Έχετε ακούσει τον όρο “κοινωνικά περιστατικά”; Πρόκειται για ασθενείς που έχουν εισαχθεί σε κάποιο νοσοκομείο για διάφορους λόγους και δεν μπορούν να πάρουν εξιτήριο είτε γιατί δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν, είτε γιατί δεν έχουν κάποιο να τους βοηθήσει στο σπίτι. Για τον λόγο αυτό μπορεί να παραμείνουν στο νοσοκομείο νοσηλευόμενοι για εβδομάδες, μήνες, ή και χρόνια.
Στις Παθολογικές Κλινικές του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης βρίσκονται σήμερα επτά κοινωνικά περιστατικά, τα οποία θα περάσουν τις μέρες του Πάσχα στον θάλαμο νοσηλείας, παρόλο που έχουν εκλείψει οι λόγοι για τους οποίους είχαν εισαχθεί. Την Πρωτομαγιά ένας από τους νοσηλευόμενους συμπλήρωσε 6 ολόκληρους μήνες παραμονής και ευχήθηκε στο προσωπικό καλό μήνα με μια ζωγραφιά. Με τον ίδιο τρόπο – αφιερώνοντας χειροτεχνήματα – εκφράζεται ένα άλλο περιστατικό, με ασθένεια που δεν επιδέχεται θεραπείας και το μόνο που χρειάζεται είναι στέγη και ανακουφιστική φροντίδα, αλλά δεν υπάρχει καμία δομή για να την παράσχει.
Ως και 1,5 χρόνο
“Στο Ιπποκράτειο έχουμε συνήθως από 5 ως 10 κοινωνικά περιστατικά ταυτόχρονα. Έχει συμβεί να παραμείνει κάποιος ακόμη και 1,5 έτος”, λέει παθολόγος – εντατικολόγος Χριστίνα Κυδώνα (φωτογραφία), η οποία περιγράφει ένα κοινωνικό πρόβλημα που έχει συγκεκριμένες αιτίες και πολλαπλές προεκτάσεις.
Ένα περιστατικό χαρακτηρίζεται ως “κοινωνικό”, όταν είναι έτοιμο για ιατρικούς λόγους να πάρει εξιτήριο, αλλά δεν μπορεί να το πάρει για κοινωνικούς λόγους. “Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που είχαν τα σπίτια τους, αλλά πλέον δεν μπορούν να ζήσουν μόνοι σε αυτά γιατί έχει προκύψει ένα οξύ νευρολογικό πρόβλημα, ένα ορθοπαιδικό θέμα που τους έχει αφήσει διαταραχή βάδισης ή διάφορα άλλα προβλήματα”, εξηγεί η κ. Κυδώνα, προσθέτοντας: “Εμείς πάντα ελέγχουμε πού στέλνουμε αυτόν τον άνθρωπο. Δεν μπορούμε να του δώσουμε εξιτήριο, γιατί σε μια εβδομάδα θα πεθάνει μόνος του”.
Σε περιπτώσεις που οι γιατροί βλέπουν πως ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί ή δεν έχει πού να πάει μετά το εξιτήριο, εμπλέκουν την κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου, η οποία εξετάζει ενδελεχώς αν υπάρχει υποστηρικτικό πλαίσιο. «Ψάχνει αν υπάρχει συγγενικό περιβάλλον, αναζητά διαθέσιμη λύση σε δομές, ψάχνει το πρόγραμμα ‘Βοήθεια στο Σπίτι’ κι αν τίποτα από αυτά δεν υπάρχει βαφτίζουμε το περιστατικό ως κοινωνικό. Μένει στο νοσοκομείο χωρίς πια να υπάρχει ιατρικός λόγος, λαμβάνοντας μια αγωγή που θα μπορούσε να έπαιρνε και κατ’ οίκον, αλλά ζει και τρέφεται από το νοσοκομείο, διότι δεν μπορούμε να τον αφήσουμε στο δρόμο”, σημειώνει η παθολόγος, διευκρινίζοντας πως πολλές φορές υπάρχει οικογενειακό περιβάλλον, αλλά λόγω διάρρηξης των σχέσεων αυτό δεν αναλαμβάνει τον άνθρωπο όταν δεν είναι πια αυτοεξυπηρετούμενος.
“Και δεν υπάρχει τρόπος να υποχρεώσεις το οικογενειακό περιβάλλον να παραλάβει τον άρρωστο και να τον φροντίσει”, παρατηρεί.
Σύμφωνα με την κ. Κυδώνα, οι διαθέσιμες κοινωνικές δομές στη Θεσσαλονίκη βάζουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την υποδοχή ωφελούμενων, οι οποίες στην ουσία αποκλείουν τα κοινωνικά περιστατικά. “Είτε απαιτούν να είναι πλήρως αυτοεξυπηρετούμενοι – οπότε σε αυτή την περίπτωση δεν θα το συζητούσαμε κιόλας – είτε απαιτούν να μην έχουν κανένα νευρολογικό ή ψυχιατρικό πρόβλημα. Κι αυτό ακόμα μπορεί να το κάνει μόνο ένα ίδρυμα, το οποίο έχει μια σειρά με αναμονή που μπορεί να φτάσει μέχρι 1 με 2 χρόνια”, επισημαίνει.
Η Εκκλησία, από την πλευρά της, διαθέτει κάποιες δομές κατάλληλες για την φιλοξενία και την φροντίδα τέτοιων περιστατικών. Ωστόσο, δεν υπάρχει σύνδεση με τις κοινωνικές υπηρεσίες, ενώ είναι θολό το τοπίο αναφορικά με τον τρόπο και τις προϋποθέσεις ένταξης.
Πολλαπλά προβλήματα
Τα “κοινωνικά περιστατικά” καταλήγουν στις Παθολογικές Κλινικές των νοσοκομείων, ανεξάρτητα από την Κλινική στην οποία είχαν εισαχθεί (Ορθοπαιδική, Νευρολογική, Χειρουργική ή άλλη). Βρίσκονται σε θαλάμους νοσηλείας, μαζί με ασθενείς, και αυτό δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα και δυσλειτουργίες:
- Διαχείριση κλινών: “Ειδικά στο Ιπποκράτειο που έχει πολύ μεγάλο φόρτο, το να στερούμε 5 με 10 κλίνες από τις Παθολογικές Κλινικές δεν είναι αμελητέο νούμερο, είναι πολύ σοβαρό”.
- Οι άνθρωποι αυτοί κινδυνεύουν από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις.
- Επιβαρύνεται η δική τους ψυχική υγεία, καθώς είναι σχεδόν έγκλειστοι.
- Επιβαρύνονται και άλλοι ασθενείς, επειδή κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους εμφανίζουν και προβλήματα διαταραχής προσωπικότητας, εκδηλώνοντας συμπεριφορές που δεν είναι συμβατές με ένα παθολογικό τμήμα νοσοκομείου.
