Συχνά πυκνά λέμε ότι έχουμε πάθει υπογλυκαιμία προκειμένου να τσιμπήσουμε ένα… αμαρτωλό σνακ. Ωστόσο, τί ακριβώς είναι η υπογλυκαιμία;
Η υπογλυκαιμία είναι το χαμηλό επίπεδο σακχάρου στο αίμα ή αλλιώς τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης. Είναι μία σοβαρή κατάσταση που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση, καθώς μπορεί να επιφέρει πολλά προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό.
Τα φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι 70mg/dL και πάνω. Κάθε επίπεδο κάτω από αυτό θεωρείται χαμηλότερο του φυσιολογικού και όσο πιο κάτω πέφτει, τόσο πιο επικίνδυνο γίνεται το υπογλυκαιμικό επεισόδιο.
Επίπεδα κάτω του 40mg/dL μπορούν να καταλήξουν σε κώμα.
Τι προκαλεί την υπογλυκαιμία;
Για να κατανοήσουμε τι προκαλεί την υπογλυκαιμία, πρέπει να κατανοήσουμε τον ρόλο της γλυκόζης στη λειτουργία του οργανισμού μας. Τη γλυκόζη τη λαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας, από τροφές που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες, όπως το ρύζι, το ψωμί, οι πατάτες, τα φρούτα, τα δημητριακά και τα γαλακτοκομικά.
Οι υδατάνθρακες είναι η κύρια πηγή γλυκόζης για τον οργανισμό μας, η οποία απορροφάται από το αιμα με τη βοήθεια της ινσουλίνης και μεταφέρεται σε κάθε κύτταρο του σώματός μας, όπου μετατρέπεται σε ενέργεια. Αν τα κύτταρα δεν απορροφούν την απαραίτητη ποσότητα γλυκόζης, δε λειτουργούν σωστά, προκαλλώντας προβλήματα σε ζωτικές λειτουργίες.
Η υπογλυκαιμία είναι μια κατάσταση αρκετά συχνή στους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη και λαμβάνουν ινσουλίνη. Οι πάσχοντες πρέπει να είναι προσεκτικοί με τα συμπτώματα και με την έγκαιρη αντιμετώπισή τους. Η αργοπορημένη θεραπεία ενός υπογλυκαιμικού επεισοδίου μπορεί ταχύτατα να επιδεινωθεί, προκαλώντας σοβαρότερα συμπτώματα όπως η λιποθυμία.
Σημαντική σημείωση: Οι διαβητικοί πρέπει να ενημερώσουν τα άτομα του κοντινού, καθημερινού περιβάλλοντός τους, όπως την οικογένεια, τους φίλους και τους συνεργάτες ή συναδέλφους τους για την πάθησή τους και να τους καθοδηγήσουν για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν στην περίπτωση που υποπέσουν σε σοβαρή υπογλυκαιμία και δε μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν.
Οι περιπτώσεις λιποθυμίας που οφείλονται σε υπογλυκαιμία πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα με μία ένεση γλυκαγόνης, την οποία είναι καλό να σας συνταγογραφήσει ο θεράπων γιατρός σας, ώστε οι κοντινοί σας άνθρωποι να μπορούν να δράσουν άμεσα. Ενημερώστε τους γύρω σας πως σε περίπτωση σοβαρού γλυκαιμικού επεισοδίου πρέπει να σας μεταφέρουν εσπευσμένα στο νοσοκομείο ή να καλέσουν ασθενοφόρο.
Η χορήγηση φαγητού ή οποιουδήποτε σκευάσματος διά στόματος σε λιπόθυμο άνθρωπο απαγορεύεται ρητά, καθώς το πιθανότερο είναι να προκαλέσει πνιγμό.
Ο διαβήτης όμως δεν είναι ο μόνος τρόπος για να πάθετε υπογλυκαιμία, καθώς τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα πολλές φορές μπορούν να προκληθούν από εξαντλητικές δίαιτες, σκληρές αθλητικές προπονήσεις και από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Μία ακόμη αιτία είναι κάποιες φαρμακευτικές αγωγές, όπως για παράδειγμα:
- Η ινσουλίνη
- Η κινίνη
- Το λίθιο
- Η ηπαρίνη κ.α.
