έλλειψη φωσφόρου προκαλεί δυσλειτουργίες σε όλα τα παραπάνω επίπεδα. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν απώλεια της όρεξης, ανησυχία, πόνο στα οστά και ευθραυστότητα, δυσκαμψία αρθρώσεων, κόπωση, ακανόνιστη αναπνοή, ευερεθιστότητα, μούδιασμα, αδυναμία, διαταραχές βάρους. Στα παιδιά, μπορεί να παρατηρηθεί επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Το σώμα απορροφά φώσφορο από τις τροφές και αποβάλλει την περίσσια φωσφόρου από τους νεφρούς. Η παραθορμόνη είναι μια ουσία που εκκρίνουν οι παραθυρεοειδείς αδένες και εμπλέκεται σημαντικά στο μεταβολισμό του φωσφόρου.
Ημερήσιες ανάγκες
Οι ημερήσιες ανάγκες σε φώσφορο ανέρχονται σε 700mg την ημέρα. Οι κύριες πηγές φωσφόρου είναι το κρέας και τα προϊόντα του, το ψάρι, τα οστρακοειδή, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα ανθρακούχα ποτά. Φυτικές πηγές είναι οι ξηροί καρποί (κουκουνάρι, αμύγδαλα, φιστίκια), τα φασόλια, οι φακές, οι σπόροι (π.χ. ηλιόσποροι σουσάμι). Το ψωμί ολικής αλέσεως και τα δημητριακά περιέχουν περισσότερο φώσφορο από το άσπρο ψωμί. Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν μόνο μικρές ποσότητες. Μία συχνή διαδεδομένη και λανθασμένη αντίληψη είναι ότι τα άτομα που δεν διατρέφονται σωστά μπορούν να αναπληρώσουν τη διατροφική έλλειψη φωσφόρου με χρήση συμπληρωμάτων. Η χρήση συμπληρωμάτων φωσφόρου χωρίς ιατρική συνταγή είναι συχνή. Το σώμα μπορεί εύκολα να υπερφορτωθεί από φώσφορο και η διάρροια, η σκλήρυνση των οργάνων, η διαταραχή της συνολικής ικανότητας του σώματος να χρησιμοποιήσει σωστά τα υπόλοιπα μέταλλα και ιχνοστοιχεία μπορεί να αποβούν επικίνδυνα στις περιπτώσεις αυτές.
Η διαταραχή του φωσφόρου του αίματος προκαλείται από πολλά υποκείμενα παθολογικά νοσήματα και παράγοντες.
Χαρακτηριστικά, μείωση του φωσφόρου του αίματος προκαλούν:
- Ο αλκοολισμός
- Ο υπερπαραθυρεοειδισμός
- Η κακή διατροφή
- Νεφρικά νοσήματα με διαταραγμένη απέκκριση (π.χ. σύνδρομο Fanconi)
- Κακή διατροφή
- Δυσαπορρόφηση
Η σωστή ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση.
