Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια πολύ συνηθισμένη πάθηση του γαστρεντερικού συστήματος που ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ατόμων παγκοσμίως που αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην υγεία των ασθενών.
Η νόσος της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες παλινδρομήσεις των οξέων του στομάχου προς τον οισοφάγο προκαλώντας βλάβες στο τοίχωμα του οισοφάγου. Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι χρόνια πάθηση. Όταν ξεκινήσει, συνήθως διαρκεί για πάντα. Η βλάβη στο τοίχωμα (επιθήλιο) του οισοφάγου είναι επίσης χρόνια, αλλά και αναστρέψιμη εφόσον χορηγηθεί θεραπεία.
Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;
Ενώ ακούμε συχνά για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, τα συμπτώματά της δεν μας δεν είναι πολλές φορές ξεκάθαρα. Ναι μεν τα γνωστά σε όλους είναι η καούρα, η δυσπεψία και η τάση προς έμετο, αλλά θα πρέπει να έχουμε και υπόψιν, άλλα επίμονα συμπτώματα.
Τα πιο συχνά συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι:
- Καούρα
- Κάψιμο στο λαιμό
- Αέρια
- Ναυτία
- Όξινη γεύση στο λαιμό
- Πόνος στο στομάχι
- Πόνος στο στήθος
- Δυσκολία στην προσπάθεια κατάποσης
- Πονόλαιμος και αλλαγή στον τόνο της φωνής
- Έντονος και επίμονος βήχας
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Φλέματα
Πώς γίνεται η διάγνωση και διερεύνηση της παλινδρόμησης;
Σε αρκετές περιπτώσεις, δεν είναι υποχρεωτική η διενέργεια εξετάσεων, καθώς τα συμπτώματα «δείχνουν» ως βασική αιτία την παλινδρόμηση. Όμως αν ο γιατρός σας το κρίνει απαραίτητο θα χρειαστεί να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις.
Η πιο γνωστή εξέταση είναι η γαστροσκόπηση, όπου ο γιατρός θα ελέγξει αν το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου. Ο γαστρεντερολόγος θα ελέγξει αν υπάρχει διαφραγματοκήλη. Η διαφραγματοκήλη επιτρέπει την παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο. Με την γαστροσκόπηση επίσης θα ελεγχθεί η σοβαρότητα της κατάστασης και παράλληλα θα γίνει έλεγχος του βλεννογόνου του οισοφάγου για πιθανή παρουσία φλεγμονής.
Συμπληρωματικές διαγνωστικές εξετάσεις:
- Χελιδόνι βαρίου: Εξέταση κατά την οποία ο ασθενής καταναλώνει βάριο για να υποβληθεί σε ακτινογραφία.
- Μανομετρία οισοφάγου: Με την εισαγωγή ενός λεπτού σωλήνα στον οισοφάγο, μέσω του στόματος ή της μύτης, γίνεται μέτρηση της πίεσης του οισοφάγου.
- Παρακολούθηση του pH του οισοφάγου: Με την βοήθεια μικρού σωλήνα που τοποθετείται στο στομάχι από το στόμα, γίνεται μέτρηση των επιπέδων οξέος και του pH.
Τι μπορώ να τρώω και ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγω;
Η διατροφή είναι παράγοντας που επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Πέρα από τις διατροφικές συνήθειες, σημαντικό ρόλο παίζει και η διατροφολογική ρουτίνα. Για παράδειγμα η συχνότητα των γευμάτων, η ώρα κατανάλωσης του φαγητού κτλ.
Η παχυσαρκία αποτελεί έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης για αυτό και ένα από τα βασικά κριτήρια κατά την διαδικασία εξετάσεων είναι και η σταδιακή απώλεια βάρους.
Για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και των συμπτωμάτων της, μπορείτε να:
- Αυξήσετε την συχνότητα των γευμάτων και να ρυθμίσετε την ποσότητα τους.
- Μην κάνετε μεγάλα και λιπαρά γεύματα αργά το βράδυ.
- Μην κοιμάστε αμέσως μετά το φαγητό.
- Μειώσετε την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών.
- Διακόψετε ή να μειώσετε το κάπνισμα.
- Μειώσετε το σωματικό σας βάρος.
- Αποφεύγετε άσκηση ή εργασίες που απαιτούν να σκύβετε για ένα μικρό χρονικό διάστημα μετά το φαγητό.
- Σηκώσετε το μαξιλάρι σας, για καλύτερη στάση σώματος.
- Μειώσετε το άγχος.
- Αποφύγετε τα πολύ στενά ρούχα στη μέση.
Οι τροφές που θα πρέπει να μειώσετε είναι:
- Αλκοόλ.
