Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα προβιοτικά είναι ζωντανά μικρόβια που έχουν συγκεκριμένες ιδιότητες που ωφελούν την υγεία μας, αφού προλαμβάνουν διάφορες παθήσεις.
Τι συμβαίνει με τα μικρόβια στον οργανισμό μας;
Οτιδήποτε εισάγουμε στον οργανισμό μας είτε με την τροφή είτε με την αναπνοή, συνοδεύεται από πολλούς μικροοργανισμούς, οι οποίοι μπορεί να φανούν βλαβεροί.
Υπάρχουν τα «καλά» βακτήρια σε όλο το μήκος του γαστρεντερικού συστήματος. Ο ρόλος τους είναι να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη εκείνων των δυνητικά βλαβερών βακτηρίων, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν μολύνσεις ή να καταστέλλουν φλεγμονές. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού από τα «καλά» βακτήρια.
Μία σειρά από φυσικούς αλλά και εξωτερικούς παράγοντες δίνουν το βήμα στα «κακά βακτήρια», καθώς τα ευεργετικά μειώνονται. Τέτοιοι παράγοντες, που μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπία, είναι η γήρανση, το μολυσμένο νερό, τα αντιβιοτικά, η ζάχαρη και οι υδατάνθρακες, το κάπνισμα, η ακτινοβολία, η περιβαλλοντική ρύπανση αλλά και το αλκοόλ.
Σε αυτό το σημείο, αναλαμβάνουν δράση τα προβιοτικά. Εκείνα αποκαθιστούν την ισορροπία μεταξύ των «καλών» και «κακών» βακτηρίων κι έτσι προάγουν κι ενισχύουν την υγεία.
Ιδιοτητες και οφέλη των προβιοτικών
Τα προβιοτικά είναι μία τεράστια ομάδα, που περιλαμβάνει πάρα πολλά βακτήρια. Τα περισσότερα υπάγονται σε δύο κύριους τύπους προβιοτικών, που είναι οι Lactobacillus και Bifidobacterium.
Έρευνες δείχνουν ότι τα προβιοτικά ενισχύουν την υγείας μας με ποικίλους τρόπους, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Αρχικά, συμβάλλουν στη δυσκοιλιότητα. Κατ’ επέκταση προάγουν την πέψη και αποτρέπουν τη διάρροια. Προστατεύουν από τη δηλητηρίαση, από το έλκος, από τη δυσανεξία στη λακτόζη και από επιβλαβή βακτήρια και ιούς. Δρουν ανακουφιστικά για την κολίτιδα, το ευερέθιστο έντερο κι άλλες δυσλειτουργίες, την κολπίτιδα, ενώ προστατεύουν από λοιμώξεις. Ταυτόχρονα, συμβάλλουν στην υγεία της στοματικής κοιλότητας, εμποδίζοντας την ανάπτυξη βλαβερών βακτηρίων.
Δεκα τροφες πλουσιες σε προβιοτικα
Αν και η πιο γνωστή τροφή, πλούσια σε προβιοτικά είναι το γιαούρτι, αυτά μπορούμε να τα βρούμε και σε άλλες τροφές. Οι δέκα πλουσιότερες τροφές σε προβιοτικά, είναι οι εξής:
- Το γιαούρτι
- Η μαύρη σοκολάτα
- Ο αρακάς
- Το ξινολάχανο
- Το κρασί & η μπύρα
- Οι ελιές
- Το κεφίρ
- Οι πίκλες
- Το μίσο
- Τα μαλακά, «ώριμα» τυριά
Οι παρακάτω συνδυασμοί τροφών δε θα εξασφαλίσουν για τον οργανισμό σου τη συνεργατική δράση προβιοτικών με πρεβιοικά. Αυτοί είναι οι εξής:
- Ένα μπολ με γιαούρτι, μπανάνα ή μήλο και μέλι
- Ένα λαχταριστό smoothie από κεφίρ, μπανάνα ή μήλο, βρώμη και μέλι
- Ένα μπολ με κεφίρ, και δημητριακά ολικής άλεσης
- Το ρύζι σε συνδυασμό με το γιαούρτι
Ποσο καιρο πρεπει να παιρνουμε προβιοτικα
Σε γενικές γραμμές, αυτή η ερώτηση δεν μπορεί να απαντηθεί τόσο εύκολα. Για την ακρίβεια, οι ερευνητές καταβάλουν ακόμη προσπάθεια, ώστε να διευκρινιστεί αυτός ο παράγοντας. Την απάντηση στην παραπάνω ερώτηση, επίσης, επηρεάζει ο λόγος για τον οποίο χρειάζεται κανείς να λάβει προβιοτικά. Για παράδειγμα, όταν κάποιος λαμβάνει προβιοτικά για πειρπτώσεις διάρροιας, τότε ακόμη και 2 ημέρες μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Σε άλλες περιπτώσεις όμως συστήνεται μεγαλύτερη διάρκεια λήψης.