Ποια είναι τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας
Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας διαφέρουν σε κάθε άνθρωπο τόσο ως προς τη μορφή εκδήλωσής τους, όσο και ως προς την έντασή τους. Άλλοι ενδέχεται να παρουσιάζουν πιο ήπια μορφή, η οποία να αντιμετωπίζεται απλά με ένα φρούτο ή ένα κουταλάκι ζάχαρης. Άλλοι εκδηλώνουν πιο έντονη συμπτωματολογία, και είναι κι εκείνοι που εμφανίζουν επικίνδυνα και απότομα συμπτώματα, για τα οποία η ιατρική περίθαλψη κρίνεται απαραίτητη.
Τα αρχικά συμπτώματα της υπογλυκαιμίας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
- Ζάλη
- Πείνα
- Πονοκέφαλο
- Εκνευρισμό
- Ταχυκαρδία
- Εφίδρωση
- Αδυναμία
- Άγχος
Αν δε λάβετε αμέσως συμπληρωματική αγωγή, είτε φαρμακευτική, είτε διατροφική, τα συμπτώματα μπορούν να επιδεινωθούν και να εκδηλώσετε:
- Αδυναμία συγκέντρωσης
- Μούδιασμα στο στόμα και τη γλώσσα
- Εφιάλτες
- Λιποθυμία
- Κρίσεις
- Κώμα
Εάν η υπογλυκαιμία εμφανιστεί κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι πολύ πιθανό να βιώσετε εφιάλτες, έντονη εφίδρωση και να ξυπνήσετε με πονοκέφαλο και κουρασμένοι. Αν συμβεί αυτό, προβείτε άμεσα σε μία μέτρηση για να λάβετε κάποιο συμπλήρωμα ή να καταναλώσετε ένα πλούσιο σε υδατάνθρακες πρωινό.
Μπορεί να αποφευχθεί η υπογλυκαιμία;
Αν έχετε διαβήτη ή παθαίνετε συχνά υπογλυκαιμία, είναι καλό να έχετε μία συσκευή μέτρησης σακχάρου για να μπορείτε να παρακολουθείτε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα ανά πάσα στιγμή, ώστε να δράσετε άμεσα, όταν τα συμπτώματα είναι ακόμη ήπια.
Αν ακολουθείτε κάποιο πρόγραμμα εντατικής γυμναστικής, μετρήστε τα επίπεδα σακχάρου 2 ώρες πριν ξεκινήσετε τη ρουτίνα σας. Αν τα επίπεδα είναι χαμηλά, καταναλώστε ένα γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες, για να αποφύγετε ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο.
Tip: Αν αθλείστε για περισσότερο από μία ώρα, εντάξτε μικρά σνακ ενδιάμεσα του προγράμματος γυμναστικής που ακολουθείτε.
Πως προλαμβάνεται;
Μια ισορροπημένη διατροφή από συχνά και μικρά γεύματα φαίνεται πως βοηθά πολύ στην αποφυγή εκδήλωσης υπογλυκαιμικού επεισοδίου. Η κατανάλωση σνακς που περιέχουν τουλάχιστον 15 γρ υδατάνθρακες φαίνεται πως βοηθά στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Τέτοια σνακς είναι:
- Καραμέλες
- Χυμοί ή αναψυκτικά με ζάχαρη
- Μέλι
- Αποξηραμένα και φρέσκα φρούτα
Επίσης μπορείτε να προμηθευτείτε ταμπλέτες γλυκόζης για γρήγορη αποκατάσταση του σακχάρου!
Επειδή η υπογλυκαιμία δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση και μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία σας, συνίσταται να τηρείτε ένα πρόγραμμα διατροφής, άσκησης και συμπληρωματικής αγωγής, το οποίο θα σχεδιάσετε εξατομικευμένα με τον γιατρό και τον διατροφολόγο σας.
Είναι πολύ σημαντικό να κάνετε τακτικές μετρήσεις του σακχάρου σας μέσα στη μέρα, ειδικά αν πάσχετε από κάποιο τύπο διαβήτη. Η υπογλυκαιμία δεν μπορεί να «θεραπευτεί» πλήρως, ούτε να την αποφύγετε εντελώς, ειδικά αν είστε διαβητικοί. Μπορεί όμως να τεθεί αποτελεσματικά υπό έλεγχο, κάνοντας τη δική σας ζωή και των γύρω σας πιο ήρεμη και με λιγότερο άγχος.