- Καφεΐνη.
- Ανθρακούχα αναψυκτικά.
- Σοκολάτα.
- Εσπεριδοειδή και ποτά.
- Ντομάτες και σάλτσα ντομάτας.
- Πικάντικα ή λιπαρά φαγητά.
- Γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά.
- Μέντα.
- Δυόσμος.
Βότανα και συμπληρώματα που μπορείτε να καταναλώνετε και βοηθούν στα συμπτώματα της παλινδρόμησης:
- Μαστίχα Χίου: Το εκχύλισμα μαστίχας αποτελεί μια παραδοσιακή επιλογή για τη θεραπεία του πεπτικού έλκους. Βοηθά στην αντιμετώπιση της γαστρίτιδας και των φλεγμονών του στομάχου καθώς αναστέλλει την ανάπτυξη του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού χάρη στην ισχυρή αντιμικροβιακή δράση που διαθέτει.
- Προβιοτικά: Καθώς είναι φιλικά βακτήρια βοηθούν την διαδικασία της πέψης και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό.
- Γλυκόριζα: Βότανο το οποίο βοηθά στην αποκατάσταση και βλεννογόνου και προσφέρει προστασία από τη δημιουργία έλκους εξαιτίας του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού.
- Κενταύριο: Βοηθά σημαντικά στην πέψη, στην έκκριση πεπτικών υγρών και μειώνει τη χάλαση του σφιγκτήρα. ‘Ετσι προστατεύει από την εμφάνιση συμπτωμάτων της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Επίσης, μπορείτε να κρατήστε ένα ημερολόγιο τροφίμων για να καταγράψετε τις τροφές που προκαλούν παλινδρόμηση και αποφύγετε αυτές τις τροφές.
Ποια είναι η αντιμετώπιση της παλινδρόμησης;
Εκτός από τους παραπάνω τρόπους που βοηθούν στην αντιμετώπιση της παλινδρόμησης, φυσικά προτείνεται και η χρήση φαρμάκων, με την υπόδειξη του γιατρού σας. Οι 3 κύριοι τύποι φαρμάκων που βελτιώνουν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι:
- Αντιόξινα.
- Αναστολείς υποδοχέων ισταμίνης-2.
- Αναστολείς αντλίας πρωτονίων.
Όλα τα παραπάνω ρυθμίζουν την παραγωγή οξέος από το στομάχι. Έχουν διαφορετική δράση και είτε μειώνουν είτε αναστέλλουν την παραγωγή του οξέος του στομάχου.
Πότε να απευθυνθώ στον γιατρό;
Ένα βασικό ερώτημα για πολλούς που αντιμετωπίζουν προβλήματα και έντονα συμπτώματα παλινδρόμησης είναι, πότε θα πρέπει να απευθυνθούν σε γιατρό και γαστρεντερολόγο. Ορισμένοι ασθενείς είναι σε θέση να διαχειριστούν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, αλλάζοντας τις διατροφικές τους συνήθειες.
Ακόμα και η χρήση αντιόξινων φαρμάκων σε πολλές περιπτώσεις βοηθά είτε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα είτε να παραταθεί ο χρόνος επίσκεψης σε γιατρό.
Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με γιατρό όταν:
- Τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά ή διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Αρχίζετε να βλέπετε απώλεια βάρους χωρίς να ακολουθείτε κάποια δίαιτα.
- Δεν υποχωρούν τα συμπτώματα σας, ενώ έχετε διαμορφώσει τις διατροφικές σας συνήθειες.
- Αντιμετωπίζετε προβλήματα κατά την κατάποση και την πόση.
- Νιώθετε δυσκολία να φτάσει το φαγητό στο στομάχι και έχετε την αίσθηση ότι “κολλάει” στον οισοφάγο.
- Ο πόνος στο στήθος είναι πιο έντονος.
- Κάνετε εμετό με αίμα ή με έντονη συχνότητα.
- Οι κενώσεις σας είναι πολύ συχνές και με έντονο σκούρο χρώμα.
- Νιώθετε ότι πνίγεστε κατά το γεύμα.
Αν τα συμπτώματα εμφανιστούν σε παιδιά ή εφήβους, θα πρέπει να γίνει απευθείας επικοινωνία με γιατρό. Οι λόγοι εμφάνισης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης σε ανήλικους σε πολλές περιπτώσεις, ποικίλουν και θα πρέπει να αξιολογείται η σοβαρότητα της κατάστασης από ειδικό. Σε καμία περίπτωση μην ξεκινήσετε φαρμακευτική αγωγή ή αμελήσετε να εξετάσετε έντονα και επίμονα συμπτώματα στα παιδιά σας.