Ποια ειναι η καταλληλη ωρα να παρω προβιοτικα
Η ιδανική ώρα της ημέρας για να λάβει κανείς τα προβιοτικά του είναι οι βραδινές ώρες και ύστερα από το γεύμα του, επειδή τότε είναι ο χρόνος, όπου το έντερο είναι πιο ανενεργό και αυτά δε θα αποβληθούν.
Ποτε δεν πρεπει να παιρνουμε προβιοτικα
Τα προβιοτικά είναι εξαιρετικά ευαίσθητα σε εξωγενείς συνθήκες, ως ζωντανοί μικροοργανισμοί. Έτσι, καλό θα ήταν να μην παίρνει κανείς προβιοτικά με άδειο στομάχι, επειδή τα οξέα του στομάχου είναι πιθανότερο να καταστρέψουν τα προβιοτικά. Επίσης, είναι σημαντικό να μην καταναλώνονται σε συνδυασμό με ζεστά ροφήματα, καθώς η υψηλή θερμοκρασία μπορεί επίσης να επιδράσει αρνητικά στην ποιότητά τους.
Αδυνατιζουν τα προβιοτικα;
Υπάρχουν δύο συγκεκριμένες οικογένειες προβιοτικών, τα Bacteroidetes και τα Firmicutes. Ευρήματα ερευνών έχουν δείξει ότι το βάρος μας μπορεί να επηρεάζεται από την ισορροπία των μικροοργανισμών των δύο οικογενειών στο εντερικό σύστημα. Επίσης, το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να ρυθμίσει την ισορροπία των θερμίδων, που λαμβάνει κανείς, και κατ’ επέκταση το σωματικό βάρος. Ωστόσο, δεν μπορεί να δηλωθεί με βεβαιότητα ότι τα προβιοτικά αδυνατίζουν. Όμως, υπάρχουν ευρήματα, τα οποία υποδεικνύουν ότι ένα υγιές έντερο μπορεί να συμβάλει στο φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Προβιοτικα για φουσκωμα
Σε περιπτώσεις φουσκώματος, έρευνες έχουν δείξει, ότι περίπου 20 ημέρες λήψης προβιοτικών είναι αρκετές για να δει κανείς τη διαφορά.
Προβιοτικα για δυσκοιλιοτητα
Ευρήματα μελετών έχουν δείξει ότι προβιοτικά, όπως Lactobacillus και Bifidobacterium, όταν χορηγούνται σε ενήλικες μπορούν να βελτιώσουν και τη συχνότητα της αφόδευσης, αλλά και την ποιότητα των κοπράνων.
Προβιοτικα για παλινδρομηση
Τα προβιοτικά μπορούν να βελτιώσουν γενικά τις διεργασίες της πέψης και της απορρόφησης των συστατικών των τροφών. Παράλληλα, προστατεύουν και θρέφουν το βλεννογόνο του γαστρεντερικού συστήματος. Με αυτόν τον τρόπο, ενδέχεται να λειτουργούν προληπτικά σε περιπτώσεις παλινδρόμησης.
Προβιοτικα για εγκυους
Η περίοδος της εγκυμοσύνης συχνά χαρακτηρίζεται από έντονες αλλαγές στη συχνότητα της αφόδευσης. Αυτό σημαίνει ότι συχνά οι έγκυες παρουσιάζουν δυσκοιλιότητα. Τα προβιοτικά μπορούν να χορηγηθούν άφοβα σε εγκύους, ώστε να τις βοηθήσουν να αντιμτωπίσουν τη δυσκοιλιότητα.
Προβιοτικα και ελικοβακτηριδιο
Έχει βρεθεί ότι τα προβιοτικά ανταγωνίζονται την ανάπτυξη του ελικοβακτηρίδιου (Helicobacter pylori), καθώς αποκαθιστούν τη γαστρική μικροχλωρίδα και το φραγμό του βλεννογόνου.
Προβιοτικα για ευερεθιστο εντερο & σαστική κολίτιδα
Οι θετικές δράσεις των προβιοτικών παρατηρήθηκαν ύστερα από έρευνες σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ή σπαστική κολίτιδα), οι οποίοι παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στην κινητικότητα του εντέρου και τη γενικότερη κλινική τους εικόνα.
Προβιοτικα για τον κόλπο και την ουρολοιμωξη
Έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες, οι οποίες ασθενούν συχνά με ουρολοίμωξη, παρουσιάζουν μικρότερη ποσότητα λακτοβακίλλων. Έτσι, εικάζουμε ότι η αναπλήρωση των προβιοτικών μπορεί να ενισχύσει τη μικροχλωρίδα και να αποτρέψει την εμφάνιση ουρολοίμωξης. Γενικότερα, αυτή η οικογένεια προβιοτικών εμποδίζουν τα μικρόβια να μεταφερθούν στον κόλπο και το ουροποιητικό.
